نکاتی جالب درباره مراسم تشییع جنازه دوستان و خاندان
شنبه, ۲۴ مرداد ۱۳۹۴، ۰۷:۱۷ ب.ظ
انسان ها تا زمانی که زنده هستند قدر یکدیگر را نمی دانند ولی همین که یکی از ما به زیر خاک رفت، آن وقت ارزش مان رو می شود. حالا اگر با دیگران با محبت و کرامت بیشتری برخورد کرده باشیم و نقش پررنگ تر و مثبتی در زندگی اقوام و دوستان و مردم داشته باشیم قیمت نبودن مان بیشتر خواهد بود و جای خالی مان بیشتر حس می شود. این مسئله آنقدر تاثیر گذار است که برخی از دختران و پسران پس از مرگ پدر یا مادر به افسردگی شدید مبتلا می شوند. یا نمود دیگر این تاثیر را می توانیم در ضجه ها و گریه های مردم در مراسم کفن و دفن مرده ها شاهد بود. کسانی که نزدیکی بیشتری به فرد رحلت کرده داشته باشند بیشتر برای او گریه می کنند و برعکس آن کسانی هستند که هیچ احساسی نسبت به فرد مورد نظر ندارند طبیعی است که در اینگونه مراسم ها هیچ اثری از غم و اندوه بر چهره این افراد نباشد و گریه نکنند. حالا اگر فرد مرده کسی باشد که مرگش بهتر از بودش باشد و همه از بدی ها و نفرت انگیز بودن او می نالند مراسم ختم و دفن وی برای خانواده و بازماندگان و نزدیکان وی شبیه عروسی خواهد بود. هر چند همه علی الظاهر لباس سیاه پوشیده باشند!
امروز 13 مهر 94 مراسم کفن و دفن مادر بزرگ مادری ام بود. سال ها پیش مادر بزرگ پدری ام در نهایت سختی و کهولت سن فوت کرده بود و اینبار شاهد از دست دادن مادر بزرگ دیگرمان بودیم. در این نوشتار قصد ندارم خاطره تعریف کنم بلکه نکاتی از مراسم تشییع جنازه و کفن و دفن به ذهنم رسید که لازم دانستم یادداشت نمایم تا برای مراسم های دیگر، درباره آن فکر و برنامه ریزی کنیم.
1. پس از مرگ فرد نزدیکتان، بالفور با مسجد تماس بگیرید تا از نیم ساعت قبل از تشییع پیکر فرد رحلت کرده از مناره های مسجد قرآن پخش شود و سعی کنید تشییع جنازه و مراسم ختم را از روبروی مسجد شروع کنید. این کار جنبه معنوی تری به مراسم می دهد.
2. سعی کنید قبل از حضور جمعیت در کوچه یا خیابان شروع مراسم، خیابان را آب بپاشید و و اسفند دود کنید.
3. سعی کنید قبل از مراسم، خرما و حلوا و از همه مهمتر گلاب به مقدار کافی آماده کنید. پذیرایی مراسم نشانگر شخصیت خانوادگی شما و فرد رحلت کرده است.
4. عرضه شربت های مصنوعی سوپرمارکت ها بین مردم تاثیر خوبی بر جسم و روان انسان ندارد لذا توصیه می کنم، شربت تان را خودتان به طور طبیعی با زعفران و تخم شربتی درست کنید.
5. برخی ها در مراسم کفن و دفن، گوسفند قربانی می کنند. اگر وضعتان خوب است این کار نیز ایده جالبی است.
6. قبل از شروع مراسم، جوانان فامیل را دور خود جمع کنید و به هر یک از آنها نقشی بدهید و از آنها بخواهید برای امور مربوطه کمکتان کنند.
7. قبل از آغاز مراسم، با اتوبوسرانی هماهنگ کنید و یک یا دو اتوبوس رزرو کنید تا حمل و نقل مردم حاضر را سرویس دهند.
