دفتر مشق

روزهای زندگی

روزهای زندگی

دفتر مشق

* بسم الله الرحمن الرحیم
* دفتر مشق روزهای زندگـی
* نویسنده: مهندس سید ابوالفضل هاشمی
* شروع بلاگری از 18 آبان 1391 پنج شنبه

آخرین نظرات

.: کتاب نهج الفصاحه * ترجمه ابوالقاسم پاینده :.

سه شنبه, ۲۲ مهر ۱۳۹۳، ۱۲:۲۱ ب.ظ
 کتاب نهج الفصاحه، مجموعه گرانبهای 3227 حدیث و چند خطبه گرانقدر از سخنان حضرت رسول الله(ص) می باشد. هدف از مطالعه این مجموعه عظیم از سخنان پیامبر خاتم(ص) آشنایی با دیدگاه و رویکرد حضرت محمد(ص) درباره نقش مرد و زن در خانواده و جامعه و نگاه جنسیتی آن فرستاده الهی به هر یک از انواع انسان هاست. بر این اساس مطالعه این کتاب آغاز شد و تمامی احادیثی که رویکرد جنسیتی داشت انتخاب و لیست گردید. 
در این صفحه به روال همیشگی این بلاگ، به بیان چکیده ی کامل احادیث انتخاب شده این کتاب می پردازیم و در مطلبی مستقل به تحلیل آماری و نموداری سخنان رسول گرامی اسلام(ص) می پردازیم.
مسلما مستحضر هستید که انجام کارهای پژوهشی نیاز به صبر و زمان زیاد دارد ولی نتیجه ای که عاید فرد محقق می کند بسیار شیرین تر از تلاش صورت گرفته خواهد بود. لذا تکمیل این صفحه (چکیده نهج الفصاحه از مطالعه من) به مرور زمان انجام خواهد شد و پس از تکمیل این صفحه به سراغ کالبد شکافی نوع نگاه حضرت(ص) خواهیم رفت. لازم به ذکر است که در میان احادیث، برخی از احادیثی که برای بنده قابل توجه بودند و ارتباطی با موضوع مورد تحقیق نداشتند نیز ذکر شده است. 
Image
شناسنامه مطالعه    
نام کتاب: نهج الفصاحه
نویسنده: مجموعه کلمات قصار حضرت رسول اکرم(ص)
مترجم: ابوالقاسم پاینده
نوبت چاپ:
ناشر: انتشارات بدرقه جاویدان
تعداد صفحات: 912 صفحه
بازه زمانی و مکانی مطالعه: اردیبهشت 93  الی 05 تیر 1393(پادگان الله اکبر – خدمت اجباری سربازی – شهرستان اسلام آّباد غرب)

مشکلات کتاب:   
1.    عدم شماره گذاری صحیح احادیث (برخی احادیث مستقل شماره ندارند). مثل حدیث ص 156 ذیل حدیث 7: نشانه منافق ... .

چکیده مطالب کتاب:    
-حدیث 7، ص 156: زنان
آمِرُوا النِّساءَ فِی بَناتِهِنّ؛
با زنان در باره دخترانشان شور کنید.

-حدیث 12، ص 157: احسان و انفاق به خانواده
اِبدَأ بِنَفسِکَ فَتَصَدَّقَ عَلَیها فَإن فَضلَ شَى ءٌ فَلِأهلِکَ فَإن فَضِلَ شَى ءٌ عَن أهلِکَ فَلِذی قَرابَتِکَ فَإن فَضِلَ عَن ذِی قَرابَتِک شَى ءٌ فَهکَذا وَ هکذا اِبدأ بِمَن تَعُولُ؛
صدقه را از خوشتن آغاز کن اگر چیزى فزون آمد بکسان خود ده اگر از کسان تو چیزى فزون آمد بخویشان ده و اگر از خویشان نیز چیزى فزون آمد به دیگران ده و همچنین صدقه را از عیال خویش آغاز کن.

-حدیث 16، ص157: خانواده
أبغَضُ الحَلالِ إلَى اللَّهِ الطَّلاقُ؛
منفورترین چیزهاى حلال در پیش خدا طلاق است.

-حدیث 18، ص 158: مردان
أبغَضُ الرِّجالِ إلَى اللَّهِ الألَدُ الخَصمُ؛
منفورترین مردان در پیش خدا مرد لجوج و ستیزه جوست.

-حدیث 36، ص 162: تربیت فرزند
اِتَّقُوا اللَّهَ واعدِلُوا بَینَ أولادِکم کَما تُحِبُّونَ أن یَبُرُّوکُم؛
از خدا بترسید و میان فرزندان خود بعدالت رفتار کنید همان طور که میخواهید با شما بنیکى رفتار کنند.

-حدیث 45، ص 163: زنان
اِتَّقُوا اللَّهَ فِی النِّساءِ فإنَّهُنَّ عِندَکم عَوانٌ؛
در باره زنان از خدا بترسید که آنها پیش شما اسیرند.

-حدیث 50، ص 164: زنان
اِتَّقُوا الدُّنیا وَ اتَّقُوا النِّساءَ فإنَّ إبلیسَ طَلّاعٌ رَصّادٌ وَ ما هُوَ بِشَی ءٍ مِن فَخوخه بأوثَقِ لِصَیدِهِ فِی الأتقِیاءِ مِنَ النِّساءِ؛
از دنیا بترسید و از زنان بپرهیزید زیرا شیطان نگران و در کمین است و هیچ یک از دامهاى وى براى صید پرهیزکاران مانند زنان مورد اطمینان نیست.

-حدیث 54، ص165: مردان
اثنان لا تجاوز صلاتهما رءوسهما عبد أبق من موالیه حتّى یرجع و امرأه عصت زوجها حتّى ترجع.
دو کسند که نمازشان از سرشان بالاتر نمیرود بنده اى که از آقایان خود گریخته باشد تا هنگامى که باز گردد و زنى که شوهر خود را نافرمانى کرده باشد تا باز گردد.

-حدیث 104، ص 172: زنان و مردان
أحلّ الذّهب و الحریر لاناث أمّتی و حرّم على ذکورها.
طلا و ابریشم بر زنان امت من حلال است و بر مردانشان حرام

-حدیث 153، ص183: زنا
إذا أراد اللَّه بقریه هلاکا أظهر فیهم الزّنا.
وقتى خدا بخواهد مردم قریه اى را نابود سازد زنا را در میان آنها پدید مى آورد.

-حدیث 177، ص188: زنان
إذا استعطرت المرأه فمرّت على القوم لیجدوا ریحها فهی زانیه.
اگر زنى خود را معطر کند و بر مردمى بگذرد که بوى او را دریابند زناکار است.

-حدیث 185، ص190: خواستگاری
إذا ألقى اللَّه فی قلب امرء خطبه امرأه فلا بأس أن ینظر إلیها.
وقتى خداوند خواستگارى زنى را بدل کسى انداخته باشد مانعى نیست که او را بنگرد.

-حدیث 187، ص190: زنان
إذا باتت المرأه هاجره فراش زوجها لعنتها الملائکه حتّى تصبح.
وقتى زنى دور از بستر شوهر خود شب را بروز آورد فرشتگان تا صبح او را لعنت کنند.

-حدیث 188، ص190: زنان
إذا تطیّبت المرأه لغیر زوجها فإنّما هو نار و شنار.
وقتى زنى براى کسى جز شوهر خود بوى خوش بکار برد مایه آتش و عار است.

-حدیث 193، ص 191: ازدواج
إذا جاءکم الأکفاء فأنکحوهنّ و لا تربّصوا بهنّ الحدثان.
وقتى اشخاص همشأن بخواستگارى پیش شما آمدند دختران خود را بشوهر بدهید و در کار آنها منتظر حوادث مباشید.

-حدیث 195، ص191: ارتباط جنسی
إذا جامع أحدکم زوجته أو جاریته فلا ینظر إلى فرجها فإنّ ذلک یورث العمى.
وقتى یکى از شما با همسر یا مملوک خویش نزدیک شود بفرج او ننگرد که مایه کورى است.

-حدیث 202، ص193: ازدواج
إذا خطب أحدکم المرأه و هو یخضب بالسّواد فلیعلمها أنّه یخضب.
اگر کسى زنى را خواستگارى کرد و موى خود را رنگ میبندد باید بدو خبر دهد که موى خود را رنگ مى بندد.

-حدیث 212، ص195: زنا
إذا زنى العبد خرج منه الإیمان فکان على رأسه کالظلّه فإذا أقلع رجع إلیه.
وقتى بنده اى زنا کند ایمان از او بیرون رود و چون سایه اى بر سرش بایستد و هنگامى که از آن دست بردارد باز میگردد.

-حدیث 215، ص195 و 196: ثبات شخصیت افراد
إذا سمعتم بجبل زال عن مکانه فصدّقوا و إذا سمعتم برجل زال عن خلقه فلا تصدّقوا فإنّه یصبر إلى ما جبل علیه.
اگر شنیدید کوهى از جاى خود تکان خورده باور کنید و اگر شنیدید کسى از خوى خویش دست بر داشته باور مکنید زیرا عاقبت به فطرت خویش باز میگردد.

-حدیث 219، ص196: زنا
إذا ظهرت الفاحشه کانت الرّجفه و إذا جار الحکّام قلّ المطر و إذا غدر بأهل الذّمّه ظهر العدوّ.
وقتى زنا رواج گیرد زلزله پیدا شود، وقتى حاکمان ستم کنند باران کم شود و وقتى که با ذمیان (أهل الذمه) خیانت شود دشمنان چیره شوند.

-حدیث 226، ص198: شوهر، زنان
إذا قالت المرأه لزوجها ما رأیت منک خیرا قطّ فقد حبط عملها.
وقتى زنى بشوهر خود گوید از تو خیرى ندیدم اعمال نیکش بى اثر مى شود.

-حدیث 232، ص198 و 199: زنان، مردان
إذا کانت أمراؤکم خیارکم و أغنیاؤکم سمحاءکم و أمورکم شورى بینکم فظهر الأرض خیر لکم من بطنها و إذا کانت أمراؤکم أشرارکم و أغنیاؤکم بخلاءکم و أمورکم إلى نساءکم فبطن الأرض خیر لکم من ظهرها.
وقتى امراى شما نیکان شما باشند و ثروت مندان شما بخشندگان باشند و کارها میان شما بمشورت انجام گیرد پشت زمین از شکم آن براى شما بهتر است و وقتى امراى شما اشرار شما و ثروتمندان شما بخیلان باشند و کارهاى شما به دست زنان افتد شکم زمین براى شما بهتر از پشت آنست.

-حدیث 229، ص198: علت افسردگی(اخلاقی)
إذا قصّر العبد فی العمل ابتلاه اللَّه تعالى بالهمّ.
وقتى بنده اى در عمل کوتاهى کند خداوند او را بغم مبتلا سازد.

-حدیث 234، ص199: مردان، چند همسری
إذا کانت عند الرّجل امرأتان فلم یعدل بینهما جاء یوم القیامه و شقّه ساقط.
وقتى مردى دو زن داشته باشد و میان آنها بعدالت رفتار نکند روز رستاخیز یک نیمه او افتاده است

-حدیث 247، ص202: یاری مرد (اخلاقی)
إذا وقّع فی الرّجل و أنت فی ملاء فکن للرّجل ناصرا و للقوم زاجرا و قم عنهم.
وقتى در انجمنى که تو هستى در باره مردى بد میگویند آن مرد را یارى کن و آن گروه را از بد گوئى باز دار و از آنجا برخیز.

-حدیث 257، ص 204: مردان
أربع من سعاده المرء أن تکون زوجته صالحه و أولاده أبرارا و خلطاؤه صالحین و أن یکون رزقه فی بلده.
چهار چیز نشان خوشبختى مرد است، زنش پارسا باشد و فرزندانش نیکوکار باشند، و معاشرانش صالح باشند و روزى خویش را در شهر خود بدست آورد.

-حدیث 267، ص206: زنان، ارتباط جنسی
ارموا و ارکبوا و أن ترموا أحبّ إلىّ من أن ترکبوا کلّ شى ء یلهو به الرّجل باطل إلّا رمى الرّجل بقوسه أو تأدیبه فرسه أو ملاعبته امرأته فإنّهنّ من الحقّ و من ترک الرّمى بعد ما علمه فقد کفر الّذی علّمه.
تیر اندازى کنید و سوارى کنید اگر تیراندازى کنید بیشتر دوست دارم که سوارى کنید هر چیزى که مرد بدان سر گرم شود بیهوده است جز آنکه مردى با کمان خود تیر اندازد یا اسب خود را تربیت کند یا با زن خود بازى کند همه اینها حق است و هر کس تیراندازى آموزد و آن را ترک کند حق معلم خود را ادا نکرده است.

-حدیث 279، ص 209: زنان
استعیذوا باللَّه من شرار النّساء و کونوا من خیارهنّ فی حذر
از زنان بد بخدا پناه ببرید و از نیکانشان بپرهیزید.

-حدیث 282، ص209: زنان
استعینوا على النّساء بالعرى فإنّ إحداهنّ إذا کثرت ثیابها و أحسنت زینتها أعجبها الخروج.
از بى لباسى براى نگهدارى زنان کمک جوئید زیرا زن وقتى لباس فراوان و زینت کامل دارد مایل به بیرون رفتن است.

-حدیث 283: اخلاقی
استغنوا عن النّاس و لو بشوص السّواک.
از مردم بى نیاز باشید و یک قطعه چوب مسواک هم از آن ها نخواهید.

-حدیث 287، ص210: زنان
استوصوا بالنّساء خیرا فإنّ المرأه خلقت من ضلع أعوج و إنّ أعوج شى ء فی الضّلع أعلاه فإن ذهبت تقیمه کسرته و إن ترکته لم یزل أعوج فاستوصوا بالنّساء خیرا.
با زنان بنیکى رفتار کنید زیرا زن از دنده کج خلق شده است و در دنده آنچه کجتر است بالاتر است و اگر بخواهید راستش کنید آن را مى شکنید و اگر رهایش کنید کج میماند. پس با زنان بنیکى رفتار کنید.

-حدیث 313، ص215: ازدواج
أشیدوا النّکاح و أعلنوه.
عقد نکاح را محکم کنید و آن را علنى سازید.

-حدیث 314، ص215:
أصابتکم فتنه الضّرّاء فصبرتم و إنّ أخوف ما أخاف علیکم فتنه السّرّاء من قبل النّساء إذا تسوّرن الذّهب و لبسن ربط الشّام و عصب الیمن و أتعبن الغنیّ و کلّفن الفقیر ما لا یجد.
فتنه سخت را دیدید و صبر کردید و من از فتنه اى سخت تر بر شما بیم دارم که از طرف زنان مى آید هنگامى که النگوى طلا بدست و پارچه هاى فاخر ببر کنند و توانگران را بزحمت اندازند و از فقیر چیزى که بدان دسترس ندارد بخواهند.

-حدیث 315، ص215: اخلاقی (خواب)
أصدق الرّؤیا بالأسحار.
راست ترین خوابها را در سحرگاه توان دید.

-حدیث 316، حدیث 216: اخلاقی، ازدواج
أصرم الأحمق.
با احمق آمیزش مکن.