8. قبل از اینکه به سالن تطهیر بهشت زهرا برسید با همه فامیل در محلی خاص از آنجا قرار بگذارید تا همه افراد تشییع کننده در یک جا مستقر شوند تا پس از غسل و کفن جنازه، نماز میت را با حضور حداکثری افراد برگزار شود و مجبور نشوید دنبال آنها بگردید.
9. تابلوی سیاه آهنی که نام مرحوم/مرحومه و آدرس قبر در نظر گرفته شده بر روی آن نوشته شده است را به فردی بدهید که همراه جمع است و مسئولیت مستقر کردن همه افراد حاضر در مراسم بر عهده اوست. معمولا اگر تابلو را به فرد بی خیالی بدهید، او تابلو را پایین می گیرد و عملا با این کار هیچ کس نخواهد توانست همراهان مرده را بیابد.
10. سالن تطهیر از چند بخش تشکیل شده است: 1. مرده شور خانه، 2. محوطه بیرونی مرده شور خانه که خیلی شلوغ است، 3. سالن انتظار که صندلی های زیادی وجود دارد تا حضار بنشینند 4. محوطه و فضای موجود بین این چند قسمت. عموم مردم عمدتا در محوطه بین چند محل تجمع می کنند. معمولا فردی که تابلوی آهنی اسم مرده را دارد وسط می ایستد و تابلو را بالا می گیرد تا بقیه مردم، با دیدن تابلو در پیرامون وی تجمع کنند تا پس از تحویل جنازه، نماز میت را برگزار کنند.
11. بیاد داشته باشید که نفراتی از مردم باید مسئول ساماندهی و مدیریت گروه باشند تا آنها را از محل برگزاری تشییع جنازه به غسالخانه و سپس به محل قبر هدایت کنند. داشتن ارتباط خوب با اقوام و جوانان فامیل اینجا بدرد می خورد.
12. در فامیل هایی که اختلاف و درگیری بین خانوادگی زیاد است عموما جوانان نقشی فعال در مراسم ها ندارند و معمولا یا در مراسم های مختلف حاضر نمی شوند یا نقشی به شدت کمرنگ یا با روحیه ای خیلی سرد ایفا می کنند. اگر در مراسم ها، شاهد اینگونه افراد بودید می توانید بر این اساس به عمق مناسبات درون خانوادگی آن خاندان پی ببرید.
13. قبل از رسیدن اتوبوس تشییع کنندگان و آمبولانس جنازه به محل دفن، آب معدنی یا شربت به حد کافی آماده کنید تا از مردم که عموما در زیر آفتاب گرم ایستاده اند پذیرایی کنید. کسانی که مسئول حمل و نقل وسایل پذیرایی هستند باید زودتر از دیگران راه بیافتند و در محل حاضر شوند.
14. وقتی که آمبولانس جنازه آمد، جنازه را تحویل بگیرید و پارچه ای که روی آن هست را بردارید تا برچسب اسم جنازه که بر روی کفن وی درج شده است را بخوانید و سپس جنازه را تحویل بگیرید. البته سعی کنید هنگام تحویل جنازه از مرده شور خانه نیز این مسئله را بررسی کنید تا جنازه شما، اشتباهی به کسی دیگر تحویل داده نشود.
15. پس از بلند کردن تابوت جنازه به محل دفن، وی را در نزدیک ترین محل و حتی المقدور کنار قبر وی بگذارید. مستحب است که قبل از اینکه جنازه را داخل قبر بگذارید در حین تشییع، سه بار جنازه را بر روی زمین بگذارید تا روح آن فرد وحشت نکند. لذا تا می توانید قبل از دفن جنازه، تعلل کنید و مثلا با خواندن زیارت عاشورا و قرآن، روح وی را آرامش دهید و سپس جنازه را داخل قبر بگذارید.