- حدیث 327، ص218: اخلاقی(کسب علم)
اطلبوا العلم من المهد إلى اللّحد.
از گهواره تا گور دانش بجوئید

-حدیث 331، ص219: زنان
اطّلعت فی الجنّه فرأیت أکثر أهلها الفقراء و اطّلعت فی النّار فرأیت أکثر أهلها النّساء.
در بهشت نگریستم و دیدم که بیشتر مردم آن فقیرانند و در جهنم نگریستم و دیدم که بیشتر مردم آن زنانند.

-حدیث 339، ص 220: زنان
أعدى عدوّک زوجتک الّتی تضاجعک و ما ملکت یمینک.
خطرناکترین دشمن تو همسر تو است که با تو همخوابه است و مملوک تو.

-حدیث 343، ص220: زنان
أعروا النّساء یلزمن الحجال.
زنان را بى لباس بگذارید تا در خانه بمانند.

-حدیث 351، ص221: مردان، زنان
أعظم النّاس حقّا على المرأه زوجها و أعظم النّاس حقّا على الرّجل أمّه.
شوهر از همه کس بیشتر بر زن حق دارد و مادر از همه کس بیشتر بر مرد حق دارد.

-حدیث 356، ص222: زنان
أعظم النّساء أحسنهنّ وجوها و أرخصهنّ مهورا.
بهترین زنان آن است که رویش خوبتر و مهرش کمتر است.

-حدیث 357، ص222 و 223: زنان
أعظم النّساء برکه أقلّهن مؤنه.
از همه زنان پربرکت تر آنست که خرجش کمتر باشد.

-حدیث 370، ص 225: اخلاقی(تربیت فرزند)
أعینوا أولادکم على البرّ من شاء إستخرج العقوق من ولده.
فرزندان خود را در خوب شدن کمک کنید زیرا هر که بخواهد مى تواند نافرمانى را از فرزند خود بیرون آورد.

-حدیث 372، ص225: اخلاقی
اغتنم خمسا قبل خمس شبابک قبل هرمک و صحّتک قبل سقمک و غناک قبل فقرک و فراغک قبل شغلک و حیاتک قبل موتک.
پنج چیز را پیش از پنچ چیز غنیمت شمار جوانى پیش از پیرى صحت پیش از بیمارى و ثروت پیش از نیازمندى و فراغت پیش از اشتغال و زندگى پیش از مرگ.

-حدیث 454، ص239:
أکمل المؤمنین إیمانا أحسنهم خلقا و خیارکم خیارکم لنسائهم.
کامل ترین مؤمنان آن است که خلقش نیک تر است و از همه شما نیک تر کسانى هستند که براى زنان خود نیکترند.

-حدیث 455، ص239: زنان(اجتماعی)
ألا أخبرک بأهل النّار؟ کلّ جعظریّ جوّاظ مستکبر جمّاع منوع.
مى خواهى تو را از اهل جهنم خبر دهم؟ هر کس که خود پسند و خود خواه و متکبر و حریص و بخیل باشد.

-حدیث 456، ص240: زنان، مردان
ألا أخبرک بخیر ما یکنز المرء؟.. المرأه الصّالحه إذا نظر إلیها سرّته و إذا أمرها أطاعته و إذا غاب عنها حفظته.
میخواهى ترا از بهترین گنجینه مرد خبر دهم؟ زن پارسا که وقتى بدو نگرد مسرور شود و همین که بدو فرمان دهد اطاعت کند و هنگام غیبت امانت او را محفوظ دارد.

-حدیث 460، ص261: زنان
ألا أخبرکم بنسائکم من أهل الجنّه؟ الودود الولود العئود الّتی إذا ظلمت قالت هذه یدی فی یدک لا أذوق غمضا حتّى ترضى.
مى خواهید شما را از زنانى که اهل بهشتند خبر دهم؟ زن وفادارى که فرزند زیاد آورد و زود آشتى کند و همین که بدى کرد گوید این دست من در دست توست چشم بر هم نمى گذارم تا از من راضى شوى.


-حدیث 469، ص 243 و 244: مردان
ألا إنّ خیر الرّجال من کان بطی ء الغضب سریع الرّضا و شرّ الرّجال من کان سریع الغضب بطی ء الرّضا، فإذا کان الرّجل بطی ء الغضب بطی ء الفی ء و سریع الغضب سریع الفی ء فإنّها بها.
بدانید که بهترین مردان آنست که دیر بخشم آید و آسان خشنود شود و بدترین مردان آنست که زود بخشم آید و دیر خشنود شود، اگر مردى دیر بخشم آید و دیر خشنود شود یا زود بخشم آید و زود خشنود شود آنهم چیزیست.

-حدیث 478، ص246: زنا
ألا لا یخلونّ رجل بامرأه إلّا کان ثالثهما الشّیطان.
بدانید که هیچ مردى با زن نامحرم خلوت نمى کند جز آنکه سومى آنها شیطان است.

-حدیث 481، ص246: ازدواج
التمسوا الرّزق بالنّکاح.
بوسیله زناشوئى روزى بجوئید.

-حدیث 520، ص 256: زنان
اللّهمّ إنّی أعوذ بک من فتنه النّساء و أعوذ بک من عذاب القبر؛
خدایا از فتنه زنان بتو پناه میبرم و از عذاب قبر بتو پناه میبرم.

-حدیث 534، ص259 و 260: زنان
أما ترضى إحداکنّ أنّها إذا کانت حاملا من زوجها و هو عنها راض أنّ لها مثل أجر الصّائم القائم فی سبیل اللَّه فإذا وضعت لم یخرج من لبنها جرعه و لم یمصّ من ثدیها مصّه إلّا کان لها بکلّ جرعه و بکلّ مصّه حسنه، فإن أسهرها لیله کان لها مثل أجر سبعین رقبه تعتقهم فی سبیل اللَّه؛
آیا خشنود نیستید که وقتى یکى از شما از شوهر خود آبستن است و شوهرش از او خشنود است ثواب کسى دارد که روز روزه گیرد و شب براى عبادت خداى بپا خیزد و هنگامى که بار گذارد هر جرعه اى که از شیر او درآید و هر دفعه که پستان او مکیده شود براى هر جرعه شیر و هر مکیده شدن پستان ثوابى دارد، و اگر براى مراقبت طفل خود شبى بیدار ماند پاداش او چنانست که هفتاد بنده در راه خدا آزاد کرده باشد.

-حدیث 538، ص261 و 262: زنان
أمّا بعد فإنّ الدّنیا خضره حلوه و إنّ اللَّه مستخلفکم فیها فناظر کیف تعملون فاتّقوا الدّنیا و اتّقوا النّساء فإنّ أوّل فتنه بنی إسرائیل کان فی النّساء؛
اما بعد دنیا سبز و شیرین است و خداوند شما را در آن جاى داده و نگران است که چگونه رفتار میکنید، از دنیا بپرهیزید و از زنان نیز بپرهیزید زیرا نخستین گمراهى یهودان در خصوص زنان بود.

-حدیث 540، ص262: زنان
امرأه ولود أحبّ إلى اللَّه تعالى من امرأه حسناء لا تلد إنّی مکاثر بکم الامم یوم القیامه؛
زنى که فرزند بسیار آرد در پیش خداوند از زن زیبائى که فرزند نمى آرد بهتر است من در روز قیامت بفزونى شما افتخار مى کنم.


-حدیث542، ص262 و 263: زنان، مردان
أمر النّساء إلى آبائهنّ و رضاهنّ السّکوت؛
کار زنان به دست پدرهایشانست و رضایت آنها سکوت است.

-حدیث 546، ص263: زنان، مردان
أمّک، أمّک، ثمّ أمّک، ثمّ أباک، ثمّ الأقرب فالأقرب؛
مادر خود، مادر خود، مادر خود را رعایت کن، سپس پدر خود را و پس از آن کسانى را که بتو نزدیکترند.

-حدیث 558، ص265: مردان
أنت و ما لک لأبیک؛
تو و آنچه دارى متعلق بپدرت هستید.

-حدیث 564، ص266: ازدواج، زنان
أنظر فی أیّ نصاب تضع ولدک فإنّ العرق دساس؛
بنگر فرزند خود را در کجا قرار میدهى که خون تأثیر خود را باقى میگذارد.

-حدیث 568، ص267: ارتباط جنسی، ازدواج
أنکحوا فإنّی مکاثر بکم؛
زناشوئى کنید که من از فزونى شما تفاخر میکنم.


-حدیث 580، ص269: اخلاقی
إنّ أحدکم مرآه أخیه فإذا رأى به أذى فلیمطّه عنه؛
هر یک از شما آئینه برادر خویش است وقتى عیبى بر او دید باید بزداید.

حدیث 581، ص270: زنان، اخلاقی
إنّ أحدکم یجمع خلقه فی بطن أمّه أربعین یوما نطفه ثمّ یکون علقه مثل ذلک، ثمّ یکون مضغه مثل ذلک، ثمّ یبعث اللَّه إلیه ملکا و یؤمر بأربع کلمات و یقال له: اکتب عمله و رزقه و أجله و شقیّ أو سعید، ثمّ ینفخ فیه الرّوح؛
هر یک از شما در شکم مادر خود چهل روز نطفه است پس از آن چهل روز علقه است پس از آن چهل روز مضغه است پس از آن خداوند فرشته اى بسوى او میفرستد و او را بچهار کلمه مأمور مى سازد و میگوید عمل و روزى و مرگ او را و اینکه خوشبختست یا بدبخت رقم بزن، پس از آن روح در او دمیده مى شود.

-حدیث 586، ص271: زنای ذهنی، خود ارضایی
إنّ أخوف ما أخاف على أمّتی الإشراک باللَّه أما إنّی لست أقول یعبدون شمسا و لا قمرا و لا وثنا و لکنّ أعمالا لغیر اللَّه و شهوه خفیّه؛
بیش از هر چیز بر امت خود از شرک بخدا بیم دارم، من نمیگویم که خورشید و ماه یا بت میپرستند ولى کارهائى براى غیر خدا انجام میدهند و دستخوش شهوت نهانى میشوند.

-حدیث 588، ص271: مردان، همجنس بازی
إنّ أخوف ما أخاف على أمّتی عمل قوم لوط؛
بیشتر از هر چیز بر امت خود از کردار قوم لوط بیم دارم.

-حدیث 603، ص274: زنان
إنّ أقلّ ساکنى الجنّه النّساء؛
کمترین ساکنان بهشت زنانند.


-حدیث 604، ص275: مردان، خانواده
إنّ أکبر الإثم عند اللَّه أن یضیع الرّجل من یقوت؛
بزرگترین گناهان در نظر خدا آن است که مردى ناخور خود را سرگردان گذارد.

-حدیث 606، ص275؟: اخلاقی، اجتماعی
إنّ أکثر أهل الجنّه البله؛
بیشتر بهشتیان ابلهانند.

-حدیث 608، ص275: اخلاقی
إنّ أکثر ما یدخل الجنّه النّاس تقوى اللَّه و حسن الخلق؛
مردم بیشتر بواسطه ترس خدا و نیکخلقى ببهشت میروند.

-حدیث 611، ص276: اسلام
إنّ الإسلام بدا غریبا و سیعود غریبا کما بدا فطوبى للغرباء؛
اسلام در آغاز غریب بود و باز همچنان که بود غریب خواهد شد خوشا بحال غریبان.

-حدیث 621، ص278: زنان، مردان، اخلاقی
إنّ الرّجل إذا نظر إلى امرأته و نظرت إلیه نظر اللَّه تعالى إلیهما نظر الرّحمه؛
وقتى مرد بزن خود نگرد و زنش بدو نگرد خداوند بدیده رحمت بر آنها مى نگرد.

-حدیث 623، ص278: فرزند
إنّ الرجل لترفع درجته فی الجنّه فیقول أنّى لی هذا؟ فیقال باستغفار ولدک لک؛
مقام یکى را در بهشت بالا برند و گوید این مقام از کجا براى من حاصل شد؟ گویند فرزندت براى تو آمرزش طلبید.

-حدیث 626، ص279: وصیت
إنّ الرّجل لیعمل- أو المرأه- بطاعه اللَّه تعالى ستّین سنه ثمّ یحضرهما الموت فیضارّان فی الوصیّه فتجب لهما النّار.
مرد یا زن شصت سال خدا را عبادت مى کنند و هنگام مرگ در وصیت بحق رفتار نمى کنند و جهنم بر آنها واجب مى شود.

-حدیث 627: اخلاقی
إنّ الرّجل لیعمل عمل الجنّه فیما یبدو للنّاس و هو من أهل النّار و إنّ الرّجل لیعمل عمل النّار فیما یبدو للنّاس و هو من أهل الجنّه.
گاه مى شود که انسان در نظر مردم کار بهشتیان مى کند اما به حقیقت از جهنمیان است و گاه مى شود که انسان در نظر مردم کار جهنمیان مى کند و بحقیقت اهل بهشت است.

-حدیث 631، ص280: زنا
إنّ الزّناه یأتون تشتعل وجوههم نارا.
روز قیامت چهره زناکاران از آتش مشتعل است.

-حدیث 634، ص280 و 281: زنان
إنّ السّموات السّبع و الأرضین السّبع و الجبال لیلعن الشّیخ الزّانی و إنّ فروج الزّناه لیؤذی أهل النّار نتن ریحها.
هفت آسمان و هفت زمین و کوه ها پیر زنا کار را لعنت مى کنند و تعفن عورت زناکار جهنمیان را اذیت میکند.

-حدیث 638، ص281: زندگی مجردی
إنّ الشّیطان مع الواحد و هو من الإثنین أبعد.
شیطان با یکتن است و از دو تن دورتر است.

-حدیث 660، ص286: اخلاقی
إنّ الغضب من الشّیطان و إنّ الشّیطان خلق من النّار و إنّما تطفا النّار بالماء فإذا غضب أحدکم فلیتوضّأ.
خشم از شیطان است و شیطان از آتش پدید آمده و آتش را بآب خاموش توان کرد وقتى یکى از شما خشمگین شود وضو گیرد.

-حدیث 661، ص286: علم، پژوهشگر
إنّ الفتنه تجی ء فتنسف العباد نسفا و ینجو العالم منها بعلمه.
فتنه بیاید و بندگان را مغلوب کند و دانشمند بکمک دانش خود از آن رهائى یابد.

-حدیث 676، ص289: اخلاقی
إنّ اللَّه استخلص هذا الدّین لنفسه و لا یصلح لدینکم إلّا السّخاء و حسن الخلق ألا فزیّنوا دینکم بهما.
خداوند این دین را خاص خود کرده است، با دین شما جز بخشش و خوش خلقى سازگار نیست؛ دین خود را باین دو صفت آرایش دهید.

-حدیث 701: اخلاقی، زنان، مردان
إنّ اللَّه إذا أراد أن یهلک عبدا نزع منه الحیاء فإذا نزع منه الحیاء لم تلقه إلّا مقیتا ممقتا، فإذا لم تلقه إلّا مقیتا ممقتا نزعت منه الأمانه فإذا نزعت منه الأمانه لم تلقه إلّا خائنا مخوّنا نزعت منه الرّحمه فإذا نزعت منه الرّحمه لم تلقه إلّا رجیما ملعّنا نزعت منه ربقه الإسلام.
خداوند وقتى بخواهد بنده اى را هلاک سازد حیا را از او بگیرد وقتى حیا از او گرفته شود متنفر و منفور شود. وقتى متنفر و منفور شد امانت از او گرفته شود و همین که امانت از او گرفته شد راه خیانت پیش گیرد و کسان نیز بدو خیانت کنند و وقتى چنین شد رحم از او بر خیزد وقتى رحم از او برخاست مطرود و ملعون شود و طوق اسلام را از گردن او بردارند.

-حدیث 702، ص296: مردان، زنان
إنّ اللَّه تعالى سائل کلّ راع عمّا استرعاه، أحفظ ذلک أم ضیّعه حتّى یسأل الرّجل عن أهل بیته.
خداوند از هر کس در باره زیر دستش میپرسد که آیا آن را نگهداشته یا ضایع گذاشته است تا آن جا که از مرد در باره اهل خانه اش پرسش میکند.

-حدیث 706، ص297: مردان
إنّ اللَّه تعالى غیور یحبّ الغیور.
خداوند غیرتمند است و مرد غیرتمند را دوست دارد.

-حدیث 710، ص298: زنان، مردان
إنّ اللَّه تعالى کتب الغیره على النّساء و الجهاد على الرّجال فمن صبر منهنّ إیمانا و احتسابا کان لها مثل أجر الشّهید.
خداوند رنج هوودارى را نصیب زنان و جنگ را قسمت مردان قرار داد هر زنى از روى ایمان و در انتظار پاداش خدا بر رنج هو و دارى صبر کند ثواب شهید دارد.

-حدیث 711، ص298: زنا
إنّ اللَّه تعالى کتب على ابن آدم حظه من الزّناء أدرک ذلک لا محاله، فزنا العین النّظر، و زنا اللّسان المنطق و النّفس تمنّى و تشتهی و الفرج یصدّق ذلک أو یکذّبه.
خداوند بر آدمیزاد قسمتى از زنا رقم زده است که ناچار مرتکب آن مى شود، زناى چشم نگاه نارواست و زناى زبان سخن بیجاست نفس آرزو میکند و میخواهد و عورت آن را راست یا دروغ میسازد.

-حدیث 714، ص299: مردان، زنان
إنّ اللَّه تعالى لا یحبّ الذّوّاقین و لا الذّوّاقات.
خداوند مردانى را که مکرر زن بگیرند و زنانى را که مکرر شوهر کنند دوست ندارد.

-حدیث 726، ص302: یاری اسلام با دانشمندان خارجی
إن اللَّه تعالى لیؤیّد الإسلام برجال ما هم من أهله.
خداوند اسلام را بمردانى که مسلمان نیستند یارى میکند.

-حدیث 738، ص304: طلاق
إنّ اللَّه تعالى یبغض الطّلاق.
خداوند طلاق را دشمن دارد.

-حدیث 778، ص312: مادر، پدر
إنّ اللَّه تعالى یوصیکم بأمّهاتکم ثلاثا، إنّ اللَّه تعالى یوصیکم بآبائکم مرّتین إنّ اللَّه تعالى یوصیکم بالأقرب فالأقرب.
خداوند شما را در باره مادرانتان سه بار سفارش میکند خداوند شما را در باره پدرانتان دو بار سفارش میکند خداوند شما را در باره نزدیکان بترتیب سفارش مى کند.

-حدیث 779، ص313: زنان
إنّ اللَّه تعالى یوصیکم بالنّساء خیرا فإنّهنّ أمّهاتکم و بناتکم و خالاتکم.
خداوند شما را در باره زنان به نیکى سفارش میکند، زیرا زنها مادران و دختران و خاله هاى شما هستند.

-حدیث 792، ص315: مردان
إنّ اللَّه لیؤیّد هذا الدّین بالرّجل الفاجر.
خداوند این دین را بمرد بدکار یارى میکند.

-حدیث 821، ص320 و 321: زنان
إنّ المرأه تقبل فی صوره شیطان و تدبر فی صوره شیطان فإذا رأى أحدکم امرأه فأعجبته فلیأت أهله فإنّ ذلک یردّ ما فی نفسه.
زن بصورت شیطان مى آید و بصورت شیطان میرود وقتى یکى از شما زنى دید که ویرا بشگفت آورد پیش همسر خود رود زیرا بدین وسیله آنچه در دل دارد از میان میرود.

-حدیث 822، ص321: زنان
إنّ المرأه تنکح لدینها و مالها و جمالها فعلیک بذات الدّین تربت یداک.
زن براى دین و مال و جمالش گیرند زن دین دار بجوئید.

-حدیث 824، ص321: زنان
إنّ المرأه خلقت من ضلع لن تستقیم لک على طریقه فإن استمتعت بها استمتعت بها و بها عوج و إن ذهبت تقیمها کسرتها و کسرها طلاقها.
زن از دنده اى خلق شده که به هیچ وجه راستى پذیر نیست اگر با کجى او بسازى ساخته اى و اگر خواهى براستیش باز آرى او را میشکنى و شکستنش طلاق دادن است.

-حدیث 837، ص323 و 324: فرزند
إنّ الولد مبخله مجبنه مجهله محزنه.
فرزند موجب بخل و ترس و نادانى و غم است.

-حدیث 881، ص331: مردان
إنّ للزّوج من المرأه لشعبه ما هی لشی ء.
شوهر در پیش زن مقامى دارد که هیچ چیز ندارد.

-حدیث 899، ص335: فرزند، زنان
إنّ لکلّ شجره ثمره و ثمره القلب الولد.
هر درختى میوه اى دارد و میوه دل فرزند است.

-حدیث 908: ص337: زنان
إنّ من أشراط السّاعه أن یرفع العلم و یظهر الجهل و یفشو الزّنا و یشرب الخمر و یذهب الرّجال و یبقی النّساء حتّى یکون لخمسین امرأه قیّم واحد.
از علائم رستاخیز آنست که دانش از میان بر خیزد و جهالت آشکار شود و زنا رواج گیرد و شراب نوشند، مردان بروند و زنان بمانند تا حدى که پنجاه زن یکسر پرست داشته باشند.

-حدیث 923، ص341: مردان
إنّ من حقّ الولد على والده أن یعلّمه الکتابه و أن یحسن اسمه و أن یزوّجه إذا بلغ.
از جمله حقوق فرزند بر پدر آنست که او را نوشتن آموزد و نام او را خوب انتخاب کند و هنگام بلوغ به او زن بدهد.

-حدیث 929، ص342: زنان
إنّ من یمن المرأه تیسیر خطبتها و تیسیر صداقها.
نشان میمنت زن اینست که خواستگاریش آسان و مهرش سبک باشد.

-حدیث 956، ص347: زنان
إنّی أحرّج علیکم حقّ الضّعیفین: الیتیم و المرأه.
شما را از حق دو ضعیف بسختى بر حذر میکنم: یتیم و زن.

-حدیث 960، ص348: زنان، مردان
إنّی لأبغض المرأه تخرج من بیتها تجرّ ذیلها تشکو زوجها.
من زنى را که از خانه خود دامن کشان براى شکایت از شوهرش بیرون شود دشمن دارم.

-حدیث 970، ص350: زنان
أوثق سلاح إبلیس النّساء.
محکمترین سلاح شیطان زنانند.

-حدیث 971، ص350: خدا
أوصیک أن تستحی من اللَّه کما تستحی من الرّجل الصّالح من قومک.
بتو سفارش میکنم از خدا چنان شرم کن که از مردى پارسا از کسان خود شرم میکنى.

-حدیث 978، ص351: مردان
أوّل ما نهانی عنه ربّی بعد عباده الأوثان شرب الخمر و ملاحاه الرّجال.
پس از بت پرستى نخستین چیزى که خدایم مرا از آن نهى کرد شراب خوارى و بدگوئى مردان بیکدیگر است.

-حدیث 983، ص351: خانواده
أوّل ما یوضع فی میزان العبد نفقته على أهله.
نخستین چیزى که در ترازوى بنده میگذارند خرجى است که براى کسان خود کرده است.

-حدیث988، ص352: اخلاقی
إیّاکم و الحمره فإنّها أحبّ الزّینه إلى الشّیطان.
از سرخى بپرهیزید زیرا سرخى از همه زینتها بنزد شیطان محبوبتر است.

-حدیث 990، ص353: اخلاقی
إیّاکم و الدّین فإنّه هم باللّیل و مذلّه بالنّهار.
از قرض بپرهیزید که غم شب و ذلت روز است.

-حدیث 991: زنان
إیّاکم و الزّنا فإنّ فیه أربع خصال تذهب البهاء عن الوجه و تقطع الرّزق و تسخط الرّحمن و الخلود فی النّار.
از زنا بپرهیزید که در آن چهار خصلت است رونق از چهره ببرد و روزى را ببرد و خدا را خشمگین کند و مایه عذاب جاودان شود.

-حدیث 992: اخلاقی
إیّاکم و الشّحّ فإنّما هلک من کان قبلکم بالشّحّ أمرهم بالبخل فبخلوا و أمرهم بالقطیعه فقطعوا و أمرهم بالفجور ففجروا.
از حرص بپرهیزید که پیشینیان شما در نتیجه حرص هلاک شدند، حرص آنها را ببخل وادار کرد و بخیل شدند. ببریدن از خویشاوندان وادار کرد و از خویشاوندان بریدند ببدکارى وادارشان کرد و بدکار شدند.

-حدیث 1002، ص355: زنان
إیّاکم و خضراء الدّمن قیل و ما خضراء الدّمن؟ قال المرأه الحسناء فی منبت سوء.
از سبزه مزبله بپرهیزید گفتند سبزه مزبله چیست؟ گفت زن زیبا در خانواده بد.


-حدیث 1004، ص356: زنان، مردان
إیّاکم و محادثه النّساء فإنّه لا یخلو رجل بامرأه لیس لها محرم إلّا همّ بها.
از گفتگو با زنان بپرهیزید که هر وقت مردى با زنى خلوت کند، قصد او میکند.

-حدیث 1012، ص357: زنان
إیّاک و قرین السّوء فإنّک به تعرف.
از یار بد بپرهیز که ترا بدو شناسند.

-حدیث 1018، ص358: زنان، مردان، خانواده
أیّما امرأه أدخلت على قوم من لیس منهم فلیست من اللَّه فی شی ء و لن یدخلها اللَّه جنّته و أیّما رجل جحد ولده و هو ینظر إلیه احتجب اللَّه منه و فضحه على رؤس الأوّلین و الآخرین یوم القیامه.
هر زنى فرزندى را بناحق به کسانى ملحق کند خدا از او بیزار باشد و او را ببهشت نبرد و هر مردیکه فرزند خود را که بدو نگران است انکار کند خدا از او دور شود و روز رستاخیز وى را میان اولین و آخرین رسوا کند.

-حدیث 1019، ص359: زنان
أیّما امرأه استعطرت ثمّ خرجت فمرّت على قوم لیجدوا ریحها فهی زانیه و کلّ عین زانیه.
هر زنى عطر بزند و بیرون رود و بر گروهى بگذرد که بوى او را دریابند زنا کار است و هر دیده زنا کار است.

-حدیث 1020، ص359: زنان
أیّما امرأه خرجت من بیتها بغیر إذن زوجها کانت فی سخط اللَّه تعالى حتّى یرجع إلى بیتها أو یرضى عنها زوجها.
هر زنى که بدون اجازه شوهر از خانه خود بیرون رود مورد خشم خداست تا بخانه بر گردد یا شوهرش از او راضى شود.

-حدیث 1021، ص359: زنان، طلاق
أیّما امرأه سألت زوجها الطّلاق من غیر ما بأس فحرام علیها رائحه الجنّه.
هر زنى که بدون جهت از شوهر خود طلاق خواهد بوى بهشت بر او حرام است.

-حدیث 1022، ص359: زنان، مردان
أیّما امرأه ماتت و زوجها عنها راض دخلت الجنّه.
هر زنى که بمیرد و شوهرش از او خشنود باشد ببهشت میرود.

-حدیث 1023، ص359: زنان
أیّما امرأه نزعت ثیابها فی غیر بیتها خرق اللَّه عزّ و جلّ عنها ستره.
هر زنى که لباس خود را جز در خانه خود بیرون آورد خدا پرده خویش را از او بر گیرد.

-حدیث 1024، ص360: زنان
أیّما امرأه وضعت ثیابها فی غیر بیت زوجها فقد هتکت ستر ما بینها و بین اللَّه عزّ و جلّ.
هر زنى که لباس خود را جز در خانه شوهر بیرون آورد پرده اى را که میان او و خدا است پاره کرده است.

-حدیث 1031، ص361: زنان، مهریه، مردان
أیّما رجل تزوّج امرأه فنوى أن لا یعطیها من صداقها شیئا مات یوم یموت و هو زان و أیّما رجل اشترى من رجل بیعا فنوى أن لا یعطیه من ثمنه شیئا مات یوم یموت و هو خائن و الخائن فی النّار.
هر که زنى گیرد و در خاطر داشته باشد که مهر او را نپردازد هنگام مرگ چون زناکاران بمیرد و هر کس چیزى از مردى بخرد و در خاطر داشته باشد که قیمت آن را نپردازد هنگام مرگ چون خائنان بمیرد و خائن در آتش است.

-حدیث 1034، ص362: ازدواج
أیّما شابّ تزوّج فی حداثه سنّه عجّ شیطانه یا ویله عصم منّی دینه.
هر جوانى در آغاز جوانى زن بگیرد شیطان وى بانگ برآرد واى بر او دین خود را از دستبرد من محفوظ داشت.

-حدیث 1059، ص368: پدر
برادر بزرگتر به منزله پدر است.

-حدیث 1089، ص373: پدر، زنان، فرزند
برّو آباءکم تبرّکم أبناؤکم و عفّوا تعفَّ نساؤکم.
با پدران خود نیکی کنید تا فرزندانتان با شما نیکی کنند و عفیف باشید تا زنان شما عفیف باشند.

-حدیث 1096، ص374: فرزند
خانه ای که در آن بچه نیست برکت در آن نیست.

-حدیث 1112، ص376: ازدواج
البغایا اللّاتی ینکحن أنفسهنّ بغیر بیّنه.
زنانى که بى حضور شاهد شوهر میکنند زنا کارند.

-حدیث 1132، ص381: همسر، زنان
تخیّروا لنطفکم فإنّ النّساء یلدن أشباه إخوانهنّ و أخواتهنّ.
براى نطفه هاى خود جاى مناسب انتخاب کنید زیرا زنان نظیر برادران و خواهران خود فرزند مى آورند.

-حدیث 1133، ص381: همسر
تخیّروا لنطفکم و اجتنبوا هذا السّواد فإنّه لون مشوّه.
براى نطفه هاى خود جاى مناسب انتخاب کنید و از سیاهان بپرهیزید که سیاهى رنگ زشتى است.

-حدیث 1135، ص381: شیرگاو
تداووا بألبان البقر فإنّی أرجوا أن یجعل اللَّه فیها شفاء فإنّها تأکل من کلّ الشّجر.
با شیر گاو مداوا کنید زیرا من امیدوارم که خدا در آن شفا قرار داده باشد زیرا از همه درختان میچرد.

-حدیث 1143، ص383: ازدواج
تزوّجوا النّساء فإنّهنّ یأتین بالمال.
زن بگیرید که زنان توانگرى مى آورند.