16. قبل از آنکه جنازه را داخل قبر قرار دهید داخل قبل را تمیز کنید آشغال های داخل آن مثل بطری آب یا گل یا سنگریزه را بیرون بریزید. سنگریزه ها و خاک های درشت را می توانید در انتهای قبر، جایی که پای مرده قرار می گیرد بریزید. یا یک سنگ لحد سیمانی در انتهای قبر (سمت پای جنازه) (سقف پایین ترین طبقه قبر) قرار دهید و خاک ها و سنگ ها را با بیل روی آن بریزید.
17. پس از اینکه کف قبر را تمیز کردید، قسمتی که مرده سرش را بر روی زمین می گذارد با خاک مثل بالش درست کنید.
18. یک نفر را به داخل قبر بفرستید و با کمک هم جنازه را با بند های کفن بلند کنید و به فردی که داخل قبر است بدهید. جنازه را از جانب پاها به داخل قبر سرازیر کنید و پس از اینکه فرد حاضر در درون قبر، زیر پاها و باسن و کمر جنازه را گرفت و به طور صحیح بر روی خاک گذاشت، قسمت سر و سینه را رها کنید تا وی آن را بر روی زمین بگذارید. دقت کنید که جنازه حداکثر باید با زاویه 30 درجه در دست فرد داخل قبر قرار گیرد و زاویه بیشتر منجر به سختی و دشواری فرد حاضر در قبر برای قرار دادن جنازه بر روی زمین می شود. حتی اگر می توانید بند های جنازه را تا مقداری داخل قبر نگه دارید (باید چند نفری جنازه را بگیرید). پس از اینکه جنازه به طرز صحیح بر روی خاک قرار گرفت بند کفن صورت را باز کنید و گردن مرده را کج کنید و گونه های راست صورت او را بر روی خاک بگذارید.
19. رسم است که تربت امام حسین(ع) را بر روی خاک قبر می ریزند و به همراه مرده اندکی تربت دفن می کنند.
20. پس از اینکه جنازه را در داخل قبر گذاشتید از روی مفاتیح دعای تلقین میت که خیلی کوتاه است را به آرامی بخوانید. اگر توانستید این دعا را چند بار بخوانید تا میت به خوبی متوجه شود. در هنگان قرائت این دعا، از فرد حاضر در قبر بخواهید شانه خودتان را بجای میت بگذارید، شما هم اکنون از سکرات سخت و جانگاه موت عبور کرده اید و شاهد حضرت عزرائیل بوده اید و چنان شوکی به شما وارد شده که خیلی چیزها از یادتان رفته است. مثلا خدایتان که بوده، امام تان که بوده، پیامبرتان که بوده؟ تلقین میت به میت کمک می کند این ها را به یاد بیاورد.
21. رسم است بعد از اینکه مرده را داخل قبر گذاشتند بر روی کفن گلاب می پاشند تا عطر دل انگیز و آرامش بخش گلاب جایگزین بوی کافور شود.
22. توجه داشته باشید که هر کس میت را لمس کند قبل از آنکه نمازش را بخواند باید غسل مس میت کند و سپس نماز بخواند.
23. توجه داشته باشید که افراد مسئول در بهشت زهرا، به سرعت دعای تلقین می خوانند. اجازه دهید یکبار آنها بخوانند ولی یادتان باشد که یکبار و حتی الامکان دو بار هم شما بخوانید.
24. کارگر و مداحان حاضر در مراسم کفن و دفن درآمد بسیار بالایی دارند. معمولا این افراد با کارشکنی یا تعلل دادن، سعی می کنند که شما را وادار به پرداخت هزینه کنند تا شما پولی به آنها بدهید تا کارتان را سریع تر و بهتر انجام دهند. مثلا اگر به مداح حاضر پولی ندهید وی فقط دعای تلقین می خواند و والسلام! ولی اگر به وی پول دهید بیشتر برای شما می خواند. فکر کنید روزانه حداقل 30 جنازه را کارگران مربوطه دفن کنند اگر بابت هر جنازه، حداقل 10 هزار تومان اجرت دریافت کنند می شود روزی 300 هزار تومان. 300 ضربدر 30 می شود 9 میلیون تومان! حالا حقوق و مزایای جانبی پیشکش! جالبتر این است که با وجود تعدد جنازه، تعداد کارگران قبر حفر کن بسیار اندک است. برای اینکه به چنین مشکلی برنخورید، خودتان مرده را در قبر بگذارید و خودتان بلندگو و مداح به همراه داشته باشید.