-حدیث 1144، ص383: ازدواج، جمعیت
تزوّجوا الودود الولود فإنّی مکاثر بکم الأنبیاء.
زن مهربان و بچه آور بگیرید زیرا من بکثرت شما بر سایر پیغمبران افتخار مى کنم.

-حدیث 1145، ص383: ازدواج، زندگی مجردی
تزوّجوا فإنّی مکاثر بکم الامم و لا تکونوا کرهبانیّه النّصارى.
زن بگیرید که من بکثرت شما بر ملل دیگر افتخار مى کنم و مانند مسیحیان راه رهبانیت پیش مگیرید.

-حدیث 1146، ص383: تعدد ازدواج
تزوّجوا و لا تطلّقوا فإنّ اللَّه لا یحبّ الذّوّاقین و لا- الذّوّاقات.
زن بگیرید و طلاق مدهید زیرا خداوند مردانى را که مکرر زن گیرند و زنانى را که مکرر شوهر کنند دوست ندارد.

-حدیث 1147، ص384: طلاق
تزوّجوا و لا تطلّقوا فإنّ الطّلاق یهتزّ منه العرش.
زن بگیرید و طلاق مدهید زیرا عرش از وقوع طلاق مى لرزد.

-حدیث 1159، ص386: تغذیه
تعشّوا و لو بکفّ من حشف فإنّ ترک العشاء مهرمه.
شام بخورید اگر چه مشتى خرماى پست باشد زیرا شام نخوردن مایه ضعف و پیرى است.

-حدیث 1162، ص386 و 387: همسر بد زبان، زنان
تعوّذوا باللَّه من ثلاث فواقر: جار سوء إن رأى خیرا کتمه و إن رأى شرّا أذاعه و زوجه سوء إن دخلت علیها لسنتک و إن غبت عنها خانتک و إمام سوء إن أحسنت لم یقبل و إن أسأت لم یغفر.
از سه چیز بخدا پناه ببرید که کمر شکن است: همسایه بد که اگر خیرى ببیند مستور دارد و اگر بدى ببیند منتشر سازد و همسر بدى که اگر پیش وى باشى بد زبانى کند و اگر پیش وى نباشى بتو خیانت کند و پیشواى بدى که اگر نیکى کنى نپذیرد و اگر بدى کنى نبخشد.

-حدیث 1179، ص390: ازدواج
تناکحوا تکثروا فإنّی أباهی بکم الامم یوم القیامه.
ازدواج کنید تا عده شما بسیار شود زیرا من در روز رستاخیز بفزونى شما بر امتهاى دیگر افتخار مى کنم.

-حدیث 1183، ص391: زنان، ازدواج
تنکح المرأه لأربع، لمالها، و لحسبها و لجمالها و لدینها فاظفر بذات الدّین تربّت یداک.
زن را براى چهار چیز گیرند، مال و شرف و جمال و دین و تو زن دین دار بجوى.

-حدیث 1184، ص391: اخلاقی
تواضع للمحسن إلیک و إن کان عبدا حبشیّا و انتصف ممّن أساء إلیک و إن کان حرّا قرشیّا.
هر که با تو نیکى کند با وى متواضع باش و گر چه برده حبشى است و هر که با تو بدى کند از او انتقام بگیر و گر چه آزاد قرشى است.

-حدیث 1205، ص396: اخلاقی
التّسویف شعار الشّیطان یلقیه فی قلوب المؤمنین.
اهمال شعار شیطانست که آن را در دل مؤمنان افکند.

-حدیث 1219، ص401: ازدواج
ثلاثه حقّ على اللَّه تعالى عونهم: المجاهد فی سبیل اللَّه و المکاتب الّذی یریدا الأداء و النّاکح الّذی یرید العفاف.
سه کسند که یارى آنها بر خدا لازم است آن که در راه خدا جهاد کند و بنده اى که براى آزادى خود قرارداد بسته و میخواهد قیمت آن را بپردازد و کسى که بمنظور عفت زن میگیرد.

-حدیث 1221، ص402: زنان، مردان
ثلاثه قد حرّم اللَّه علیهم الجنّه مدمن الخمر و العاقّ و الدّیّوث الّذی یقرّ فی أهله الخبث.
سه کسند که خداوند بهشت را بر آنها حرام کرده است شرابخوار و آنکه پدر و مادر از او ناراضى باشند و دیوث که بى ناموسى را در خانواده خود ندیده گیرد.

-حدیث 1222، ص402 و 403: زنان
ثلاثه لا تجاوز صلاتهم آذانهم: العبد الآبق حتّى یرجع و امرأه باتت و زوجها علیها ساخط و إمام قوم و هم لها کارهون.
سه کسند که نمازشان از گوشهاشان بالاتر نمیرود بنده فرارى تا باز گردد و زنى که شب بخوابد و شوهرش بر او خشمگین باشد و پیشواى قومى که آن قوم از او متنفر باشند.

-حدیث 1224، ص403: زنان، مردان، اخلاقی
ثلاثه لا تسئل عنهم: رجل فارق الجماعه و عصى إمامه و مات عاصیا و أمه أو عبد أبق من سیّده فمات و امرأه غاب عنها زوجها و قد کفاها مئونه الدّنیا فتبرّجت بعده فلا تسأل عنهم.
سه کسند که از آنها سخن مگوى مردى که از جماعت دورى گرفته و پیشواى خود را نافرمانى کرده و بر نافرمانى در گذشته باشد، و کنیز یا بنده اى که از آقاى خود گریخته و در حال گریز مرده باشد و زنى که شوهرش از او دور باشد و مخارج او را بپردازد و او در غیبت شوهرش آرایش کند، از آنها سخن مگوى.

-حدیث 1227، ص404: زنان، مردان، اخلاقی
ثلاثه لا یدخلون الجنّه أبدا: الدّیّوث و الرّجله من النّساء و مدمن الخمر.
سه کسند که هرگز داخل بهشت نمى شوند دیوث و زنان مرد نما و شرابخوار.

-حدیث 1228، ص404: زنان، مردان، اخلاقی
ثلاثه لا یدخلون الجنّه العاقّ لوالدیه و الدّیّوث و رجله النّساء.
سه کسند که داخل بهشت نمى شوند عاق پدر و مادر و دیوث و زنان مرد نما.

-حدیث 1239، ص407: زنان، مردان
ثلاثه لا ینظر اللَّه إلیهم یوم القیامه العاقّ لوالدیه و المرأه المترّجله المتشبّهه بالرّجال و الدّیّوث.
سه کسند که خدا روز رستاخیز بسوى آنها نمینگرد عاق والدین و زنى که مرد نما باشد و دیوث.

-حدیث 1242، ص408: زنان، اخلاقی
ثلاثه من السّعاده و ثلاثه من الشّقاء فمن السّعاده: المرأه الصّالحه تراها فتعجبک و تغیب عنها فتأمنها على نفسها و مالک و الدّابّه تکون وطیئه فتلحقک بأصحابک و الدّارتکون واسعه کثیره لمرافق و من الشّقاء المرأه تراها فتسوءک و تحمل لسانها علیک و إن غبت عنها لم تأمنها على نفسها و مالک و الدّابّه تکون قطوفا فإن ضربتها أتعبتک و إن ترکتها لم تلحقک بأصحابک و الدّار تکون ضیّقه قلیله المرافق.
سه چیز است مایه خوشبختى است و سه چیز مایه بدبختى است آنچه مایه خوشبختى است زن پارسائیست که دیدارش ترا مسرور سازد و از او غایب شوى و ویرا بر عفت خویش و مال خود امین دانى و مرکب راهوار که ترا بمقصد رساند و خانه اى که وسیع باشد و جاى فراوان داشته باشد، و سه چیز که مایه بدبختى است زنى است که دیدارش ترا دلگیر سازد و با تو زبان درازى کند و اگر از او غایب شوى ویرا بر عفت خویش و مال خود امین ندانى و مرکب کند رفتار که اگر او را بزنى ترا برنج اندر آرد و اگر بحال خود گذارى ترا بمقصد نرساند و خانه کوچک که جاى کم داشته باشد.

-حدیث 1253، ص413: طلاق، اخلاقی
ثلاثه یدعون اللَّه عزّ و جلّ فلا یستجاب لهم، رجل کانت تحته امرأه سیّئه الخلق فلم یطلّقها و رجل کان له على رجل مال فلم یشهد علیه و رجل آتى سفیها ماله و قد قال اللَّه تعالى و لا تؤتوا السّفهاء أموالکم.
سه کسند که دعا کنند و دعایشان اجابت نشود کسى که زن بد اخلاق دارد و او را طلاق ندهد و کسى که مالى پیش کسى دارد و شاهد بر آن نگیرد و کسى که مال خود را به سفیهى سپارد در صورتى که خداوند گفته است اموال خود را بدست سفیهان مسپارید.

-حدیث 1254، ص414: طلاق، ازدواج
ثلاث جدّهنّ جدّ و هزلهنّ جدّ: النّکاح و الطّلاق و الرّجعه.
سه چیز است که جدى آن جدیست و شوخى آن نیز جدى است، نکاح و طلاق و رجوع.

-حدیث 1259، ص415: پدر
ثلاث دعوات مستجابات لا شکّ فیهنّ دعوه المظلوم و دعوه المسافر و دعوه الوالد على ولده.
سه دعا بدون شک مستجاب مى شود، دعاى ستمدیده و مسافر و نفرین پدر در حق فرزند.

-حدیث 1261، ص416: زنان
ثلاث لا تؤخّر و هنّ الصّلاه إذا أتت و الجنازه إذا حضرت و الأیّم إذا وجدت کفؤا.
سه چیز را نباید تأخیر انداخت نماز همین که وقت آن رسید و بر داشتن جنازه وقتى آماده شد و شوهر دادن بیوه وقتى همشانى یافت.

-حدیث 1295، ص427: مهریه
ثمن الخمر حرام و مهر البغیّ حرام و ثمن الکلب حرام و الکوبه حرام و إن أتاک صاحب الکلب یلتمس ثمنه فاملاء یدیه ترابا و الخمر و المیسر حرام و کلّ مسکر حرام.
قیمت شراب حرام است و مهر زنا کار حرام است و قیمت سگ حرام است و شطرنج حرام است اگر صاحب سگ پیش تو آمد و قیمت آن را خواست دستهاى او را پر از خاک کن، شراب و قمار حرام است و هر مست کننده اى حرام است.

-حدیث 1297، ص428: زنان، مردان، انتخاب شوهر
الثّیّب أحقّ بنفسها من ولیّها و البکر یستأذنها أبوها فی نفسها و إذنها صماتها.
زن به اظهار نظر در کار خویش بر ولى خود مقدم است و دوشیزه نیز پدرش باید در باره کارش از او اجازه بگیرد و اجازه او سکوت است.

-حدیث 1299: اخلاقی
جالس الأبرار فإنّک إذا فعلت خیرا حمدوک و إن أخطأت لم یعنّفوک.
با نیکان مجالست کن که اگر خوبى کردى ترا ستایش کنند و اگر خطا کردى با تو بسختى رفتار نکنند.

-حدیث 1303: اخلاقی
جبلت القلوب على حبّ من أحسن إلیها و بغض من أساء إلیها.
دلها باقتضاى فطرت آن کس را که با آنها نیکى کند دوست دارند و آن کس را که با آنها بدى کند دشمن دارند.

-حدیث 1311، ص431: مردان
جمال المرء فصاحه لسانه.
جمال مرد به فصاحت اوست.

-حدیث 1325، ص433: مردان
الجمال فی الرّجل الّلسان.
جمال مرد، در زبان اوست.

-حدیث 1340، ص437: زنان، مردان
حاملات والدات مرضعات رحیمات بأولادهنّ لو لا ما یأتین إلى أزواجهنّ دخل مصّلّیاتهنّ الجنّه.
زنان بار دار فرزند دار و شیرده که با فرزندان خود مهربانند اگر رفتارى که با شوهران خود میکنند نبود نمازگزارانشان به بهشت میرفتند.

-حدیث 1343، ص437: زنان
حبّب إلیّ من دنیاکم النّساء و الطّیب و جعلت قرّه عینی فی الصّلاه.
من از دنیاى شما دو چیز را دوست دارم زن و بوى خوش و روشنى چشم من در نماز است.

-حدیث 1349: اخلاقی(سفر)
حجّوا تستغنوا و سافروا تصحّوا.
بحج روید تا بى نیاز شوید و سفر کنید تا سالم مانید.

- حدیث 1362، ص440 و 441: زنان
حرمه نساء المجاهدین على القاعدین کحرمه أمّهاتهم و ما من رجل من القاعدین یخلف رجلا من المجاهدین فی أهله فیخونه فیهم إلا وقف له یوم القیامه فقیل له:قد خانک فی أهلک فخذ من حسناته ما شئت فیأخذ من عمله ما شاء فما ظنّکم؟
حرمت زن کسانى که بجهاد رفته اند بر آنها که بازمانده اند مانند حرمت مادرانشان است و هر کس از بازماندگان که سرپرستى خانواده یکى از مجاهدان را بعهده گیرد و نسبت بآنها تجاوز کند روز قیامت او را بپاى دارند و بمجاهد گویند وى بخانواده تو تجاوز و خیانت کرد، از کارهاى نیک وى هر چه میخواهى بر گیر و وى از اعمال او هر چه خواهد برگیرد، چه فکر میکنید؟...


-حدیث 1363، ص441: اخلاقی
حرّم على النّار کلّ هیّن لیّن سهل قریب من النّاس.
هر که نرم و ملایم و آسانگیر و نزدیک بمردم باشد بر آتش حرام است.

-حدیث 1365، ص441: زنان، مردان
حرّم لباس الحریر و الذّهب على ذکور أمّتی و أحلّ لاناثهم.
پوشیدن ابریشم و طلا بر مردان امت من حرام و بر زنانشان حلال است.

-حدیث 1367، ص442: اخلاقی
حسبک من الجهل أن تظهر ما علمت.
در نادانى تو همین قدر بس که هر چه دانى آشکار کنى.

-حدیث 1385، ص445: علمی
حفظ الغلام الصّغیر کالنّقش فی الحجر و حفظ الرّجل بعد ما یکبر کالکتاب على الماء.
محفوظات طفل نورس مانند نقشى است که بر سنگ رقم زنند و محفوظات مرد بزرگ مانند نوشته بر آب است.

-حدیث 1388، ص445 و 446: زنان، مردان
حقّ الزّوج على الزّوجه أن لا تصوم یوما واحدا إلّا بإذنه إلّا الفریضه فإن فعلت أثمت و لم یتقبّل منها و أن لا تعطى من بیته شیئا إلا بإذنه فإن فعلت کان له الأجر و کان علیها الوزر و أن لا تخرج من بیته إلا بإذنه فإن فعلت لعنها اللَّه و ملائکه الغضب حتّى تتوب أو تراجع و إن کان ظالما.
حق شوهر بر زن آنست که بدون اجازه او جز روزه واجب نگیرد و اگر گرفت گناهکار است نپذیرند و بدون اجازه او چیزى از مال او بکسان ندهد اگر داد ثوابش از شوهر و گناه از زن است و از خانه او بى اجازه اش بیرون نرود و اگر رفت خداوند و فرشتگان غضب او را لعنت کنند تا توبه کند یا باز گردد اگر چه شوهرش ستمگر باشد.

-حدیث 1389، ص446: زنان، مردان
حقّ الزّوج على المرأه: أن لا تهجر فراشه و أن تبرّ قسمه و أن تطیع أمره و أن لا تخرج إلّا بإذنه و أن لا تدخل إلیه من یکره.
حق شوهر بر زن آنست که از بستر وى دورى نگیرد، و قسم او را انجام دهد و فرمانش را اطاعت کند و بى اجازه او بیرون نرود و کسى را که دوست ندارد بخانه او نیاورد.

-حدیث 1390، ص446 و 447: زنان، مردان
حقّ المرأه على الزّوج، أن یطعمها إذا طعم و یکسوها إذا اکتسى و لا یضرب الوجه و لا یقبّح و لا یهجر إلّا فی البیت.
حق زن بر شوهر آنست که وقتى غذا خورد باو بخوراند و وقتى لباس پوشید باو بپوشاند و بصورت او نزند و باو بد نگوید و جز در خانه از او دورى نگیرد.

-حدیث 1393، ص447: مردان، فرزند
حقّ الولد على الوالد أن یحسّن اسمه و یحسّن موضعه و یحسّن أدبه.
حق پسر بر پدر آنست که نام او را نیک و جاى او را نیک و ادب او را نیک کند.

-حدیث 1394، ص447: مردان، فرزند
حقّ الولد على الوالد أن یعلّمه الکتابه و السّباحه و الرّمایه و أن لا یرزقه إلّا طیّبا و أن یزوّجه إذا بلغ.
حق پسر بر پدر آنست که نوشتن و شنا کردن و تیر انداختن باو بیاموزد و جز غذاى خوب بدو نخوراند و همین که بالغ شد باو زن بدهد.

-حدیث 1395، ص448: مردان، پسر
حقّ الولد على والده أن یحسّن اسمه و یزوّجه إذا أدرک و یعلّمه الکتاب.
حق پسر بر پدر آنست که نام او را نیک کند و همین که ببلوغ رسید زنش دهد و خط نوشتن بدو بیاموزد.

-حدیث 1396، ص448: ازدواج
حقّ على اللَّه عون من نکح التماس العفاف عمّا حرّم اللَّه.
هر که زن گیرد باین منظور که از محرمات بر کنار ماند بر خدا لازم است که او را یارى کند.

-حدیث 1397، ص448: مردان
حقّ کبیر الإخوه على صغیرهم کحقّ الوالد على ولده.
حق برادر بزرگ بر برادرهاى کوچک مانند حق پدر بر فرزند است.

-حدیث 1403، ص449: زنان
الحجّ جهاد کلّ ضعیف و جهاد المرأه حسن التّبعّل.
حج جهاد ضعیفان است و جهاد زن، شوهردارى خوب است.

-حدیث 1404، ص449: زنان، ازدواج
الحرائر صلاح البیت و الإماء فساد البیت.
زن آزاد مایه اصلاح خانه است و زن بنده موجب فساد خانه است.

-حدیث 1435، ص455: زنان
خدمتک زوجتک صدقه.
خدمتى که بزن خود میکنى صدقه است.

-حدیث 1453، ص459: زنان، فرزند
خلق اللَّه یحیى ابن زکریّا فی بطن أمّه مؤمنا و خلق فرعون فی بطن أمّه کافرا.
خداوند یحیى پسر زکریا را در شکم مادر مؤمن خلق کرد و فرعون را در شکم مادر کافر آفرید.

-حدیث 1458، ص461: زنان
خمسه من مصائب الدّنیا فوت الحبیب و ذهاب المال و شماته الأعداء و ترک العلم و امرأه سوء.
پنج چیز از مصائب دنیاست مرگ دوست و تلف شدن مال و سرزنش دشمنان و ترک دانش و زن بد.

-حدیث 1477، ص465: زنان
خیارکم خیارکم لنسائهم.
بهترین شما کسانى هستند که براى زنان خود بهتر باشند.

-حدیث 1478، ص465: خانواده، مردان
خیارکم خیرکم لأهله.
بهترین شما کسى است که براى کسان خود بهتر است.

-حدیث 1489، ص467: زنان، مهریه
خیر الصّداق أیسره.
بهترین مهرها آنست که سبکتر باشد.

-حدیث 1504، ص469: مردان، زنان
خیر النّساء الّتی تسرّه إذا نظر و تطیعه إذا أمر و لا تخالفه فی نفسها و لا مالها بما یکره.
بهترین زنان آنست که وقتى مرد بدو نگرد مسرور شود و وقتى بدو فرمان دهد اطاعت کند و با تن و مال خود بر خلاف رضاى شوهر کارى نکند.

-حدیث 1505، ص470: زنان
خیر النّساء الولود الودود.
بهترین زنان زن مهربانى است که فرزند بسیار آورد.

-حدیث 1506، ص470: زنان
خیر النّساء من تسرّک إذا أبصرت و تطیعک إذا أمرت و تحفظ غیبتک فی نفسها و مالک.
بهترین زنان آنست که وقتى بدو نگرى ترا مسرور کند و وقتى فرمان دهى اطاعت کند و تن خویش و مال تو را در غیابت محفوظ دارد.

-حدیث 1515، ص471: زنان، مردان
خیر صفوف الرّجال أوّلها و شرّها آخرها و شرّ صفوف النّساء أوّلها و خیرها آخرها.
بهترین صف هاى مردان صف اول است و بدترینش صف آخر است و بدترین صف هاى زنان صف اولست و بهترینش صف آخر است.

-حدیث 1516، ص471: زنان، مردان
خیر طیب الرّجال ما ظهر ریحه و خفی لونه و خیر طیب النّساء ما ظهر لونه و خفی ریحه.
بهترین عطر مردان آنست که بویش عیان و رنگش نهان باشد و بهترین عطر زنان آنست که رنگش عیان و بویش نهان باشد.

-حدیث 1520، ص472: زنان
خیرکم خیرکم لأهله و أنا خیرکم لأهلی ما أکرم النّساء إلّا کریم و لا أهانهنّ إلّا لئیم.
بهترین شما کسى است که براى کسان خود بهتر است، من از همه شما براى کسان خود بهترم، بزرگ مردان زنان را گرامى شمارند و فرومایگان زنان را خوار دارند.

-حدیث 1521، ص472: زنان
خیرکم خیرکم للنساء.
بهترین شما کسانى هستند که براى زنان بهترند.

-حدیث 1522، ص472: زنان
خیرکم خیرکم لنسائه و لبناته.
بهترین شما کسى است که براى زنان و دختران خود بهتر باشد.

-حدیث 1527، ص473: زنان
خیر لهو المؤمن السّباحه و خیر لهو المرأه المغزل.
بهترین سرگرمى مؤمن شناست و بهترین سرگرمى زن دستگاه نخ ریسى است.

-حدیث 1529، ص474: مردان
خیر ما أعطى الرّجل المؤمن خلق حسن و شرّ ما أعطى- الرّجل قلب سوء فی صوره حسنه.
بهترین چیزى که به مرد داده اند خوى نیک است و بدترین چیزى که به مرد داده اند سیرت بد است در صورت نیک

-حدیث 1532، ص474: زنان
خیر مساجد النّساء قعر بیوتهنّ.
بهترین مسجد زنان کنج خانه آنها است.

-حدیث 1533، ص474: زنان
خیر نساء أمّتی أصبحهنّ وجها و أقلّهنّ مهرا.
بهترین زنان امت من کسانى هستند که رویشان نکوتر و مهرشان کمتر است.

-حدیث 1534، ص475: زنان
خیر نسائکم العفیفه الغلمه عفیفه فی فرجها غلمه على زوجها.
بهترین زنان شما زن عفیف راغب است که در ناموس خود عفت و به شوهر خود رغبت داشته باشد.

-حدیث 1535، ص475: زنان
خیر نسائکم الولود الودود المواسیه المواتیه إذا اتّقین اللَّه و شرّ نسائکم المتبرّجات المتخیّلات و هنّ المنافقات لا یدخل الجنّه منهنّ إلّا مثل الغراب الأعصم.
بهترین زنان شما زن بچه آور مهربان است که شریک و مطیع شوهر باشد اگر از خدا بترسند و بدترین زنان شما آرایش کنان و متکبرانند و آنان منافقانند و از آنها جز باندازه کلاغى که خط سفید بگردن دارد ببهشت نمیروند.

-حدیث 1536، ص475: زنان
خیرهنّ أیسرهنّ صداقا.
بهترین زنان آنست که مهرش آسانتر باشد.

-حدیث 1539، ص476: مردان
الخبر الصّالح یجی ء به الرّجل الصّالح و الخبر السّوء یجی ء به الرّجل السّوء.
خبر خوب را مرد خوب آرد و خبر بد را مرد بد.

-حدیث 1565، ص482: پدر
دعاء الوالد لولده کدعاء- النّبیّ لأمّته.
دعائى که پدر براى فرزند کند مانند دعائیست که پیغمبر براى امت خود میکند.

-حدیث 1570، ص483: فرزند
دعوا الحسناء العاقر و تزوّجوا السّوداء الولود فإنّی أکاثر بکم الأمم یوم القیمه.
زیباى عقیم را بگذارید و با سیاه بچه آور ازدواج کنید که من روز رستاخیز بفزونى شما بر امت هاى دیگر تفاخر میکنم.

-حدیث 1580، ص484: خانواده
دینار أنفقته فی سبیل اللَّه و دینار أنفقته فی رقبه و دینار تصدّقت به على مسکین و دینار أنفقته على أهلک أعظمها أجرا الّذی أنفقته على أهلک.
دینارى در راه خدا خرج کرده اى و دینارى براى آزاد کردن بنده اى داده اى و دینارى بینوائى صدقه کرده اى و دینارى خرج کسان خود کرده اى، بهتر از همه دیناریست که خرج کسان خود کرده اى.

-حدیث 1581، ص484: مردان، عقل
دین المرء عقله و من لا عقل له لا دین له.
دین مرد عقل اوست و هر که عقل ندارد دین ندارد.

-حدیث 1601، ص488: زنان
الدّنیا متاع و خیر متاعها المرأه الصّالحه.
دنیا متاعى است و بهترین متاع آن زن پارساست.

-حدیث 1617، ص492: مردان، اخلاقی
ذبح الرّجل أن تزکّیه فی وجهه.
سر بریدن مرد آنست که در حضورش تمجید وى کنى.

-حدیث 1664، ص502: مردان، پدر
رضا الرّبّ فی رضا الوالد و سخط الرّبّ فی سخط الوالد.
خشنودى خدا در خشنودى پدر است و آزردگى خدا در آزردگى پدر است.

-حدیث 1665، ص503: خانواده
رضا الرّبّ فی رضا الوالدین و سخطه فی سخطهما.
خشنودى خدا در خشنودى پدر و مادر است و دلگیرى وى در دل گیرى آنها است.

-حدیث 1666، ص503: والدین
رغم أنفه، ثمّ رغم أنفه، ثمّ رغم أنفه من أدرک أبویه عنده الکبر أحدهما أو کلیهما ثمّ لم یدخل الجنّه.
خاک بر سرش، خاک بر سرش خاک بر سرش که پدر و مادرش یکى یا هر دو پیش او به پیرى رسند و او بهشتى نشود.

-حدیث 1670، ص504: ازدواج
رکعتان من المتأهّل خیر من اثنتین و ثمانین رکعه من العزب.
دو رکعت نماز کسى که زن دارد بهتر از هشتاد و دو رکعت نماز عزب است.

-حدیث 1671، ص504: ازدواج
رکعتان من المتزوّج أفضل من سبعین رکعه من الأعزب.
دو رکعت نماز شخص زن دار بهتر از هفتاد رکعت نماز عزبست.

-حدیث 1672، ص504: اخلاقی
رکعتان من رجل ورع أفضل من ألف رکعه من مخلط.
دو رکعت نماز شخص پرهیزکار بهتر از هزار رکعت لاابالى است.

-حدیث 1685، ص507: مردان
الرّجال أربعه سخیّ و کریم و بخیل و لئیم، فالسّخیّ الّذی یأکل و یعطی و الکریم الّذی لا یأکل و یعطی و البخیل الّذی یأکل و لا یعطی و اللّئیم الّذی لا یأکل و لا یعطی.
مردان چهار قسمند بخشنده و جوانمرد و بخیل و فرومایه، بخشنده آنست که بخورد و بخوراند جوان مرد آنست که نخورد و بخوراند، بخیل آنست که بخورد و نخوراند و فرومایه آنست که نه بخورد و نه بخوراند.

-حدیث 1687، ص507: مردان
الرّجل على دین خلیله فلینظر أحدکم من یخال.
مرد بر دین یار خویشتن است بنگرید باکى دوستى میکنید.

-حدیث 1705، ص511: ازدواج
زوّجوا الأکفاء و تزوّجوا الأکفاء، و اختاروا لنطفکم.
باشخاص همشأن زن بدهید و از اشخاص همشأن زن بگیرند و محل نطفه هاى خود را بدقت انتخاب کنید.

-حدیث 1708، ص512: زنا
الزّانی بحلیله جاره لا ینظر اللَّه إلیه یوم القیامه و لا یزکّیه و یقول له: ادخل النّار مع الدّاخلین.
آنکه با زن همسایه خود زنا کند روز قیامت خدا به او ننگرد و او را پاک نکند و بدو گوید با جهنمیان بجهنم برو.

-حدیث 1711، ص512: زنا
الزّنا یورث الفقر.
زنا مایه فقر است.

-حدیث 1726، ص519: اخلاقی
سافروا تصحّوا و ترزقوا.
سفر کنید تا تندرست شوید و روزى یابید.

-حدیث 1728، ص519 و 520: زنان، فرزند
ساووا بین أولادکم فی العطیّه فلو کنت مفضّلا أحدا لفضّلت النّساء.
در کار بخشش میان فرزندان خویش مساوات را رعایت کنید. من اگر کسى را برترى دادمى زنان را برترى دادمى.

-حدیث 1748، ص525: زنان
سوء الخلق شؤم و طاعه النّساء ندامه و حسن الملکه نماء.
بدخوئى شوم است و اطاعت زنان پشیمانى است و نیک سیرتى مایه رشد.

-حدیث 1757، ص527 و 528: زنان
السّاعی على الأرمله و المسکین کالمجاهد فی سبیل اللَّه أو القائم اللّیل الصّائم النّهار.
آنکه در کار بیوه و یتیم بکوشد چون مجاهد راه خدایا نمازگزار شب یا روزه دار روز است.

-حدیث 1783، ص533: مردان، اخلاقی
السّواک یزید الرّجل فصاحه.
مسواک کردن فصاحت مرد را افزون میکند.

-حدیث 1792، ص534: جوانی، زنان
الشّباب شعبه من الجنون و النّساء حباله الشّیطان.
جوانى شعبه اى از دیوانگى است و زنان دام شیطانند.

-حدیث 1805، ص537: زندگی مجردی
شرارکم عزّابکم و أراذل موتاکم عزّابکم.
بدترین شما عزبانند و اراذل مردگانتان عزبانند.

-حدیث 1802، ص536: علمای بد
شرار النّاس شرار العلماء.
بدترین مردم علماى بدند.

-حدیث 1803، ص536: مردان
شرّ ما فی الرّجل شحّ هالع و جبن خالع.
بدترین صفت مرد بخل مفرط است و ترس شدید.