25. بیاد داشته باشید که شب اول قبر مرده دقیقا از همان لحظه اول دفن و گذاشتن سنگ لحد آغاز می شود. وظیفه فرزندان و نزدیکان درجه یک مرده است که ساعتی پس از خاک کردن، بر روی قبر باشند و زیارت عاشورا و قرآن بخوانند تا روح مرحومه شاد شود.
26.
/* اگر نکنه ای به ذهنم رسید یادآوری می کنم.*/
امروز 13 مهر 94 مراسم کفن و دفن مادر بزرگ مادری ام بود. سال ها پیش مادر بزرگ پدری ام در نهایت سختی و کهولت سن فوت کرده بود و اینبار شاهد از دست دادن مادر بزرگ دیگرمان بودیم. در این نوشتار قصد ندارم خاطره تعریف کنم بلکه نکاتی از مراسم تشییع جنازه و کفن و دفن به ذهنم رسید که لازم دانستم یادداشت نمایم تا برای مراسم های دیگر، درباره آن فکر و برنامه ریزی کنیم.
1. پس از مرگ فرد نزدیکتان، بالفور با مسجد تماس بگیرید تا از نیم ساعت قبل از تشییع پیکر فرد رحلت کرده از مناره های مسجد قرآن پخش شود و سعی کنید تشییع جنازه و مراسم ختم را از روبروی مسجد شروع کنید. این کار جنبه معنوی تری به مراسم می دهد.
2. سعی کنید قبل از حضور جمعیت در کوچه یا خیابان شروع مراسم، خیابان را آب بپاشید و و اسفند دود کنید.
3. سعی کنید قبل از مراسم، خرما و حلوا و از همه مهمتر گلاب به مقدار کافی آماده کنید. پذیرایی مراسم نشانگر شخصیت خانوادگی شما و فرد رحلت کرده است.
4. عرضه شربت های مصنوعی سوپرمارکت ها بین مردم تاثیر خوبی بر جسم و روان انسان ندارد لذا توصیه می کنم، شربت تان را خودتان به طور طبیعی با زعفران و تخم شربتی درست کنید.
5. برخی ها در مراسم کفن و دفن، گوسفند قربانی می کنند. اگر وضعتان خوب است این کار نیز ایده جالبی است.
6. قبل از شروع مراسم، جوانان فامیل را دور خود جمع کنید و به هر یک از آنها نقشی بدهید و از آنها بخواهید برای امور مربوطه کمکتان کنند.
7. قبل از آغاز مراسم، با اتوبوسرانی هماهنگ کنید و یک یا دو اتوبوس رزرو کنید تا حمل و نقل مردم حاضر را سرویس دهند.
8. قبل از اینکه به سالن تطهیر بهشت زهرا برسید با همه فامیل در محلی خاص از آنجا قرار بگذارید تا همه افراد تشییع کننده در یک جا مستقر شوند تا پس از غسل و کفن جنازه، نماز میت را با حضور حداکثری افراد برگزار شود و مجبور نشوید دنبال آنها بگردید.
9. تابلوی سیاه آهنی که نام مرحوم/مرحومه و آدرس قبر در نظر گرفته شده بر روی آن نوشته شده است را به فردی بدهید که همراه جمع است و مسئولیت مستقر کردن همه افراد حاضر در مراسم بر عهده اوست. معمولا اگر تابلو را به فرد بی خیالی بدهید، او تابلو را پایین می گیرد و عملا با این کار هیچ کس نخواهد توانست همراهان مرده را بیابد.