-حدیث 1812، ص538: خانواده
شرّ النّاس المضیق على أهله.
بدترین مردم آن کس است که بر اهل خانه خود سخت گیرد.

-حدیث 1828، ص541: زندگی مجردی
الشّیطان یهمّ بالواحد و الإثنین فإذا کانوا ثلاثه لم یهمّ بهم.
شیطان بیک تن و دو تن پردازد و چون سه تن شدند قصد ایشان نکند.

-حدیث 1835، ص543: فرزند
صغارکم دعامیص الجنّه یتلقّى أحدهم أباه فیأخذ بثوبه فلا ینتهی حتّى یدخله اللَّه و إیّاه الجنّه.
کوچولوهاى شما زالوهاى بهشتند یکیشان پدر خویش را به بیند و لباسش را بگیرد و رها نکند تا خدا پدرش را با او ببهشت در آورد.

-حدیث 1845، ص545: فرزند
صلّوا على أطفالکم فإنّهم من أفراطکم.
بر کودکان خویش درود فرستید که آنها پیشاهنگان شمایند.

-حدیث 1848، ص545 و 546: زنان، عبادت
صلاه المرأه وحدها تفضل على صلاتها فی الجمع بخمس و عشرین درجه.
نماز زن تنها بیست و پنج بار از نماز جماعت او بهتر است.

-حدیث 1895، ص555: مردان، پدر
طاعه اللَّه طاعه الوالد و معصیه اللَّه معصیه الوالد.
اطاعت پدر اطاعت خداست و نافرمانى پدر نافرمانى خداست.

-حدیث 1905، ص557: اخلاقی
طلب العلم فریضه على کلّ مسلم و مسلمه.
جستن علم بر هر مرد مسلمان و هر زن مسلمان واجبست.

-حدیث 1930، ص563: زنان
عامّه أهل النّار النّساء.
قسمت اعظم جهنمیان زنانند.

-حدیث 1940، ص564: فرزند
عرامه الصّبیّ فی صغره زیاده فی عقله فی کبره.
سرکشى طفل در دوران کودکى مایه فزونى عقل او در بزرگى است.

-حدیث 1941، ص565: ازدواج، زنان
عزیز على اللَّه أن یأخذ کریمتی عبد مسلم ثمّ یدخله النّار.
بر خدا گرانست که دو دختر بنده مسلمان را بگیرد آنگاه او را به جهنم برد.

-حدیث 1945، ص565: زنان، مردان
عفّوا تعفّ نساؤکم و برّوا آباءکم تبرّکم أبناؤکم و من اعتذر إلى أخیه المسلم من شی ء بلغه عنه فلم یقبل عذره لم یرد علیّ الحوض.
عفت ورزید تا زنانتان عفیف شوند و با پدرانتان نیکى کنید تا فرزندانتان با شما نیکى کنند و هر که از برادر مسلمان خویش در باره رنجشى که از او دارد عذر بخواهد و عذرش نپذیرد بر سر حوض بنزد من نیاید.

-حدیث 1955، ص567: پسران، پدر، زنان
علّموا أبناءکم السّباحه و الرّمایه و نعم لهو المؤمنه فی بیتها المغزل و إذا دعاک أبواک فأجب أمّک.
فرزندان خود را شنا و تیراندازى آموزید و چرخ نخ ریسى براى زن مؤمن در خانه اش چه سرگرمى خوبیست، وقتى پدر و مادرت ترا خواندند اجابت مادر کن.

-حدیث 2004، ص578: والدین
العبد المطیع لوالدیه و لربّه فی أعلى علّیّین.
کسى که مطیع پدر و مادر و پروردگار خویش باشد در اعلاى بهشت است.

-حدیث 2008، ص579: زنان
العفاف زینه النّساء.
عفت زینت زنانست.

-حدیث 2033، ص584: مردان
غطّ فخذک فإنّ فخذ الرّجل عوره.
ران خویش بپوش که ران مرد عورت است.

-حدیث 2100، ص601:
قلّه العیال أحد الیسارین.
نانخور کم داشتن یکى از طرق توانگر بودن است.

-حدیث 2103، ص602: مردان
قوام المرء عقله و لا دین لمن لا عقل له.
اعتبار مرد بعقل اوست و هر که عقل ندارد دین ندارد.

-حدیث 2127، ص606: زنان، مردان
کفى بالمرء إثما أن یضیع من یقوت.
گناهکارى مرد همین بسکه عیال خویش را بى تکلیف گذارد.

-حدیث 2128، ص 606: مردان
کفى بالمرء علما أن یخشى اللَّه و کفى بالمرء جهلا أن یعجب بنفسه.
در علم مرد همین بس که از خدا ترسد و جهل مرد همین بس که مفتون خویش باشد.

-حدیث 2129، ص606: مردان
کفى بالمرء فقها إذا عبد اللَّه و کفى بالمرء جهلا إذا أعجب برأیه.
دانش مرد همین بس که خدا را پرستد و نادانى مرد همین بسکه دلبسته رأى خویش باشد.

-حدیث 2131، ص607: مردان، اخلاقی
کفى بالمرء شرّا أن یشار إلیه بالأصابع.
بدى مرد همین بسکه انگشت نما باشد.

-حدیث 2136، ص607: مردان، اخلاقی
کفى بالمرء إثما أن یحدّث بکلّ ما یسمع.
گناه مرد همین بس که هر چه میشنود بگوید.

-حدیث 2141، ص608: مردان، اخلاقی
کفى بالمرء إثما أن یشار إلیه بالأصابع إن کان خیرا فهى مزلّه إلّا من رحم اللَّه تعالى و إن کان شرّا فهو شرّ.
براى مرد همین گناه بس که انگشت نما باشد اگر بخیر باشد لغزش است مگر آنکه خدایش رحم کند و اگر بشر باشد که شریست.

-حدیث 2157، ص611: زنان
کلّ عین زانیه و المرأه إذا استعطرت فمرّت بالمجلس فهى زانیه.
هر چشمى زناکار است و زن وقتى خشبو شود و بر انجمنى بگذرد زناکار است.

-حدیث 2165، ص612: مردان
کلّ الکذب یکتب على ابن آدم إلّا ثلاث: الرّجل یکذب فی الحرب فإنّ الحرب خدعه، و الرّجل یکذب المرأه فیرضیها، و الرّجل یکذب بین إثنین لیصلح بینهما.
همه دروغها بر فرزند آدم ثبت شود مگر سه دروغ مرد در جنگ دروغ گوید که جنگ خدعه کردن است و مرد بزن دروغ گوید که او را خشنود کند و مرد با دو کس دروغ گوید که میانشان اصلاح دهد.

-حدیث 2177، ص614 و 615: مردان، زنان
کلّ نفس من بنی آدم سیّد فالرّجل سیّد أهله، و المرأه سیّده بیتها.
هر یک از فرزندان آدم فرمان روائیست مرد فرمانرواى کسان خویش است و زن فرمانرواى خانه خویش است.

-حدیث 2207، ص622: زنان
لأن تصلّی المرأه فی بیتها خیر لها من أن تصلّی فی حجرتها، و لأن تصلّی فی حجرتها خیر من أن تصلّی فی الدّار، و لأن تصلّی فی الدّار خیر لها من أن تصلّی فی المسجد
اینکه زن در اطاق خویش نماز کند براى او بهتر است تا در ایوان خویش نماز کند و اینکه در ایوان خویش نماز کند بهتر است تا در صحن خانه نماز کند و این که در صحن خانه نماز کند براى وى بهتر است تا در مسجد نماز کند.

-حدیث 2212، ص623: زنا
لأن یزنی الرّجل بعشره نسوه خیر له من أن یزنی بامرأه جاره، و لأن یسرق الرّجل من عشره أبیات أیسر له من أن یسرق من بیت جاره.
اینکه مرد باده زن زنا کند گناه آن کمتر است تا با زن همسایه خویش زنا کند و این که مرد از ده خانه دزدى کند براى وى آسان است تا از خانه همسایه خویش بدزدد.

-حدیث 2113، ص624: مردان
لأن یطعن فی رأس أحدکم بمخیط من حدید خیر له من أن یمسّ امرأه لا تحلّ له.
اینکه با سوزن آهنین بسر یکى از شما زنند براى وى بهتر است تا بزنى که بر وى حلال نیست دست بزند.

-حدیث 2232، ص627: زنان، مردان
لعن اللَّه الرّجل یلبس لبسه المرأه و المرأه یلبس لبسه الرّجل.
خدا مردى را که چون زن لباس پوشد و زنى را که چون مرد لباس پوشد لعنت کند.

-حدیث2234، ص628: زنان، مردان
لعن اللَّه المتشبّهات من النّساء بالرّجال و المتشبّهین من الرّجال بالنّساء.
خدا زنان مرد نما و مردان زن نما را لعنت کند.

-حدیث 2236، ص628: مردان، زنان
لعن اللَّه المخنّثین من الرّجال و المترجّلات من النّساء.
خدا مردان مخنث و زنان مرد نما را لعنت کند.

-حدیث 2237، ص628: زنان
لعن اللَّه المسوّفات الّتی یدعوها زوجها إلى فراشه فتقول: «سوف» حتّى تغلبه عیناه.
خدا مماطله گر را لعنت کند یعنى زنى که شوهرش ببسترش خواند و گوید: «کمى بعد» تا خوابش ببرد.

-حدیث 2241، ص629: والدین
لعن اللَّه من لعن والدیه.
هر که پدر و مادر خویش را لعن کند خدایش لعنت کند.

-حدیث 2270، ص634: زنان
للمرأه ستران: القبر و الزّواج.
زن دو پرده دارد قبر و زناشوئى.

-حدیث 2294، ص639: زنان
لن یفلح قوم ولّوا أمرهم امرأه.
گروهى که زمام کار خویش بزنى سپارند هرگز رستگار نشوند.

-حدیث 2318، ص644: زنان
لو تعلم المرأه حقّ الزّوج لم تقعد ما حضر غداؤه و عشاؤه حتّى یفرغ منه.
اگر زن حق شوهر بداند هنگام ناهار و شام او ننشیند تا فراغ یابد.

-حدیث 2333، ص648: مردان
لو قیل لأهل النّار إنّکم ماکثون فی النّار عدد کلّ حصاه فی الدّنیا لفرحوا بها و لو قیل لأهل الجنّه إنّکم ماکثون عدد کلّ حصاه لحزنوا و لکن جعل لهم الأبد.
اگر به جهنمیان گویند که شماره ریگهاى دنیا در جهنم خواهید ماند خوش حال شوند و اگر ببهشتیان گویند که بشماره ریگها خواهید ماند غمگین شوند ولى آنها را جاودانى کرده اند.

-حدیث 2334، ص648: مردان، اخلاقی
لو کان الحیاء رجلا لکان رجلا صالحا.
اگر حیا مردى بودى مرد شایسته اى بودى.

-حدیث 2339، ص649: مردان فارس
لو کان العلم معلّقا بالثّریّا لتناوله قوم من أبناء فارس.
اگر علم به ثریا آویخته بود گروهى از فرزندان فارس بدان مى رسیدند.

-حدیث 2348، ص650 و 651: مردان، زنان
لو کنت امرا أحدا أن یسجد لأحد لأمرت المرأه أن تسجد لزوجها.
اگر بکسى دستور میدادم کسى را سجده کند به زن دستور میدادم شوهرش را سجده کند.

-حدیث 2349، ص651: مردان
لو کنت آمرا أحدا أن یسجد لأحد لأمرت النّساء أن یسجدن لأزواجهنّ لما جعل اللَّه لهم علیهنّ من الحقّ
اگر بکسى دستور میدادم کسى را سجده کند بزنان دستور میدادم شوهران خویش را سجده کنند از بس که خدا براى شوهران حق بگردن زنان نهاده است.

-حدیث 2358، ص653: زنان، مردان
لو لا المرأه لدخل الرّجل الجنّه.
اگر زن نبود مرد ببهشت میرفت.

-حدیث 2361، ص653: زنان
لو لا النّساء یعبد اللَّه حقّ عبادته.
اگر زنان نبودند خدا چنان که شایسته پرستش اوست پرستیده میشد.

-حدیث 2377، ص657: اخلاقی، مردان
لیس الجهاد أن یضرب الرّجل بسیفه فی سبیل اللَّه تعالى، إنّما الجهاد من عال والدیه و ولده فهو فی جهاد و من عال نفسه فکفّها عن النّاس فهو فی جهاد.
جهاد آن نیست که مرد در راه خداى والا شمشیر زند، بلکه جهاد آن مى کند که بار زندگى پدر و مادر و فرزند مى برد، هر که بار زندگى خویش مى برد که از مردم بى نیاز شود جهاد مى کند.

-حدیث 2388، ص659: زنان
لیس أحد من أمّتی یعول ثلاث بنات أو ثلاث أخوات فیحسن إلیهنّ إلّا کنّ له سترا من النّار.
هیچ کس از امت من نیست که سه دختر یا سه خواهر را تکفل کند و با آنها نیکى کند مگر که آنها حجاب وى از جهنم باشند.

-حدیث 2407، ص662: زنان، مردان
لیس للمرأه أن تنتهک شیئا من مالها إلّا بإذن زوجها.
زن حق ندارد چیزى از مال خود را بى اجازه شوهرش ببخشد.

-حدیث 2454، ص670: ازدواج، زنان
لا تزوّجنّ عجوزا و لا عاقرا فإنّی مکاثر بکم الامم.
با زن پیر و نازا ازدواج مکنید که از فزونى شما بر امتهاى دیگر تفاخر مى کنم.

-حدیث 2466، ص672: طلاق
لا تطلّقوا النّساء إلّا من ریبه فإنّ اللَّه لا یحبّ الذّوّاقین و لا الذّوّاقات.
زنان را جز در نتیجه بدگمانى طلاق مدهید که خدا مردان بسیار زن گیر و زنان بسیار شوهر گیر را دوست ندارد.

-حدیث 2473، ص673: زنان
لا تقوم السّاعه حتّى تقلّ الرّجال و تکثر النّساء.
قیامت بپا نشود تا وقتى مردان کم و زنان بسیار شوند.

-حدیث 2474، ص673: فرزند
لا تقومنّ السّاعه حتّى تکون الولد غیظا و تفیض اللّئام فیضا و تغیض الکرام غیضا و یجترئ الصّغیر على الکبیر و اللّئیم على الکریم.
قیامت به پا نشود تا وقتى فرزند مایه خشم شود و لئیمان فراوان شوند و کریمان کمیاب کردند و کوچک بر بزرگ جسارت ورزد و لئیم بر کریم جرى شود.

-حدیث 2481، 674: دختران
لا تکرهوا البنات فإنّهنّ المونسات.
دختران را مکروه مدارید که آنها مایه انسند.

-حدیث 2515، ص678: فرزند
لا یبغی على النّاس إلّا ولد بغیّ و إلّا من فیه عرق منه.
بر مردم ستم نکند جز فرزند زنا کار یا کسى که رگى از زنا کار دارد.

-حدیث 2523، ص680: اخلاقی
لا یجلس الرّجل بین الرّجل و ابنه فی المجلس.
مرد نباید در مجلس میان دیگرى و فرزندش بنشیند.