10. سالن تطهیر از چند بخش تشکیل شده است: 1. مرده شور خانه، 2. محوطه بیرونی مرده شور خانه که خیلی شلوغ است، 3. سالن انتظار که صندلی های زیادی وجود دارد تا حضار بنشینند 4. محوطه و فضای موجود بین این چند قسمت. عموم مردم عمدتا در محوطه بین چند محل تجمع می کنند. معمولا فردی که تابلوی آهنی اسم مرده را دارد وسط می ایستد و تابلو را بالا می گیرد تا بقیه مردم، با دیدن تابلو در پیرامون وی تجمع کنند تا پس از تحویل جنازه، نماز میت را برگزار کنند.
11. بیاد داشته باشید که نفراتی از مردم باید مسئول ساماندهی و مدیریت گروه باشند تا آنها را از محل برگزاری تشییع جنازه به غسالخانه و سپس به محل قبر هدایت کنند. داشتن ارتباط خوب با اقوام و جوانان فامیل اینجا بدرد می خورد.
12. در فامیل هایی که اختلاف و درگیری بین خانوادگی زیاد است عموما جوانان نقشی فعال در مراسم ها ندارند و معمولا یا در مراسم های مختلف حاضر نمی شوند یا نقشی به شدت کمرنگ یا با روحیه ای خیلی سرد ایفا می کنند. اگر در مراسم ها، شاهد اینگونه افراد بودید می توانید بر این اساس به عمق مناسبات درون خانوادگی آن خاندان پی ببرید.
13. قبل از رسیدن اتوبوس تشییع کنندگان و آمبولانس جنازه به محل دفن، آب معدنی یا شربت به حد کافی آماده کنید تا از مردم که عموما در زیر آفتاب گرم ایستاده اند پذیرایی کنید. کسانی که مسئول حمل و نقل وسایل پذیرایی هستند باید زودتر از دیگران راه بیافتند و در محل حاضر شوند.
14. وقتی که آمبولانس جنازه آمد، جنازه را تحویل بگیرید و پارچه ای که روی آن هست را بردارید تا برچسب اسم جنازه که بر روی کفن وی درج شده است را بخوانید و سپس جنازه را تحویل بگیرید. البته سعی کنید هنگام تحویل جنازه از مرده شور خانه نیز این مسئله را بررسی کنید تا جنازه شما، اشتباهی به کسی دیگر تحویل داده نشود.
15. پس از بلند کردن تابوت جنازه به محل دفن، وی را در نزدیک ترین محل و حتی المقدور کنار قبر وی بگذارید. مستحب است که قبل از اینکه جنازه را داخل قبر بگذارید در حین تشییع، سه بار جنازه را بر روی زمین بگذارید تا روح آن فرد وحشت نکند. لذا تا می توانید قبل از دفن جنازه، تعلل کنید و مثلا با خواندن زیارت عاشورا و قرآن، روح وی را آرامش دهید و سپس جنازه را داخل قبر بگذارید.
16. قبل از آنکه جنازه را داخل قبر قرار دهید داخل قبل را تمیز کنید آشغال های داخل آن مثل بطری آب یا گل یا سنگریزه را بیرون بریزید. سنگریزه ها و خاک های درشت را می توانید در انتهای قبر، جایی که پای مرده قرار می گیرد بریزید. یا یک سنگ لحد سیمانی در انتهای قبر (سمت پای جنازه) (سقف پایین ترین طبقه قبر) قرار دهید و خاک ها و سنگ ها را با بیل روی آن بریزید.
17. پس از اینکه کف قبر را تمیز کردید، قسمتی که مرده سرش را بر روی زمین می گذارد با خاک مثل بالش درست کنید.
18. یک نفر را به داخل قبر بفرستید و با کمک هم جنازه را با بند های کفن بلند کنید و به فردی که داخل قبر است بدهید. جنازه را از جانب پاها به داخل قبر سرازیر کنید و پس از اینکه فرد حاضر در درون قبر، زیر پاها و باسن و کمر جنازه را گرفت و به طور صحیح بر روی خاک گذاشت، قسمت سر و سینه را رها کنید تا وی آن را بر روی زمین بگذارید. دقت کنید که جنازه حداکثر باید با زاویه 30 درجه در دست فرد داخل قبر قرار گیرد و زاویه بیشتر منجر به سختی و دشواری فرد حاضر در قبر برای قرار دادن جنازه بر روی زمین می شود. حتی اگر می توانید بند های جنازه را تا مقداری داخل قبر نگه دارید (باید چند نفری جنازه را بگیرید). پس از اینکه جنازه به طرز صحیح بر روی خاک قرار گرفت بند کفن صورت را باز کنید و گردن مرده را کج کنید و گونه های راست صورت او را بر روی خاک بگذارید.
19. رسم است که تربت امام حسین(ع) را بر روی خاک قبر می ریزند و به همراه مرده اندکی تربت دفن می کنند.
20. پس از اینکه جنازه را در داخل قبر گذاشتید از روی مفاتیح دعای تلقین میت که خیلی کوتاه است را به آرامی بخوانید. اگر توانستید این دعا را چند بار بخوانید تا میت به خوبی متوجه شود. در هنگان قرائت این دعا، از فرد حاضر در قبر بخواهید شانه خودتان را بجای میت بگذارید، شما هم اکنون از سکرات سخت و جانگاه موت عبور کرده اید و شاهد حضرت عزرائیل بوده اید و چنان شوکی به شما وارد شده که خیلی چیزها از یادتان رفته است. مثلا خدایتان که بوده، امام تان که بوده، پیامبرتان که بوده؟ تلقین میت به میت کمک می کند این ها را به یاد بیاورد.
21. رسم است بعد از اینکه مرده را داخل قبر گذاشتند بر روی کفن گلاب می پاشند تا عطر دل انگیز و آرامش بخش گلاب جایگزین بوی کافور شود.
22. توجه داشته باشید که هر کس میت را لمس کند قبل از آنکه نمازش را بخواند باید غسل مس میت کند و سپس نماز بخواند.
23. توجه داشته باشید که افراد مسئول در بهشت زهرا، به سرعت دعای تلقین می خوانند. اجازه دهید یکبار آنها بخوانند ولی یادتان باشد که یکبار و حتی الامکان دو بار هم شما بخوانید.
24. کارگر و مداحان حاضر در مراسم کفن و دفن درآمد بسیار بالایی دارند. معمولا این افراد با کارشکنی یا تعلل دادن، سعی می کنند که شما را وادار به پرداخت هزینه کنند تا شما پولی به آنها بدهید تا کارتان را سریع تر و بهتر انجام دهند. مثلا اگر به مداح حاضر پولی ندهید وی فقط دعای تلقین می خواند و والسلام! ولی اگر به وی پول دهید بیشتر برای شما می خواند. فکر کنید روزانه حداقل 30 جنازه را کارگران مربوطه دفن کنند اگر بابت هر جنازه، حداقل 10 هزار تومان اجرت دریافت کنند می شود روزی 300 هزار تومان. 300 ضربدر 30 می شود 9 میلیون تومان! حالا حقوق و مزایای جانبی پیشکش! جالبتر این است که با وجود تعدد جنازه، تعداد کارگران قبر حفر کن بسیار اندک است. برای اینکه به چنین مشکلی برنخورید، خودتان مرده را در قبر بگذارید و خودتان بلندگو و مداح به همراه داشته باشید.
25. بیاد داشته باشید که شب اول قبر مرده دقیقا از همان لحظه اول دفن و گذاشتن سنگ لحد آغاز می شود. وظیفه فرزندان و نزدیکان درجه یک مرده است که ساعتی پس از خاک کردن، بر روی قبر باشند و زیارت عاشورا و قرآن بخوانند تا روح مرحومه شاد شود.
26.
/* اگر نکنه ای به ذهنم رسید یادآوری می کنم.*/