-حدیث 2528، ص680: اخلاقی، زنان، مردان
لا یخلونّ رجل بامرأه فإنّ ثالثهما الشّیطان.
مرد نباید با زن بخلوت نشیند که سومیشان شیطان است.

-حدیث 2551، ص683: زنان
لا یفلح قوم تملکهم امرأه.
گروهى که زمامدارشان زن است رستگارى نه بینند.

-حدیث 2572، ص687: زنان، مردان
ما ترک بعدی فتنه أضرّ على الرّجال من النّساء.
پس از من براى مردان فتنه اى زیان انگیزتر از زنان نخواهد بود.

-حدیث 2575، ص688: طلاق
ما من حلال أبغض إلى اللَّه من الطّلاق.
هیچ حلالى نزد خدا مبغوضتر از طلاق نیست.

-حدیث 2582: پدر
ما نحل والد ولده أفضل من أدب حسن.
هیچ پدرى مالى بهتر از ادب نیک بفرزند خود نداده است.

-حدیث 2588، ص690: زنان
ما صلّت امرأه صلاه أحبّ إلى اللَّه من صلاتها فی أشدّ بیتها ظلمه.
نمازى که زن در تاریکترین گوشه خانه خود کند از همه نمازهاى او نزد خدا محبوبتر است.

-حدیث 2609، ص694: طلاق
ما أحلّ اللَّه شیئا أبغض إلیه من الطّلاق.
خدا چیزى را حلال نکرده که نزد وى از طلاق دشمن تر باشد.

-حدیث 2611، ص694: زنان
ما أخاف على أمّتی فتنه أخوف علیها من النّساء و الخمر.
از هیچ فتنه اى که خطرناکتر از زن و شراب باشد بر امت خویش بیم ندارم.

-حدیث 2617، ص695: صدقه
ما أطعمت زوجتک فهو لک صدقه، و ما أطعمت ولدک فهو لک صدقه، و ما أطعمت خادمک فهو لک صدقه، و ما أطعمت نفسک فهو لک صدقه.
هر چه بهمسر خویش بخورانى صدقه کرده اى و هر چه بفرزند خویش بخورانى صدقه کرده اى و هر چه بخدمتکار خویش بخورانى صدقه کرده اى، هر چه بخویش خورانى صدقه کرده اى.

-حدیث 2625، ص697: پدر
ما برّ أباه من شدّ إلیه الطّرف بالغضب.
هر که نگاه خشمگین سوى پدر خویش افکند از فضیلت نیکى با وى بى نصیب است.

-حدیث 2676، ص707: والدین
ما من رجل ینظر إلى وجه والدیه نظر رحمه إلّا کتب اللَّه له بها حجّه مقبوله مبروره
هر که از روى مهربانى بصورت پدر و مادر خویش نظر کند خدا بپاداش آن براى وى حج مقبول نیکوئى رقم زند.

-حدیث 2689، ص710: شرم از حلال الهی
ما من عبد استحیا من الحلال إلّا ابتلاه اللَّه بالحرام.
هر که از حلال شرم کند خدا ویرا بحرام مبتلا کند.

-حدیث 2695، ص711: اخلاقی
ما من مسلم ینظر إلی امرأه أوّل رمقه ثمّ یغضّ بصره إلّا أحدث اللَّه تعالى له عباده یجد حلاوتها فی قلبه.
هر مسلمانى که یک بار به زنى بنگرد آنگاه چشم از او باز دارد خداى والایش با عبادتى انس دهد که لذت آن را در قلب خویش احساس کند.

-حدیث 2696، ص712: فرزند دختر
ما من مسلم تدرک له ابنتان فیحسن إلیهما ما صحبتاه إلّا أدخلتاه الجنّه.
هر مسلمانى که دو دختر وى ببلوغ رسند و تا در خانه ویند با آنها نیکى کند بهشتى مى شود.

-حدیث 2715، ص715: زنان
مثل المرأه کالضّلع إن أردت أن تقیمه کسّرته و إن استمتعت به استمتعت به و فیه إود.
حکایت زن چون دنده است اگر بخواهى راستش کنى خواهد شکست و اگر از آن بهره گیرى با وجود کجیش بهره توانى گرفت.

-حدیث 2721، ص716: زنان
مثل الرّافله فی الزّینه من غیر أهلها کمثل ظلمه یوم القیامه لا نور لها.
حکایت زنى که در زینت خویش برون خانه، دامن کشان رود چون ظلمتى است در روز قیامت که نور ندارد.

-حدیث 2731، ص719: زنان
مثل المرأه الصّالحه فی النّساء کمثل الغراب الأعصم الّذی إحدى رجلیه بیضاء.
حکایت زن پارسا در میان زنان چون کلاغ نشاندار است که یک پاى آن سفید باشد.

-حدیث 2744، ص721: والدین
ملعون من سبّ أباه، ملعون من سبّ أمّه.
هر که بپدر خویش ناسزا گوید ملعونست و هر که بمادر خویش ناسزا گوید ملعونست.

-حدیث 2750، ص722: فرزند دختر
من ابتلی من هذه البنات بشی ء فأحسن إلیهنّ کنّ له سترا من النّار.
هر کس ببلیه دختر دارى مبتلا شود و با آنها نیکوکارى کند، پرده وى از آتش جهنم شوند.

-حدیث 2785، ص729: مادر، فرزند
من فرّق بین والده و ولدها فرّق اللَّه بینه و بین أحبّته یوم القیمه.
هر که میان مادر و فرزندى تفرقه اندازد خدا روز قیامت میان او و دوستانش جدائى افکند.

-حدیث 2892، ص746: زنان
مهنّه إحداکنّ فی بیتها تدرک جهاد المجاهدین إنشاء اللَّه.
(اى زنان) هر یک از شما با اشتغال در خانه خویش اگر خدا خواهد ثواب مجاهدان خواهد یافت.

-حدیث 2917، ص751: مادر
من قبّل بین عینی أمّه کان له سترا من النّار.
هر که پیشانى مادر خویش را ببوسد از آتش جهنم مصون شود.

-حدیث 2925، ص752: دختر، والدین
من عال ثلاث بنات فأدّبهنّ و زوّجهنّ و أحسن إلیهنّ فله الجنّه.
هر که سه دختر داشته باشد و تربیتشان کند و شوهرشان دهد و با آنها نیکوئى کند پاداش او بهشتست.

-حدیث 2936، ص754: ازدواج
من تزوّج فقد استکمل نصف الإیمان فلیتّق اللَّه فی النّصف الباقی.
هر که زن بگیرد یک نیمه ایمان خویش را کامل کرده از خدا در باره نیم دیگر بترسد.

-حدیث 2956، ص758: اخلاقی
من أصبح مطیعا للَّه فی والدیه أصبح له بابان مفتوحان من الجنّه و إن کان واحدا فواحد
هر که روز آغازد و در کار پدر و مادر خویش مطیع خدا باشد، دو در از بهشت بر او گشوده باشد و اگر یکى باشد یکى.

-حدیث 2998، ص766: زنا
من زنی خرج منه الإیمان فإن تاب تاب اللَّه علیه.
هر که زنا کند ایمانش برود و اگر توبه کند خدا توبه او بپذیرد.

-حدیث 3005، ص767: داغ فرزند
من دفن ثلاثه من الولد حرّم اللَّه علیه النّار.
هر که سه اولاد بخاک بسپارد خدا آتش جهنم را بر او حرام کند.

-حدیث 3012، ص768: فرزند
من ربّى صغیرا حتّى یقول: لا إله إلّا اللَّه لم یحاسبه اللَّه.
هر که طفلى را تربیت کند تا لا اله الا اللَّه گوید خدا از او حساب نخواهد.

-حدیث 3016، ص769: ازدواج، زنان
من رزقه اللَّه امرأه صالحه فقد أعانه على شطر دینه فلیتّق اللَّه فی الشّطر الباقی.
هر که را خدا زنى پارسا داده وى را بر نصف دین خویش یارى کرده و باید در باره نصف دیگر آن از خدا بترسد.

-حدیث 3044، ص773: مردان
من سعاده المرء أن یشبه أباه
از لوازم نیکبختى مرد آنست که مانند پدر خویش باشد.

-حدیث 3046: مردان
من فقه الرّجل رفقه فی معیشته.
مدارا در معاش از دانش مرد است.

-حدیث 3047، ص773: اخلاقی، مردان
من فقه الرّجل أن یصلح معیشته و لیس من حبّ الدّنیا طلب ما یصلحک.
اصلاح معیشت از دانش مرد است و جستجوى چیزى که معاش تو را بصلاح آرد دنیاپرستى نیست.

-حدیث 3059، ص776: اخلاقی
من رزق حسن صوره و حسن خلق و زوجه صالحه و سخاء فقد أعطی حظّه من خیر الدّنیا و الآخره.
هر که را صورت نیک و سیرت نیک و جفت پارسا و سخاوتى دادند بهره او را از خیر دنیا و آخرت داده اند.

-حدیث 3067، ص777: پدر، اخلاقی
من البرّ أن تصل صدیق أبیک
از جمله نکوئى اینست که با دوست پدر خویش دوستى کنى.

-حدیث 3073، ص778: ازدواج
من أفضل الشّفاعه أن تشفع بین اثنین فی النّکاح.
از جمله بهترین وساطت وساطت میان دو کس در کار زناشوئى است

-حدیث 3153، ص789: زنان
النّساء حباله الشّیطان.
زنان دامهاى شیطانند.

-حدیث 3160، ص790: زنان
النّظر إلى المرأه الحسناء و الخضره یزیدان فی البصر.
دیدن زن خوبروى و سبزه بینائى را فزون میکند.

-حدیث 3167، ص792: زنان، مردان
هلکت الرّجال حین أطاعت النّساء.
مردان که اطاعت زنان کنند بهلاکت افتند.

-حدیث 3168، ص792: زنان
هنّ أغلب، یعنی النّساء. الهدیّه تعور عین الحکیم.
آنها، یعنى زنان، چیره تراند. هدیه چشم خردمند را ببندد.

-حدیث 3185، ص796: فرزند، مردان
ولد الرّجل من کسبه، من أطیب کسبه فکلوا من أموالهم.
فرزند مرد از جمله کسب او است، از نکوترین کسب او است، از اموال فرزندانتان بخورید.

-حدیث 3190، ص796: زنان
ویل للنّساء من الأحمرین: الذّهب و المعصفر.
واى بر زنان از دو چیز رنگین طلا و جامه زیبا.

-بخشی از خطبه پیامبر (ص) در حج وداع:
(ص827 خ 18: ای مردم ... ص728 خ 18: گواه باش)
أیها الناس إن لنسائکم علیکم حقا ولکم علیهن حقا، حقکم علیهن أن لا یوطئن أحدا فرشکم ولا یدخلن أحدا تکرهونه بیوتکم إلا بإذنکم وألا یأتین بفاحشة فإن فعلن فإن الله قد أذن لکم أن تعضلوهن وتهجروهن فی المضاجع وتضربوهن ضربا غیر مبرح فإذا انتهین وأطعنکم فعلیکم رزقهن وکسوتهن بالمعروف أخذتموهن بأمانة الله واستحللتم فروجهن بکتاب الله فاتقوا الله فی النساء واستوصوا بهن خیرا ألا هل بلغت اللهم اشهد.
ای مردم زنانتان بر شما حقی دارند و شما نیز بر آنها حقی دارید. حق شما بر زنهایتان این است که غیر شما را به بسترتان ننشانند و کسی را که از او کراهت دارید بی اجازه شما به خانه هایتان نیاورند و کار زشت نکنند و اگر کردند خدا به شما اجازه داده که آزارشان کنید و در خوابگاه ها از آنها دوری جویید و به اعتدال کتک شان بزنید اگر بس کردند و به اطاعت آمدند روزی و پوشش ایشان به شایستگی به عهده شماست که زنان نزد شما اسیرند و در کار خویش اختیاری ندارند، آنها را به امانت خدا گرفته اید و به کلمه خدا حلالشان کرده اید، درباره زنان از خدا بترسید و با آنها نیک رفتاری کنید. ای گروه! آیا ابلاغ کردم؟ خدایا گواه باش.

-بخشی از خطبه پیامبر در حج وداع:
(ص830 خ7: هر که ... ص830 خ 11: باد)
والولد للفراش وللعاهر الحجر، من ادعى إلى غیر أبیه أو تولى غیر موالیه فعلیه لعنة الله والملائکة والناس أجمعین.
طفل از بستر است و نصیب زناکار سنگ است و هر که به غیر پدرش خوانده شود یا به غیر موالی خویش بستگی جوید لعنت خدا و فرشتگان و همه مردم بر او باد.


احادیث گوناگون:
-حدیث 136، ص179: بنده خوب خدا
إذا أحبّ اللَّه عبدا ابتلاه و إذا أحبّه الحبّ البالغ اقتناه قالوا ما اقتناؤه قال لا یترک له مالا و لا ولدا.
وقتى خداوند بنده اى را دوست دارد وى را مبتلا سازد و وقتى ویرا کاملا دوست دارد او را خاص خود سازد گفتند چگونه او را خاص خود میسازد گفت مال و فرزندى براى او باقى نمیگذارد.

-حدیث 149، ص182: عفاف
إذا أراد اللَّه بقوم نماء رزقهم السّماحه و العفاف و إذا أراد بقوم انقطاعا فتح علیهم باب الخیانه.
وقتى خدا بخواهد قومى را بزرگ کند آنها را صاحب عفت و گذشت میکند و وقتى بخواهد قومی را منقرض سازد در خیانت را برویشان میگشاید.

-حدیث 229، ص198: افسردگی
إذا قصّر العبد فی العمل ابتلاه اللَّه تعالى بالهمّ.
وقتى بنده اى در عمل کوتاهى کند خداوند او را بغم مبتلا سازد.

-حدیث 908، ص337: زنان و مردان در آخر الزمان
إنّ من أشراط السّاعه أن یرفع العلم و یظهر الجهل و یفشو الزّنا و یشرب الخمر و یذهب الرّجال و یبقی النّساء حتّى یکون لخمسین امرأه قیّم واحد.
از علائم رستاخیز آنست که دانش از میان بر خیزد و جهالت آشکار شود و زنا رواج گیرد و شراب نوشند، مردان بروند و زنان بمانند تا حدى که پنجاه زن یکسر پرست داشته باشند.

-حدیث 1175، ص390: دشمنی گناهاکاران با مومنان
تقرّبوا إلى اللَّه ببغض أهل المعاصی و ألقوهم بوجوه مکفهرّه و التمسوا رضا اللَّه بسخطهم و تقرّبوا إلى اللَّه بالتّباعد منهم.
بوسیله دشمنى گناهکاران به خدا نزدیک شوید و با آنها با چهره هاى عبوس دیدار کنید و خشنودى خدا را در ناخشنودى آنها بجوئید و بوسیله دورى از آنها بخدا تقرب جوئید.

-حدیث 1287، ص424: سه ویژگی اجتماعی مومن
ثلاث من لم یکنّ فیه لم یتمّ عمله ورع یحجزه عن معاصی اللَّه و خلق یداری به النّاس و حلم یردّ به جهل الجهّال.
سه چیز است که در هر که نیست کارش سرانجام نگیرد تقوائى که ویرا از گناه باز دارد و اخلاقى که با مردم مدارا کند و حلمى که با آن سبکى سبکسران دفع کند.

-حدیث 1400، ص448: دنیا و آخرت
حلوه الدّنیا مرّه الآخره و مرّه الدّنیا حلوه الآخره.
شیرینى دنیا تلخى آخرت و تلخى دنیا شیرینى آخرت است.

-حدیث 1414، ص451: مال شبهه ناک
الحلال بیّن و الحرام بیّن و بینهما أمور مشتبهات لا یعلمها کثیر من النّاس: فمن اتّقى الشّبهات فقد استبرأ لعرضه و دینه و من وقع فی الشّبهات وقع فی الحرام کراع یرعى حول الحمى یوشک أن یواقعه ألا و إنّ لکلّ ملک حمى ألا و إنّ حمى اللَّه تعالى فی أرضه محارمه ألا و إنّ فی الجسد مضغه إذا صلحت صلح الجسد کلّه و إذا فسدت فسد الجسد کلّه ألا و هی القلب.
حلال روشن است و حرام روشن است و میان آنها چیزهاى شبهه ناک هست که بسیارى از مردم آن را ندانند، هر که از چیزهاى شبهه ناک دورى گیرد دین و آبروى خود را از ارتکاب محرمات بر کنار داشته و هر که در چیزهاى شبهه ناک افتد در حرام افتد مانند چوپانى که اطراف قرق گوسفند چراند بیم میرود که در قرق افتد. بدانید که هر پادشاهى قرقى دارد و قرق خداوند در زمین محرمات اوست بدانید که در تن پاره گوشتى است که اگر بصلاح آمد همه تن بصلاح آید و اگر بفساد آمد همه تن به فساد آید بدانید که او همین قلب است.

-حدیث 1877، ص550: جنگ با شیطان
الصّلاه تسوّد وجه الشّیطان و الصّدقه تکسّر ظهره و التّحاب فی اللَّه یقطع دابره فإذا فعلتم ذلک تباعد منکم کمطلع الشّمس من مغربها.
نماز چهره شیطان را سیاه کند و صدقه دادن پشت او را بشکند و دوستى در راه خدا ریشه او را میکند و وقتى چنین کردید از شما بفاصله شرق و غرب دورى کند.

-حدیث 1957، ص568: نکات مهم اخلاقی
علّموا أبناءکم السّباحه و الرّمایه و نعم لهو المؤمنه فی بیتها المغزل و إذا دعاک أبواک فأجب أمّک.
فرزندان خود را شنا و تیراندازى آموزید و چرخ نخ ریسى براى زن مؤمن در خانه اش چه سرگرمى خوبیست، وقتى پدر و مادرت ترا خواندند اجابت مادر کن.

-حدیث 2769، ص726: گوشه گیری
من فارق الجماعه شبرا خلع اللَّه ربقه الإسلام من عنقه.
هر که یک وجب از جماعت دور شود خدا طوق مسلمانى از گردن وى بردارد.

-حدیث 2772، ص727: قهر
من هجر أخاه فوق ثلاث فمات دخل النّار.
هر که بیش از سه روز از برادر خویش قهر کند و بمیرد به جهنم رود.

-حدیث 2855، ص741: گوشه گیری
من فارق الجماعه مات میته جاهلیّه.
هر که از جماعت ببرد به رسم جاهلیت بمیرد.

-حدیث 2970، ص761: حمایت از مومن
من أذلّ عنده مؤمن فلم ینصره و هو یقدر على أن ینصره أذلّه اللَّه على رؤس الأشهاد یوم القیامه.
هر که مؤمنى را پیش او خوار کنند و تواند یارى او کند و نکند روز قیامت خدا پیش همگان خوارش کند.

-حدیث 3084، ص779: رژیم غذایی
المعده بیت الدّاء و الحمیه رأس کلّ دواء.
معده خانه مرض است و پرهیز سر آمد دواهاست.

-حدیث 604، ص275: مردان، خانواده، اخلاقی
إنّ أکبر الإثم عند اللَّه أن یضیع الرّجل من یقوت؛
بزرگترین گناهان در نظر خدا آن است که مردى ناخور خود را سرگردان گذارد.

-حدیث 1311، ص431: مردان
جمال المرء فصاحه لسانه.
جمال مرد به فصاحت اوست.

-حدیث 1726، ص519: سفر
سافروا تصحّوا و ترزقوا.
سفر کنید تا تندرست شوید و روزى یابید.

-حدیث 1973، ص571: رژیم غذایی
علیکم بالزّبیب فإنّه یکثف المرّه و یذهب بالبلغم و یشدّ العصب و یذهب بالعیاء و یحسن الخلق و یطیب النّفس و یذهب بالهمّ.
مویز خورید که صفرا را غلیظ کند و بلغم را ببرد و عصب را قوى کند و کند ذهنى را ببرد و خلق را نیکو کند و جان را پاک دارد و غم را ببرد.

-حدیث 2010، ص579: عقل
العقل فی أمر الدّنیا مضرّه و العقل فی أمر الدّین مسرّه.
عقل در کار دنیا مایه ضرر است و در کار دین مایه سرور.

-حدیث 2182، ص616: مردم، مسئولان و حکومت
کما تکونوا یولّى علیکم.
چنان که هستید بر شما حکومت کنند.

-حدیث 2362، ص653: امید و فرزند آوری
لو لا الأمل ما أرضعت أمّ ولدا و لا غرس غارس شجرا.
اگر امید نبود مادرى فرزندى نمیزاد و کسى درختى نمینشاند.

-حدیث 2419، ص664: فتنه
لیغشینّ أمّتی من بعدی فتن کقطع اللّیل المظلم، یصبح الرّجل فیها مؤمنا و یمسی کافرا، یبیع أقوام دینهم بعرض من الدّنیا قلیل.
پس از من امتم را فتنه ها خواهد گرفت چون پاره هاى شب تاریک که در اثناى آن مرد به صبح مؤمن است و بشب کافر شود و کسانى دینشان را بمال ناچیز دنیا فروشند.

-حدیث 3205، ص799: دین داری
یأتی على النّاس زمان الصّابر منهم على دینه کالقابض على الجمر.
روزگارى بر مردم بیاید که هر که خواهد دین خود نگهدارد چنان باشد که آتش بدست گرفته باشد.

-حدیث 2492، ص676: اجتماعی، اخلاقی
لا خیر لک فی صحبه من لا یرى لک ما یرى لنفسه.
در مصاحبت کسى که ترا همسنگ خود نداند خیرى نیست.

-حدیث 2493، ص676: رفاقت، اخلاقی
لا خیر فی صحبه من لا یرى لک من الحقّ مثل ما ترى له.
در مصاحبت کسى که حقى براى او قائلى و نظیر آن را براى تو قائل نیست خیرى نیست.

-حدیث 2499، ص676: زنان
لا شی ء أحقّ بالسّجن من اللّسان.
هیچ چیز بزندان شدن شایسته تر از زبان نیست.

-حدیث 2059، ص590: تفکر
فکره ساعه خیر من عباده ستّین سنه.
ساعتى اندیشیدن بهتر از شصت سال عبادت کردنست.

-حدیث 2036، ص585: اهمیت به ظاهر
غیّروا الشّیب و لا تشبّهوا بالیهود.
موى سپید را رنگ کنید و چون یهودان مشوید.

-حدیث 1985، ص574: بی نیازی از مردم
علیک بالیأس ممّا فی أیدی النّاس.
از آنچه در دست مردمست نومید باش

-حدیث 1987، ص575: اهمیت دعا
عمل البرّ کلّه نصف العباده و الدعاء نصف فإذا أراد اللَّه تعالى بعبد خیرا انتحى قلبه للدّعاء.
همه اعمال خیر یک نیمه عبادتست و دعا نیمه دیگر و چون خدا براى بنده اى خیر خواهد قلب او را بدعا متمایل کند.

-حدیث 1882، ص551: مذمت پرخوری و شوخی
الصّمت سیّد الأخلاق و من مزح استخفّ به.
خاموشى سرور اخلاق است و هر که مزاح کند سبکش گیرند.

-حدیث 1880، ص551: سکوت
الصّمت أرفع العباده.
خاموشى والاترین عبادتهاست.

-حدیث 1812، ص538: مردان، اخلاقی
شرّ النّاس المضیق على أهله.
بدترین مردم آن کس است که بر اهل خانه خود سخت گیرد.

-حدیث 1815، ص538: دو ویژگی مومن
شرف المؤمن قیامه باللّیل و عزّه استغناؤه عن النّاس.
شرف مؤمن در شب زنده دارى اوست و عزت وى در بى نیازى از مردم است.

-حدیث 1803، ص536: مردان، اخلاقی
شرّ ما فی الرّجل شحّ هالع و جبن خالع.
بدترین صفت مرد بخل مفرط است و ترس شدید.

-حدیث 1763، ص529: عمل
السّرّ أفضل من العلانیه و العلانیه أفضل لمن أراد الاقتداء.
عمل نهان بهتر از عمل عیان است اما عمل عیان براى آنکه خواهد سرمشق کسان شود بهتر است.

-حدیث 1660، ص502: مردان، فرزند
رحم اللَّه والدا أعان ولده على برّه.
خدا رحمت کند پدرى را که فرزند خود را کمک کند تا با پدر نیکى تواند کرد.

-حدیث 1612، ص491: قرض
الدّین همّ باللّیل و مذلّه بالنّهار.
قرض غم شب و ذلت روز است.

-حدیث 1527، ص473: زنان، مردان
خیر لهو المؤمن السّباحه و خیر لهو المرأه المغزل.
بهترین سرگرمى مؤمن شناست و بهترین سرگرمى زن دستگاه نخ ریسى است.

-حدیث 1516، ص471: مردان، زنان
خیر طیب الرّجال ما ظهر ریحه و خفی لونه و خیر طیب النّساء ما ظهر لونه و خفی ریحه.
بهترین عطر مردان آنست که بویش عیان و رنگش نهان باشد و بهترین عطر زنان آنست که رنگش عیان و بویش نهان باشد.

-حدیث 1468، ص464: تندخویان
خیار أمّتی أحدّاؤها الّذین إذا غضبوا رجعوا.
بهترین امت من تندخویانند که وقتى بخشم آیند زود آرام شوند.

-حدیث 1447، ص457: دو خصلت مومن
خصلتان من کانتا فیه کتبه اللَّه شاکرا صابرا و من لم یکونا فیه لم یکتبه اللَّه لا شاکرا و لا صابرا: من نظر فی دینه إلى من هو فوقه فاقتدى به و نظر فی دنیاه إلى من هو دونه فحمد اللَّه على ما فضّله به علیه کتبه اللَّه شاکرا صابرا و من نظر فی دینه إلى من هو دونه و نظر فی دنیاه إلى من هو فوقه فأسف على ما فاته منه لم یکتبه اللَّه شاکرا و لا صابرا.
دو خصلت است که در هر که باشد خدا او را صبور و شکرگزار رقم زند و هر که از آن بى بهره باشد ویرا نه صابر رقم زند نه شکرگزار هر که در کار دین بکسى که فراتر از اوست بنگرد و او را پیروى کند و در کار دنیا بآن که فروتر از اوست بنگرد و خدا را بر آنچه بیشتر دارد شکر کند، خدا او را صابر و شاکر رقم زند و هر که در کار دین به آنکه فروتر از اوست بنگرد و در کار دنیا بآن که فراتر از اوست بنگرد و بر آنچه کمتر دارد تأسف خورد خدا او را نه صابر رقم زند نه شکرگزار.

-حدیث 1436، ص455: اجتماعی، اخلاقی
خالطوا النّاس بأخلاقهم و خالفوهم فی أعمالهم.
با مردان در اخلاقشان مخالط باشید و در اعمالشان مخالف.

-حدیث 1595، ص487: اخروی، اخلاقی
الدّنیا حرام على أهل الآخره و الآخره حرام على أهل الدّنیا و الدّنیا و الآخره حرام على أهل اللَّه.
دنیا بر اهل آخرت حرام است و آخرت بر اهل دنیا حرام است و دنیا و آخرت بر اهل خدا حرام است.

-حدیث 1205، ص396: اهمال، اخلاقی
التّسویف شعار الشّیطان یلقیه فی قلوب المؤمنین.
اهمال شعار شیطانست که آن را در دل مؤمنان افکند.

-حدیث 1081، ص372: اخلاقی، اجتماعی
بئس القوم قوم لا ینزلون الضیف.
چه بدند مردمی که مهمان به خانه نمی آورند.

-حدیث 1090، ص373: شب زنده داران
به آنها که در ظلمات شب به سوی مسجدها می روند بشارت ده که روز رستاخیز روشنی کامل دارند.

-حدیث 1037، ص363: فرزند
أیّما ناشئ نشأ فی طلب العلم و العباده حتّى یکبر أعطاه اللَّه یوم القیامه ثواب اثنین و سبعین صدّیقا.
هر طفلى که در طلب علم و عبادت بزرگ شود خداوند ثواب هفتاد و دو صدیق به او عطا کند.

-حدیث 814، ص319: رمز خواندن نماز شب
إنّ المؤمن لیدرک بحسن الخلق درجه القائم الصّائم.
مؤمن بوسیله خوش خلقى به مقام نماز شب گزار و روزه دار میرسد.

-حدیث 2160، ص611: عمل مشکل
کلّ مشکل حرام و لیس فی الدّین مشکل.
هر عمل مشکلى حرامست و در دین مشکل نیست.

-حدیث 2215، ص624: شعر
لأن یمتلی جوف رجل قیحا خیر له من أن یمتلی شعرا.
این که اندرون مردى از چرک پر شود براى وى بهتر است تا از شعر پر شود.

-حدیث 1821، ص540: شعر
الشّعر بمنزله الکلام فحسنه حسن الکلام و قبیحه قبیح الکلام.
شعر چون سخن است شعر نیک سخن نیک است و شعر بد سخن بد است.

-استفاده از مشورت در منش حضرت محمد(ص):
(ص27 خ13: محمد(ص) ... ص28 خ2: وی کرد)
محمد(ص) از آغاز دعوت اعلام کرده که کار به وحی خدا می کنم اما هرجا وحی نبود از مشورت و قبول رای کسان دریغ نداشت. پیش از جنگ بدر که معلوم شد قافله از راه دیگر رفته و حامیان جنگجوی قافله با عده ای ساز و برگ کافی نزدیکند و بجای غنیمت آسان، تصادمی خونین در پیش است، حباب بن منذر انصاری دربارۀ جایگاه مسلمانان رای خاص داشت که به پندار وی شایسته بود این گروه بر چاهی نزدیک دشمن فرود آیند، و چاه های دیگر را پر کنند تا دشمن فزون بشمار، از تنگی آب در کار خویش فرو ماند که: ألحرب خدعةٌ و چون احتمال می داد که جای مسلمانان به انتخاب محمد(ص) و وحی خداست این نکته را پرسید و او مثل همیشه بی تحفظ و دریغ اعلام کرد که وحی نبوده و چون رای حباب را پسندیده یافت کار به مشورت وی کرد.


برای کسب اطلاعات بیشتر:     
1. فایل ورد کتاب نهج الفصاحه:
http://s5.picofile.com/file/8148107826/Nahjolfasaheh.docx.html
موافقین ۱ مخالفین ۰ ۹۳/۰۷/۲۲
سید ابوالفضل هاشمی

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی