دفتر مشق

روزهای زندگی

روزهای زندگی

دفتر مشق

* بسم الله الرحمن الرحیم
* دفتر مشق روزهای زندگـی
* نویسنده: مهندس سید ابوالفضل هاشمی
* شروع بلاگری از 18 آبان 1391 پنج شنبه

آخرین نظرات

چیستی و چگونگی تحلیل و طراحی سیستم ها

سه شنبه, ۹ دی ۱۳۹۳، ۰۵:۳۰ ق.ظ
در این مطلب به بررسی نحوه تحلیل و طراحی سیستم ها پرداخته ایم. مطالب این بخش از سایت ها و وبلاگ ها اخذ شده است که در انتها به آنها اشاره شده است. همچنین نمونه های مستند زیادی نیز در انتها پیوست گردیده است.
 
مطلب اول -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
تعریف معنا و مفهوم طراحی سیستم:          
تحلیل سیستم ها یا تحلیل سامانه ها یا آنالیز سیستم یک نگرش جامع به مسئله یا مشکل است. تحلیل سیستم یکی از ابعاد دوگانه نگرش سیستمی است و در آن به منظور شناسایی پدیده ها، ابتدا آن را به اجزاء کوچک تر تقسیم می کنند و پس از بررسی، تجزیه و تحلیل و رفع مشکل هر یک از اجزاء، مشکل سیستم کل را حل می کنند. یک مهندس تحلیل سیستم ها با استفاده از دانش سیستم و یا نظریه سیستمی بجای یک دید محدود و بسته به یک دیدگاه جامع و کل نگرانه می رسد. بسیاری از مشکلات صنعتی و اداری و حتی اقتصادی تنها با کمک نگرش سیستمی قابل تجزیه و تحلیل هستند. تجزیه تحلیل سیستم عبارت است از شناخت جنبه های مختلف سیستم و آگاهی از چگونگی عملکرد اجزای تشکیل دهنده سیستم و بررسی نحوه و میزان ارتباط بین اجزاء آن؛ به منظور دست یابی به مبنایی جهت طرح واجرای یک سیستم مناسب تر است. تجزیه و تحلیل به ما کمک می کند تا موقعیت فعلی سازمان را به خوبی درک کنیم، از جریان کار مطلع شویم و آن را مورد ارزیابی قرار دهیم و برای رفع نارسائیها و مشکلات، بهترین راه حل را انتخاب و توصیه کنیم. در یک سازمان، سیستم را مجموعه ای از روش ها نیز تعریف کرده اند، روشهائی که به یکدیگر وابسته هستند و با اجرای آنها، قسمتی از هدف سازمانی محقق می شود روشها نیز به نوبه خود مجموعه ای از شیوه های مختلف انجام کار هستند که با استفاده از آنها می توان به تامین هدف نهائی سازمان کمک کرد. (1)
Image
مطلب دوم -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
مفاهیم پایه ای از ویکی پدیا:          
- - طراحی نرم افزار: طراحی نرم‌افزار فرایند حل مساله و برنامه‌ریزی در راستای ساختن یک نرم‌افزار است.
- - معماری نرم افزار: معماری نرم‌افزار یعنی ساختار و سازمان یک سیستم نرم‌افزاری که به منظور پشتیبانی از عملیات مشخص، بر روی سازماندهی اجزاء متمرکز می‌باشد. در واقع اجزاء را در حوزه‌های مرتبط به هم گروه بندی می‌کند. دیگر حوزه‌های مرتبط به هم، بر روی تبادل و تعامل با این حوزه متمرکز می‌شوند.
معماری نرم‌افزار از کلیدی‌ترین بخشهای تولید نرم‌افزار مخصوصا نوع تجاری آن است که البته در سالهای اخیر با ایجاد مدلهای کلاسیک تولید نرم‌افزار به نرم‌افزارهای عظیم تر محدود شده است.
معماری نرم‌افزار در واقع انتخاب یک ساختار کلی برای پیاده‌سازی یک پروژه نرم‌افزاری بر مبنای مجموعه‌ای از نیازهای کاربری و تجاری یک سیستم نرم‌افزاری است تا هم بتوان کاربردهای مورد نظر را پیاده‌سازی کرد و هم بتوان کیفیت نرم‌افزار، تولید آن و نگهداری آن را نیز بهینه کرد و سرعت بخشید. به عبارتی دیگر: معماری نرم‌افزار یک برنامه یا سیستم محاسباتی، ساختار یا ساختارهای آن سیستم محاسباتی است که خصوصیات قابل رویت از بیرون، عناصر و ارتباطات بین آنها را نشان می‌دهد.
- - تحلیل ساختارمند: تحلیل ساختارمند در مهندسی نرم‌افزار روشی برای تحلیل و تبدیل نیازمندیهای حرفه ای به مشخصات و در نهایت به برنامه های نرم‌افزاری یا پیکربندی های سخت افزاری و فرایندهای دستی مرتبط می باشد.
(2)

مطلب سوم -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
فرآیند توسعه نرم افزار:                
فرایند تولید نرم‌افزار که با عنوان «چرخهٔ حیات تولید نرم‌افزار» نیز شناخته می‌شود، ساختاری است که روی توسعه و تولید محصولات نرم‌افزاری اعمال می‌شود. عبارت‌های مشابهی چون «چرخهٔ حیات نرم‌افزار» و «فرایند نرم‌افزار» در این رابطه استفاده می‌شود. الگوهای گوناگونی نظیر فرایندهای (خاص) وجود دارند که هر کدام خط مشی مختص (آن فرایندها) برای انجام کارها و فعالیت‌های متنوع در طول فرایندها را مشخص می‌کنند. برخی عنوان می‌کنند که «طرح چرخهٔ حیات» یک عبارت بسیار عمومی بوده و «فرایند تولید نرم‌افزار» عبارت تخصصی‌تر است. برای مثال خیلی از فرایندهای تولید نرم‌افزار ویژه‌ای هستند که خود زیر مجموعه چرخهٔ حیات حلزونی به شمار می‌روند.

فعالیت‌های تولید نرم‌افزار      
برنامه‌ریزی (امکان‌سنجی)      
از مهمترین کارها در تولید نرم‌افزار استخراج نیازمندی‌ها یا تحلیل نیازمندی‌های آن سامانه است. مشتریان عمومی معمولاً تصور مفهومی، انتزاعی و مبهمی از نتیجه نهایی خواسته‌هایشان دارند و نمی‌دانند به درستی نرم‌افزار مورد نظرشان چه کاری باید انجام دهد. در این مرحله نیازمندی‌های ناتمام، پیچیده و مبهم، و حتی متضاد توسط مهندسان نرم‌افزار ماهر شناسایی می‌شوند. در این برهه تکه نرم‌افزارهای آماده، تجربه‌شده و فعال ممکن است برای پایین آوردن ریسک (و مشکلات) نیازمندی‌ها کمک کنند. نخست نیازمندی‌های عمومی از کاربران جمع‌آوری شده و دامنه توسعه و تولید نرم‌افزار که باید تولید شود شناسایی و تحلیل می‌شود، سپس مستندات بصورت شفاف نوشته می‌شوند. معمولاً به این مستند، مستند دامنه یا محدوده سامانه اطلاق می‌شود.        
برخی قابلیت‌ها ممکن است در ابتدای پروژه به خاطر مسائل مالی یا نیازمندی‌های غیر شفاف و نامشخص خارج از محدوده پروژه باشند. اگر تولید و توسعه نرم‌افزار برون‌سپاری شود (یعنی به شرکت‌های خارجی محول شود) این مستندات به عنوان مستندات قانونی و حقوقی در نظر گرفته می‌شود؛ بنابراین در صورت اتفاق هرگونه دعوای حقوقی یا ابهام در مورد تعهدات داده‌شده به کاربر، این مسائل قابل شفاف‌سازی خواهد بود.
پیاده‌سازی، آزمون و مستندسازی       
پیاده‌سازی آن قسمت از فرایند تولید نرم‌افزار به شمار می‌رود که مهندسان نرم‌افزار در دنیای واقعی تمام کدهای پروژه را می‌نویسند و به قول معروف برنامه‌نویسی می‌کنند.
آزمون نرم‌افزار بخش لاینفک و مهم از فرایند تولید نرم‌افزار است. این قسمت از فرایندها کمک می‌کند تا مشکلات سامانه بصورت سریع شناسایی شوند.
مستندسازی در تمام مراحل پروژه چون طراحی داخلی نرم‌افزار برای تعیین اهداف سیستم، نگهداری آینده و ارتقاء و بهبود سامانه هرچند پروژه پایان یافته باشد انجام می‌شود. همچنین ممکن است این مستندسازی شامل نوشتن ساختار تکه‌های برنامه ظاهر برنامه کاربردی داخلی و خارجی هم باشند. این مطلب خیلی مهم است که همه چیز پروژه مستندسازی شود.

استقرار و نگهداری سامانه      
استقرار و تحویل سامانه پس از اینکه آزمون مناسب را گذراند و برای انتشار، فروش یا هر نوع توزیع برای محیط کار نهایی تأیید شد انجام خواهد شد.
آموزش نرم‌افزار و پشتیبانی خیلی مهم است و خیلی از تولیدکنندگان و توسعه‌دهندگان نرم‌افزارها اهمیت آن را درک نمی‌کنند. مهم نیست که چقدر زمان و برنامه‌ریزی توسط تیم تولید و توسعه نرم‌افزار برای ایجاد نرم‌افزار مصرف کرده‌اند اگر در آخر کار کاربری در سازمان نباشد تا از نرم‌افزار استفاده کند. مردم معمولاً در برابر تغییرات مقاومت نشان می‌دهند و از ماجراجویی در محیط ناآشنا اجتناب می‌کنند، برای همین در فاز استقرار این خیلی مهم است کلاس‌های آموزشی برای کاربران جدیدِ نرم‌افزار گذاشته شود.
نگهداری و ارتقای نرم‌افزاری برای پوشش، مسائل پوشش داده‌نشده یا نیازمندی‌های تازه‌ای که ممکن است بوجود آیند مدت خیلی زیادی حتی بیشتر از زمان اولیه تولید نرم‌افزار زمان بگیرد. این مرحله ممکن است نیاز باشد تا کدهای برنامه‌نویسی تازه‌ای که در طراحی اصلی برنامه نیز دیده نشده اضافه شود تا مسائل و مشکلات دیده‌نشده حل شوند یا ممکن است کاربر درخواست عملیات اصلی دیگری کند و برنامه‌نویسی‌های تازه‌ای برای برآورده کردن نیازهای جدید انجام گیرد. اگر هزینه کار فاز نگهداری از ۲۵ درصد هزینه فاز قبلی (پیاده‌سازی) بیشتر باشد، این احتمال وجود دارد که کیفیت کلی فاز قبلی خیلی ضعیف بوده باشد. در این صورت مدیران پروژه باید گزینهٔ ایجاد مجدد سامانه (یا بخشی از سامانه) را قبل از اینکه هزینه‌های نگهداری غیر قابل کنترل شود را مطرح کنند.

الگوهای تولید نرم‌افزار        
الگو آبشاری       
الگو آبشاری فرایندها را به گونه‌ای نشان می‌دهد که کجا تولید کنندگان نرم‌افزار (برنامه‌نویسان) فازهای زیر را به ترتیب انجام دهند:
مشخصات مورد نیاز (تحلیل نیازمندی‌ها)
طراحی نرم‌افزار
پیاده‌سازی و یکپارچه‌سازی
تست نرم‌افزار (یا اعتبارسنجی)
گسترش نرم‌افزار (یا نصب)
نگهداری نرم‌افزار

در سختگیرانه‌ترین حالت آبشاری، بعد از اینکه هر فاز کاملاً پایان پذیرفت، به مرحله بعدی می‌رویم. بازبینی که اجازه ایجاد تغییرات در سامانه را بدهد (که ممکن است شامل تغییرات فرایندهای کنترل رسمی باشد) فقط قبل از رفتن به مرحله بعد امکان‌پذیر است. همچنین بازبینی ممکن است جهت اطمینان از پایان قطعی این فاز (مرحله) بکار گرفته شود. فازی که معیارهای تکمیل آن کامل شده، معمولاً با عنوان دروازه اطلاق می‌شود که نشان می‌دهد پروژه از فاز فعلی به فاز بعدی منتقل شده است. الگو آبشاری از بازبینی و تجدید نظر فازهای قبلی که کامل شده‌اند، جلوگیری می‌کند. این عدم انعطاف‌پذیری مفصل در الگو آبشاری محض، دست مایه انتقاد، پشتیبانی کنندگان الگوهای انعطاف پذیر است.

الگو حلزونی      
خصوصیت کلیدی الگو حلزونی مدیریت ریسک در تمام مراحل چرخهٔ تولید نرم‌افزار است. در سال ۱۹۸۸ میلادی بری بوهم به صورت رسمی الگو حلزونی فرایند تولید نرم‌افزار را منتشر کرد، که ترکیبی از بعضی کلیدهای تایید شده متدولوژی الگو آبشاری و نمونه‌سازی سریع است، اما احساس می‌شود الگو ارائه شده تاکید در ناحیه های کلیدی (الگو آبشاری) را با متدهای دیگری همچون بررسی دقیق و تحلیل دائمی ریسک‌ها، سیستم‌های خاص مناسب برای سامانه پیچیده و بزرگ، کوتاه تر کرده است.
الگو حلزونی این روش را با چهار نمودار که نشان دهند فعالیت های زیر است، به تصویر می کشد که فرایندها در چند مرحله تکرار انجام می‌شود:
1- تدوین و فرموله کردن برنامه ریزی خوب است برای شناسایی اهداف سیستم، قسمت های انتخاب شده جهت پیاده سازی برنامه، محدودیت‌های واضح و مشخص پروژه.
2- تحلیل ریسک و مشکلات سامانه: ارزیابی تحلیلی برنامه های انتخاب شده، جهت مشخص کردن چگونگی شناسایی و از بین بردن ریسک‌ها.
3- پیاده سازی پروژه: پیاده سازی تولید نرم‌افزار و تایید کارایی سامانه.
الگو حلزونی مبتنی بر ریسک، بر اختی ار انتخاب گزینه ها و محدودیت‌ها در سفارش‌ها برای پشتیبانی استفاده مجدد نرم‌افزار و اینکه کیفیت نرم‌افزار می‌تواند در ادغام اهداف ویژه در تولید نرم‌افزار کمک می‌کند، تاکید می‌کند.
به هر حال الگو حلزونی شرایط محدود کننده زیر را دارا می باشد:
1- الگو حلزونی تحلیل ریسک‌ها را تاکید می‌کند و بنابراین کاربران باید این تحلیل را قبول کنند و فکری برایش کنند (این مطالب را در نظر داشته باشند). این مسئله نیازمند اعتماد متقابل و همچنین تمایل به هزینه کردن برای رفع ایرادات، در هنگام تولید نرم‌افزار است و این دلیل استفاده شدن این الگو تولید نرم‌افزار پروژه های بزرگ است.
2- درصورتیکه در هنگام پیاده‌سازی تحلیل ریسک‌ها تاثیر منفی روی سود پروژه زیاد باشد نبایستی از الگو حلزونی استفاده گردد.
تولید و توسعه دهندگان نرم‌افزار بصورت فعال حواسشان به ریسک‌های قابل حل خواهد بود و به دقت آنها را در الگو حلزونی تحلیل می‌کنند.
مرحله اول تدوین و فرموله کردن یک برنامه برای رسیدن به اهداف با این محدودیت‌ها، و پس از آن تلاش برای پیدا کردن و حذف تمام خطرات بالقوه (ریسک‌های بالقوه) از طریق تجزیه و تحلیل دقیق و در صورت لزوم، با ساخت نمونه اولیه است. اگر برخی ریسک‌ها قابل حل نبودند در این صورت مشتریان باید تصمیم بگیرند که آیا می‌خواهند انجام پروژه را خاتمه دهند یا از ریسک‌های مورد نظر چشم پوشی کنند و به هر ترتیب ادامه دهند. در نهایت، نتایج ارزیابی شده و طراحی مرحله بعدی آغاز می‌شود. در حالت کلی یک الگو تکاملی است که به صورت مجموعه‌ای از نسخه‌های افزایشی توسعه میابد و همچنین در طی تکرارهای اولیه ممکن است یک الگو کاغذی یا یک نمونه اولیه باشد ولی در طول تکرارهای بعدی هر بار نسخه کامل‌تری از سامانه تولید می‌شود و این الگو به ۳ تا ۶ نواحی کاری تقسیم میشود.

روش تکرارشونده و افزایشی       
روشی تکراری تولید نرم‌افزار اجازه ی ایجاد که پروژه در ابتدا از بخشهای کوچک شروع شود و به مرور زمان سامانه رشد کند تا کمک کند در این درگیری مشکلات مهم پیدا شوند قبل از اینکه فرضیات اشتباه باعث خراب شدن سامانه شوند. الگو تکرار فرایند ها بوسیله تولید کنندگان نرم‌افزارهای تجاری انتخاب و استفاده می‌شود چون این الگو اجازه می دهد تا نیازهای کاربرانی که در زمان طراحی دقیقاً نمی‌دانند چگونه نیازمندی‌هایشان از سامانه را معرفی کنند بصورت بالقوه برآورده شود.

روش توسعه سریع نرم‌افزار (RAD)               
روش توسعه سریع نرم‌افزار (به انگلیسی: Rapid application development)(مخفف انگلیسی: RAD) روش تکراری را بعنوان پایه کار استفاده می‌کند اما طرفداری نظریه سبک‌تر و محبوبیت بیشتر از روش سنتی است. روش سریع از بازخوردها به جای برنامه‌ریزی بعنوان سازوکار اصلی کنترل پروژه استفاده می‌کند. بازخوردها بوسیله آزمون‌های مرتب و انتشار پیاپی در بازه‌های زمانی کوتاه نرم‌افزارهای در حال تکامل تولید می‌شوند.
روش‌های گوناگونی از فرایند سریع برای تولید نرم‌افزار استفاه می‌شود:
روش برنامه‌سازی مفرط     
تولید نرم‌افزار به روش برنامه‌سازی مفرط (به انگلیسی: Extreme programming)(مخفف انگلیسی: XP) در فازهای خیلی کوچک (یا مداوم) انجام و با فرایندهای دسته‌ای قدیمی‌تر تطبیق داده می‌شوند. فاز اول (که عمداً کامل نشده) در طول مراحل ممکن است به جای اینکه ماه‌ها و سال‌ها در روش آبشاری طول بکشد تا کامل شود، یک روز یا یک هفته وقت بگیرد. ابتدا یک آزمون خودکار برای ایجاد اهداف اساسی تولید نرم‌افزار نوشته می‌شود. سپس (توسط دو برنامه‌نویس) برنامه‌نویسی انجام می‌گیرد که وقتی تمام آزمون‌ها را پشت سر گذاشته و دیگر هیچ آزمون مورد نیازی به ذهن برنامه‌نویسان نرسد کامل می‌شود. کار طراحی و معماری سیستم بعد از اینکه نه آزمونی وجود دارد و نه برنامه‌نویسی‌شده انجام می‌شود. طراحی توسط برنامه‌نویسان انجام می‌شود. (فقط مشخصات نهایی و ترکیب طراحی و کد در تمام فرایندها در روش سریع مشترک هستند) عملیات اصلی ناقص سامانه (توسط دست کم یکی از افراد گروه تولیدکننده و برنامه‌نویس) برای کاربران (یا برخی از کاربران) نصب یا نمایش داده می‌شوند. در اینجا تمام عوامل پروژه دوباره شروع به نوشتن آزمون برای قسمت‌های مهم سامانه خواهند کرد.
الگو اسکرام   
اسکرام یک روش چابکِ تکرارشونده و افزایشی برای مدیریت پروژه است که معمولاً در الگوی تولید نرم‌افزار چابک به عنوان نوعی متدولوژی توسعه نرم‌افزار دیده می‌شود.
با اینکه روش اسکرام در واقع برای مدیریت محصولات تولید و توسعه پروژه‌ها پیشنهاد شده بود، اما استفاده آن در مدیریت پروژه‌های تولید نرم‌افزار متمرکز شد؛ همچنین امکان دارد جهت مدیریت تیم نگهداری نرم‌افزار، مدیریت پروژه‌ها یا برنامه‌های عمومی مدیریت خط مشی‌ها استفاده شود.

الگوهای بهبودسازی    
الگوی تکامل قابلیت یکپارچه سازی (CMMI)        
الگوی تکامل قابلیت یکپارچه‌سازی (CMMI) یکی از الگوهای پیشنهادی و تکنیک‌های پیشتاز است. ارزیابی سازمان‌های مستقل و رتبه‌بندی در مورد کیفیت چگونگی تعریف فرایندهای آن سازمان‌ها را دنبال می‌کند، نه بر کیفیت خود فرایندها یا نرم‌افزار تهیه شده است. الگوی CMMI جایگزین الگوی CMM شده است.

ایزو ۹۰۰۰            
ایزو ۹۰۰۰ یک استاندارد رسمی سازماندهی فراینده ساخت محصولات و روشی برای مدیریت و نظارت پیشرفت کارهاست. در اصل این استاندارد برای بخش تولید وساخت(صنعتی) ایجاد شد.ایزو ۹۰۰۰ همچنین برای فرایند تولید نرم‌افزار نیز به خوبی استفاده شده.مانند الگو CMMI مدرک ایزو ۹۰۰۰ هیچ تضمینی راجع به کیفیت نتایج نهایی ندارد و فقط فرایندهای کاری را فرموله و قالب استاندارد رسمی می دهد.

ایزو ۱۵۵۰۴             
ایزو ۱۵۵۰۴ که با عنوان فرایند تشخیص و تعیین بهبود قابلیت نرم‌افزار (به انگلیسی: Software Process Improvement and Capability Determination)(مخفف انگلیسی: SPICE) نیز شناخته می‌شود، چارچوبی برای ارزیابی فرایندهای نرم‌افزار است. این استاندارد تنظیمات قالب روشنی برای مقایسه فرایندها به شمار می‌رود. SPICE خیلی شبیه CMMI استفاده می‌شود. فرایندهای این الگو برای مدیریت، کنترل، راهنمایی و نظارت تولید نرم‌افزار است. این الگو جهت سنجش سازماندهی تولید و توسعه یا تیم پروژه بصورت واقعی در طول مدت تولید نرم‌افزار استفاده می‌شود. تجزیه و تحلیل این اطلاعات برای شناسایی نقاط ضعف و حرکت به سمت بهبود پروژه استفاه می‌شود. همچنین برای تشخیص نقاط قوت پروژه که می تواند برای سازمان یا تیم پروژه ادامه پیدا کند یا برای امور مشترک یکپارچه شود.
(3)

مطلب چهارم -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
طراحی سیستم فروش،بازاریابی                                      
مورد توجه شرکت های بزرگ و متوسط
هدف : ایجاد تضمین در واحد فروش و کمک به اجرای برنامه ریزی

در کشور ما صنعتگران و تولیدکنندگان به صورت سنتی فعالیت می نمایند و مدیران فروش نیز فروش آینده خود را بدون تضمین می دانند.
سیستماتیک نمودن فروش به دنبال ایجاد تضمین فروش برای شرکت ها و تولیدکنندگان است تا آن ها بتوانند با توجه به میزان فروش، تولید و برنامه های بلند مدت خود را برنامه ریزی نمایند
اجرای نظام (سیستم360FG) در آمیخته های بازاریابی شامل کانال های توزیع، قیمت، ارتباطات یکپارچه بازاریابی، ترفیعات، امور تولید مرتبط با بازاریابی و در نهایت کل زنجیره ارزش . . . باعث ایجاد آرامش و نظم در برنامه های مدیران عامل، مدیر فروش و تمامی افرادی می شود که دغدغه فروش آینده را دارند.

مهمترین فواید تجزیه و تحلیل سیستمها عبارتند از:
1- اقدامی مناسب جهت بررسی مسائل و مشکلات سازمانی است
2- کمک به ساده کردن کارها و افزایش بهره وری سازمانها
3- اقدامی مناسب جهت کمک به مدیران در امر سیاست گذاری و تصمیم گیری
4- با کمک تجزیه و تحلیل سیستمها می توان ساختار سازمانی مناسب تر و روشهای اجرایی کارآمدتر بوجودآورد
5- کمک به دستیابی به اطلاعات دقیق و بهنگام از وضعیت موجود.

به اختصار مراحل تجزیه و تحلیل سیستمها را می توان به صورتهای زیر بیان کرد: 
- شناخت مشکل و تبیین آن: مشکل یا مشکلات مربوطه ممکن است از سوی مدیران، مقامات مسئول سازمانی و یا شخص آنالیست شناسایی گردد
- ایجاد فرضیه: پس از شناخت مشکل بایستی درباره عواملی که سبب بروز مشکل شده اند حدس زد و فرضیاتی را مطرح کرد و فرضیه اهم (مهمترین و محتمل ترین راه حل )را برگزید.
- جمع آوری اطلاعات: در این مرحله بایستی اطلاعاتی را پیرامون مشکل و راه حل های آن کسب کرد .هر چه صحت و دقت اطلاعات بیشتر باشد ،احتمال شناخت واقعیت و دستیابی به راه حل مناسب برای مشکل بیشتر خواهد بود .
- طبقه بندی اطلاعات: در این مرحله آنالیست داده های پراکنده را طبقه بندی نموده و به آنها نظم می بخشد تا معنی دار شوند .این اطلاعات به روشهای منطقی و عقلایی و با توجه به ماهیت و نوع آنها طبقه بندی و کد گذاری می شوند.
- تجزیه و تحلیل اطلاعات: دراین مرحله تحلیل گر می کوشد تا ارتباط بین اطلاعات را کشف کند. در این مرحله سوالاتی از قبیل سوالات ذیل درباره اطلاعات پرسیده می شود:
چه فعالیتی انجام می شود ؟
چرا آن فعالیت انجام می شود ؟
آن فعالیت را چه کسی انجام می دهد؟
آن فعالیت چگونه انجام می شود ؟
آن فعالیت در کجا انجام می شود ؟ 
آن فعالیت در چه زمانی انجام می شود ؟ 
- نتیجه گیری و ارائه راه حل: در این مرحله آنالیست به تعبیر و تفسیر یافته های خویش پرداخته و چنانچه فرضیه های اولیه او تأیید گردند او موفق به کشف علت شده است و اگر تأیید نشده باشند بایستی بدنبال راه حل های دیگری برای مشکل باشد.
- تهیه و تنظیم گزارش: اقداماتی که تا این مرحله انجام گرفته اند توسط تحلیل گر در یک گزارش منظم تدوین و در دسترس مدیران و مقامات ذیربط قرار می گیرد.
- اجرا: در این مرحله آنالیست طی برنامه ای پیش بینی های لازم را جهت اجرای پیشنهادات مصوب و پیاده کردن طرحهای جدید و ایجاد تغییر در نظام قدیم انجام دهد.
- آزمایش طرح جدید: دراین مرحله جهت کسب اطمینان از نتایج طرح ،طرح در یک قلمرو محدود به مرحله اجرا گذاشته می شود تا محدودیتهای حین عمل مشخص و جرح و تعدیلهای لازم انجام پذیرد .
- استقرار طرح جدید: چنانچه نتایج حاصل از اجرای آزمایش طرح مثبت باشد و مدیران و مقامات مسئول ادامه اجرای آن را تصویب کنند طرح مربوطه در عمل پیاده و استقرار می یابد
- ارزیابی عملکرد: پس از اینکه سیستم قدیم به سیستم جدید تبدیل شد، آنالیست بررسی دوباره ای از سیستم به عمل آورده و عملکرد آن را ارزیابی می نماید تا میزان موفقیت سیستم جدید را مشخص و تجدید نظرهای احتمالی را انجام دهد. 
برای استفاده از دید سیستمی در تمامی مراحل طراحی و تجزیه و تحلیل سیستمها از اهمیتی بالایی برخوردار است. این نگرش چارچوبی منطقی و علمی برای در نظر گرفتن عوامل موثر داخلی و خارجی سیستم به عنوان یک کل متشکل ارائه می دهد .و به پدیده های اطراف بصورت یک کل به هم پیوسته می نگرد.(6)

Image
مطلب پنجم -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
طراحی سیستم مالی                    
جهت هر نوع طراحی سیستماتیک ابتدا شناخت و تجزیه و تحلیل آن سیستم لازم است.

تجزیه و تحلیل یک سیستم عبارتست از شناخت جنبه های مختلف عملکرد سیستم و چگونگی عملکرد اجزای تشکیل دهنده آن ، نحوه و میزان ارتباط بین آنها به منظور دستیابی به مبنایی جهت طراحی سیستم بهتر، با عملکرد مناسبتر.

سیستم چیست؟       
سیستم مجموعه ای است از اجزای به هم وابسته که به علت وابستگی حاکم بر اجزای خود، کلیت جدیدی را پدید آورده اند.
اجزای سیستم ضمن برخورداری از ارتباطاتی کنشی و واکنشی، از نظم و سازمان خاصی پیروی می نمایند و در جهت تحقق هدف های معینی که دلیل وجودی سیستم است فعالیت می کنند.
فرآیند تجزیه و تحلیل، طراحی و استقرار سیستم های اطلاعاتی، تشکیل چرخه ای به نام چرخه تکاملی سیستم را می دهد. این چرخه تابع متدولوژی و روش هایی است که از آن ها به منظور انجام فعالیت های فوق در چرخه استفاده می شود.
به طور کلی تجزیه و تحلیل سیستم، فرآیند بررسی وضعیت موجود در یک سیستم، به منظور بهبود بخشیدن به آن از طریق ارائه راه حل های بهتر و مناسبتر است.

تجزیه و تحلیل سیستم به ما کمک می کند تا موقعیت کنونی سازمان را به خوبی درک کنیم، از جریان کار مطلع شویم و آن را مورد ارزیابی قرار دهیم و برای رفع نارسائیها و مشکلات، بهترین راه حل را انتخاب و توصیه کنیم. بنابراین تجزیه و تحلیل سیستم را می توان بررسی سیستم های فرعی یا زیرسیستم های موجود در سازمان تعریف کرد که به منظور کسب اطمینان از مناسب بودن روش های جاری و ارزیابی میزان اثربخشی آن ها می شود. هدف از تجزیه و تحلیل سیستم، ایجاد اصلاح و بهبود در وضع سازمان از طریق رویه ها و روش های بهتر انجام کار است.
در تجزیه و تحلیل سیستم روش های انجام کار تدوین و یا اصلاح می شود. مانند روش استخدامی در سیستم پرسنلی، روش انبارداری در سیستم تدارکاتی و یا روش محاسبه قیمت تمام شده در حسابداری و...
یکی از مهمترین وظایفی که برای مدیران برشمرده اند، وظیفه ایجاد تغییر به منظور بهبود سازمان است. مدیران موظفند در عین حال که تعادل سازمان خود را حفظ می کنند، همگام با آخرین تغییرات و تحولاتی که در جهان رخ می دهد، تغییرات لازم را در سازمان خود به وجود آورند. و از جدیدترین روش ها و شیوه های انجام کار، در اداره امور سازمان خود بهره گیرند.

فواید تجزیه و تحلیل سیستم ها عبارت اند از:
1- تجزیه و تحلیل سیستم ها اقدامی مناسب برای بررسی مسائل و مشکلات سازمانی است.
2- بهره وری یک سازمان را به طور معمول از دو طریق می توان افزایش داد: نخست با تشویق افراد به کار کردن با سرعت بیشتر، دوم با ساده کردن و بهسازی روش های کار.     
3- تجزیه و تحلیل سیستم ها و روش ها را می توان اقدامی به منظور مددرسانی به مدیران و مقامات مسئول در زمینه سیاست گذاری و تصمیم گیری دانست.
4- با تجزیه و تحلیل سیستم ها می توان ساختار سازمانی مناسبتر، روش های اجرایی کارآمدتر و شیوه های عملیاتی پرثمرتر به وجود آورد و بر میزان کارایی و اثربخشی و بهره وری در سازمان افزود.
5- می توان از نیرو و تلاش کارکنان بهترین استفاده را کرد و از دوباره کاری و اتلاف مساعی نیروی انسانی جلوگیری نمود.       
6- باعث می شود تا از میزان اشتباهات و خطاها کاسته شود و امر تحویل کالاها و خدمات به مشتریان و کاربران سرعت یابد.
7- یکی از مهمترین نتایج تجزیه و تحلیل سیستم ها و روش ها به دست آوردن اطلاعات دقیق و به هنگام از وضع موجود است که این اطلاعات مبنای مناسبی را برای برنامه ریزی در اختیار مدیران و مسئولان قرار می دهد.

تحلیل گر سیستم کیست؟           
کارشناس آموزش دیده ای است که می تواند سازمان را در امر برنامه ریزی به منظور تغییرات از طریق انجام دو وظیفه اساسی مدد رساند:
1- ارزیابی
2- همیاری
منظور از ارزیابی، این است که تحلیل کننده اعمال و روابط موجود در کار را بررسی و ارزیابی می کند. در مرحله همیاری، تحلیل گر پیشنهادهای خاصی را برای بهبود کارآیی ارائه می دهد.     
مدیران می توانند با همکاری متخصصان ذیربط از طریق تجزیه وتحلیل سیستم ها و روش های انجام کار، بررسی تازه ای از هدف های سازمانی به عمل آورند، با نحوه انجام کارها در وضع موجود آشنا شوند ،به کمبودها، نقایص و مشکلات پی برند.

مهمترین وظایف تجزیه و تحلیلگر سیستم:              
1- بررسی و تجزیه و تحلیل ترکیب و ساخت سازمان به منظور ایجاد تشکیلات مناسب با نیازهای سازمان
2- استقرار مناسبترین سیستم ها، روش ها و شیوه های انجام کار در سازمان
3- تهیه اطلاعات دقیق و به هنگام برای مدیران و مقامات مسئول
4- کوشش در هماهنگ ساختن سازمان با آخرین تغییرات و پیشرفت ها از طریق تجزیه و تحلیل مداوم و مستمر سیستم ها و روش های موجود
5- تدوین دستورالعمل های کتبی و مدون با کسب نظرات مقامات مسئول سازمان
6- بررسی و تجزیه و تحلیل نمودار جریان کار، به منظور جلوگیری از تداخل و تکرار و حذف مراحل زائد کار
8-بررسی و تجزیه و تحلیل چگونگی تخصیص جا و مکان، به منظور استفاده موثر از نیروی انسانی و تسهیلات فیزیکی کار(پیش بینی استقرار مناسب)
9- بررسی، کنترل و طراحی فرم های مورد نیاز سازمان
10- زمان سنجی کار به منظور کوتاه کردن زمان انجام کار و ایجاد سرعت در ارائه کالاها و خدمات به مشتریان و ارباب رجوع
11- بررسی و تجزیه و تحلیل سیستم بایگانی و مدیریت امور اسناد
12- بررسی نحوه استقرار و اجرای سیستم های جدید(مانند سیستم های مکانیزه و کامپیوتری)
13- اعتلای روحیه تعاون و همکاری در بین کارکنان سازمان
14- تلاش در جهت افزایش سطح کارایی، اثربخشی و بهره وری درکل سازمان

ما در دنیایی بسیار پیچیده و پویا زندگی می کنیم که دو ویژگی عمده دارد: منابع محدود و نیازهای نامحدود. همین محدودیت در امکانات و عدم محدودیت در نیازها و خواست های بشری است که توجه روزافزون به بهره وری را باعث شده است. از یک سو، جمعیت رو به ازدیاد، گستره نیازهای بشری را سیر تصاعدی داده و از سوی دیگر، منابع کاهنده، برای دهان هایی که هر لحظه به جهان گشوده می شوند، خبر از آینده ای نه چندان امید بخش دارند. در چنین شرایطی عقل ایجاب می کند که نیک اندیشان، دورنگران و آینده سازان جامعه، اولاً خود، تصویر روشنی از واقعیات به دست آورند و ثانیاً راه چاره های مناسبی برای بقا در چنین دنیای پرتحول و پرشتابی بیندیشند. لازمه موجودیت در جهانی این چنین پیچیده و سرشار از رقابت، بهره گیری از الگوهای نوین مدیریتی است که تفکر خلاق و نگرش تغییرپذیری را تعمیم دهند و با به کارگیری تواناییهای ذهنی، بینشی و احساسی، در پی ایجاد افکار نو و مفاهیم جدید باشند. همواره نمی توان از نیروی کار انتظار داشت که بیشتر و تندتر کار کند. در این زمینه لازم است که به بهسازی روش ها و اصلاح شیوه های کاری اقدام شود. تا با صرف زمان کمتر، ستاده های مناسبتر و مفیدتر عاید گردد. امروزه سازمانی پویا و پایاست که هدف های خود را با شرایط و نیازهای محیطی تطبیق دهد و انعطاف لازم را برای تغییر در ساختار درونی خویش به نحوی که با تغییرات محیطی سازگار باشد، نشان دهد و مسئولیت های اجتماعی خود را با کیفیتی برتر انجام دهد.     
روش تجزیه و تحلیل سیستم ها دارای سه مرحله عمده می باشد که هریک از چندین فعالیت تشکیل شده است. این مراحل عبارت اند از :
1- تجزیه و تحلیل سیستم
فعالیت های این مرحله به طور اختصار شامل موارد زیر است:
- تشخیص و تعریف مسئله
- تعیین اهداف و محدودیت ها
- تشخیص نیازهای سیستم جدید
- تعیین راه حل های مختلف تامین نیازهای فوق
- انتخاب بهترین راه حل با توجه به معیارهای مشخص      
2- طراحی سیستم
در طراحی سیستم موارد زیر انجام میشود:
- تعیین دقیق مشخصات سیستم انتخاب شده از لحاظ درون داده ها، برون داده ها، کنترل ها، فایل ها یا پایگاه داده ها
- تهیه مشخصات سخت افزارها، نرم افزارها و نیروی متخصص لازم
3- اجرای سیستم طراحی شده
این مرحله شامل موارد زیر است:
- تهیه و استقرار سخت افزارها و نرم افزارهای انتخاب شده در مرحله قبل
- آموزش نیروی انسانی به منظور پیاده سازی سیستم جدید
- جایگزین نمودن سیستم جدید با سیستم قبلی
- ارزیابی نتایج عملکرد سیستم جدید(6)

مطلب ششم -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
طراحی سیستم های اطلاعاتی و مدیریتی                       
اگر ابریشم و ادویه کالای اعصار گذشته و نفت راکالای قرن بیستم بنامیم، قطعاً می‌توان اطلاعات را کالای قرن حاضر نامید. کالایی که انتخاب تکنولوژی، جاده‌های بس سهل الوصول را برایش آماده ساخته است. اطلاعات و تکنولوژی در یک چرخه رو به رشد یکدیگر را با اثر متقابل ارتقاء می‌دهند، و هر یک به رشد دیگری کمک می‌کند. ولی در این میان سیستمهایی که حجم عظیم اطلاعات را سامان داده، آنها را در قالبهای تکنولوژی جای دهد، و امکان استفاده موثر از آنها را پدید آورد، نقشی بسزا برعهده دارند.بهترین راه رسیدن به این دستاورد مهم استقرار سیستمهای اطلاعاتی مناسب است. 
هر چند در قیاس با روند رشد سرسام آور تکنولوژی و اطلاعات، در ابتدا سیستمهای اطلاعاتی و علوم مرتبط با آن از چنین رشدی برخوردار نبوده ، ولی در سالهای اخیر این علوم با شیبی فزاینده به چرخه سه گانه اطلاعات، "تکنولوژی" و "سیستمهای اطلاعاتی" پیوسته است.
روند رشد متدولوژیهای توسعه سیستم به صورت روزافزونی ادامه دارد، امروزه با توجه به پیچیدگی و بزرگی سیستمها، نمی‌توان بدون کمک متدولوژی مناسب به آنالیز، طراحی و اجرای سیستمهای بزرگ، پیچیده و کارآمد امیدوار بود. متاسفانه در کشور ما کمتر به این مقولات توجه شده است، و هر چند حضور سیستمهای اطلاعاتی در موسسات و سازمانها ملموس است، ولی برخورد اصولی با فرایند انالیز، طراحی و اجرای چنین سیستمهایی کمتر به چشم می‌خورد. چنین فقدانی علاوه بر اتلاف سرمایه‌ها، جوی بدبینانه نسبت به اصل وجودی اینگونه سیستمها پدید می‌آورد.
چرخه تکاملی سیستم، فرآیندی است که از طریق آن تحلیلگران، طراحان، برنامه نویسان، مسئولان و مدیران یک موسسه مشترکاً سیستمهای اطلاعاتی را بنا می‌نهند. همچنین وسیله‌ای است که مدیران پروژه را قادر می‌سازد که روند پیشرفت فعالیتها و مراحل مختلف پروژه، و عملکرد گروههای درگیررا مطالعه ارزیابی و کنترل نمایند.
حال با توجه به ایجاد سیستم‌های اطلاعاتی و اهمیت آن، درخواست از طرف استفاده کنندگان سیستم که به فعالیتهای موسسه نزدیکتر هستند و با مسائل، مشکلات و نارسائیهای سیستم آشنایی بیشتری دارند، داده می‌شود. تحلیلگران یک موسسه که در واحدهایی مانند سیستمها و روشها، خدمات سیستمها و نظایر آن کار می‌کنند و معمولاً به دنبال روشهایی بهتر برای سیستمهای جاری موسسه هستند، نیز از درخواست کنندگان پروژه‌های طراحی سیستم میباشند. علاوه بر آن، برنامه ریزیهای بلند و میان مدتی که موسسه یا سازمان برای بهبود کلی سیستمهای موجود خود دارد، می‌تواند منشاء درخواست سیستمهای جدید باشد.
معمولاً عامل ایجاد چنین درخواستهایی وجود یک مسئله، تن دادن به یک اجبار و الزام قانونی، یا به دست آوردن امکان بهتر برای پاسخگویی و جذب مشتری بیشتر است، مثلاً طولانی بودن عملیات رسیدگی به سفارش مشتریان و وقت گیر بودن آن یک مسئله است. تهیه گزارشهای مالی یا نگهداری سوابق خاص از طرف یک موسسه برای پاسخگویی به مراجع دولتی (مانند اداره مالیاتها، بازرسان قانونی و…)، یک الزام قانونی است. و سرانجام گذاشتن یک سیستم کارت نقدی در بانک که مشتری بتواند در هر ساعت شبانه روز که به پول نیاز دارد با وارد کردن شماره رمز کارت نقدی به ماشین، از آن پول دریافت کند، مسلماً می‌تواند یک فرصت و امکان جذب مشتری بیشتر باشد.
اغلب مسائل و فرصتهای زیادی وجود دارد که هر یک می‌تواند منشاء ایجاد یک سیستم اطلاعاتی جدید قرار گیرد، که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نیاز به بهبود عملکردها
- نیاز به تسهیل کنترل اطلاعات (یا داده‌ها)
- نیاز به صرفه جویی بیشتر یا کنترل هزینه
- نیاز به کنترل و امنیت اطلاعات
- نیاز به بهبود کارایی افراد یا ماشینها
- نیاز به بهبود خدمات ارائه شده به مشتریان، شرکاء، کارکنان و نظایر آنها    
برای انجام صحیح یک پروژه و با توجه به ماهیت پروژه بایستی فعالیتهای فراوان و متنوعی را انجام داد. تعدد و تنوع فعالیتها نیاز به سیستمی جهت کنترل و یکپارچه سازی فعالیتهای کنترلی و مدیریتی را کاملاً محسوس می‌نماید، بدین ترتیب فعالیتهایی که ظاهراً با هم موارد مشترکی را از نظر اجرایی ندارند با قرار گرفتن در چارچوب این سیستم کاملاً مرتبط با هم خواهند شد و اثرات متقابل آنها با یکدیگر را می‌توان مطالعه نموده و مسائل آنها را حل و فصل نمود. بنابراین سیستمی که انجام این عملیات را به عهده گیرد بایستی با وجود تنوع زیر سیستمهای آن از یکپارچگی کامل برخوردار باشد.
1- سیستم پردازش تراکنشها (TPS)             
تراکنشها وقایعی هستند که در اثر انجام عملیات و فعالیتهای یک موسسه صورت می‌پذیرند. مثلا وقتی موسسه کالایی به مشتری بصورت غیرنقدی می‌فروشد، داده‌های مربوط به مشتری، انبار، محصولی که باید به مشتری تحویل شود، فروشنده و نظایر آن باید جمع‌آوری و پردازش شود. از طرفی این مسئله باعث ایجاد تراکنشهای دیگری از قبیل بررسی اعتبار مشتری، صدور صورتحساب، تغییر در موجودیها و نظایر آن می‌شود.
سیسbrتم پردازش تراکنشها، سیستمی است که جمع آوری و پردازش این تراکنشها را برعهده دارد و در نتیجه اطلاعاتی تولید می‌شود که برای مدیریت سازمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
2- سیستم اطلاعات مدیریت (MIS)            
داده‌هایی که توسط سیستم پردازش تراکنشها پردازش می‌شود در قالب اطلاعاتی در اختیار مدیران سازمان قرار می‌گیرد تا این مدیران را در انجام وظایف مربوطه و روزمره یاری نماید. اطلاعاتی را که MIS ایجاد می‌نماید مورد استفاده کلیه سطوح مدیریتی قرار می‌گیرد.
3- سیستم پشتیبان تصمیم گیری (DSS)          
این سیستم به گونه‌ای طراحی می‌گردد که مکمل سیستم اطلاعات مدیریت باشد یعنی مدیران را در تصمیم گیری‌های استراتژیک و مهم یاری نماید. این سیستم از مدلهای تصمیم‌گیری و پایگاه خاص، برای تهیه اطلاعات استفاده می‌نماید.
4- سیستم اطلاعاتی اجرایی (EIS)            
با توجه به اینکه مدیریت سطوح بالا اطلاعاتی برای برنامه ریزی استراتژیک و کنترل کلی موسسه نیاز دارد، این سیستم طوری طراحی می‌شود که مدیریت سازمان بتواند با سرعت و به سادگی اطلاعات مورد نیاز را بدست آورد.

متدولوژی‌های رایج در طراحی سیستم‌های اطلاعاتی                           
تعاریف مختلفی از متدولوژی وجود دارد. بدلیل جدید بودن علم طراحی سیستم‌های اطلاعاتی هنوز تعریف یکسان و یکدستی در زبان تخصصی این دانش بوجود نیامده است. اما بطور کلی اگر روش (Method) را در ادبیات دانش طراحی سیستم‌های اطلاعاتی یک روال مرتب و سامانمند برای انجام یک عمل تعریف نمائیم، متدولوژی عبارت خواهد بود از مجموعه‌ای منسجم از روشها که بر مبنای مجموعه‌ای از اصول پایه وقواعدی که برای کاربرد آنها بنا شده‌اند.
در واقع متدولوژی‌ها، راه رسیدن به هدف ایجاد و استقرار سیستم اطلاعاتی در چارچوب Vision سازمان را از طریق معرفی ابزارها و استانداردهای خاص در مراحل مختلف زیستچرخ توسعه سیستم‌ها (System Development life Cycle(SDLC)) تعیین می‌نمایند.
متدولوژیهایی که برای توسعه یک سیستم اطلاعاتی یا بخشی از یک سیستم انتخاب می‌شوند در سه مشخصه با یکدیگر تفاوت دارند:
الف) الگوی مفهومی یا رویکرد (Approach): هر متدولوژی می‌کوشد سیستم مورد مطالعه را به گونه‌ای مدلسازی نماید. اینکه هر سیستم از چه زاویه‌ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد، در متدولوژی‌های مختلف با یکدیگر تفاوت دارد.
ب) متدولوژی‌ها در نحوه تقسیم‌بندی زیستچرخ طراحی سیستم با یکدیگر تفاوت دارند.
ج) هر متدولوژی از مجموعه‌ای از روشها، فنون و ابزارهای ویژه که بسیاری از آنها می‌توانند در متدولوژی‌ها مختلف مشترک باشند، استفاده می‌کنند. ابزارهایی مانندERD،Data Dictionary، DFD

در واقع متدولوژی انتخابی می‌بایست به سئوالات زیر پاسخ دهد:
- چگونه پروژه باید به مراحل فرعی تجزیه گردد؟
- درهر مرحله از چرخه حیات سیستم چه اقداماتی باید انجام شود؟
- چه خروجی‌هایی باید تولید شود؟
- از چه ابزارهایی باید استفاده شود؟
- در چه زمانی و تحت چه شرایطی باید وظایف مربوط به طراحی سیستم انجام شوند؟
- محدوده پروژه چگونه تعیین گردد و چه کسانی در پروژه درگیر شوند؟        

در جهت استقرار سیستم‌های اطلاعاتی در یک سازمان متدلوژی‌های فراوانی ابداع گردیده است که در جهات مختلفی با یکدیگر شباهت دارند. بدلیل طیف گسترده متدولوژی‌های ابداع شده تسلط بر همگی آنها و استفاده از آنها در نیل به هدف استقرار سیستم امری محال می‌باشد اما با توجه به شرایط سازمان مورد مطالعه، گستردگی، بزرگی و پیچیدگی تبادلات اطلاعاتی درون سازمانی و نگرش مدیران سازمان مورد بحث می توان ازیک یا تعداد محدودی از متدولوژی ها بصورت مناسب استفاده نمود.

بطور کلی متدولوژی‌های رایج در زمینه طراحی سیستم‌ها را می‌توان در سه طیف عمده خلاصه نمود:   
الف) متدولوژی‌های سنتی: در این متدولوژی‌ها، به سیستم‌های اطلاعاتی به عنوان موضوعاتی برای تبدیل به برنامه‌های کامپیوتری نگریسته می‌شود. هر سیستم بصورت مستقل و به عنوان مجموعه‌ای از فرآیندهای تبدیل ورودی به خروجی مدلسازی می‌شود. در این روشها، حوزه‌هایی مانند برنامه‌ریزی سازمانی، مدیریت استراتژیک و منابع اطلاعاتی مورد غفلت قرار می‌گیرند. این روشها برای مکانیزه کردن سیستم‌های عملیاتی منفرد (TPS) کارایی لازم را دارند اما به سختی می‌توان با استفاده از آنها سیستم‌های جامع یکپارچه سازمانی را طراحی و پیاده کرد.     
ب) متدولوژی‌های سازمان نگر: این متدولوژی‌ها به اطلاعات به عنوان منابع سازمانی برخورد می‌کنند. هر سازمانی برای مدیریت منابع خود باید دارای یک استراتژی سازمانی مدون باشد. این متدولوژی‌ها بر تدوین یک استراتژی اطلاعاتی سازمانی، قبل از توسعه سیستم‌های خاص کاربردی تاکید دارند.
ج) متدولوژی‌های شی گرا: در این متدولوژی‌ها تمایز سنتی بین داده‌ها و فرآیند از بین رفته و سیستم‌ها به عنوان مجموعه‌ای از اشیا که حاوی اطلاعات بوده و در درون خود تبادل اطلاعاتی دارند، مدلسازی می‌شوند.

متدولوژی‌های متداول در زمینه طراحی سیستم‌های اطلاعاتی را از جهتی دیگر می‌توان به سه دسته زیر تقسیم بندی نمود:     
الف) متدولوژی‌های ساختیافته: رایج‌ترین متدولوژی مورد استفاده در توسعه سیستم‌های اطلاعاتی متدولوژی (SSADM) یا متدولوژی ساختیافته می‌باشد. این متدولوژی با دیدگاه Top-down در واقع با ایجاد تغییراتی در متدولوژی‌های سنتی طراحی سیستم، روشی منظم، قابل فهم و استاندارد شده در زمینه طراحی سیستم را ارائه می‌دهند. نقطه قوت این متدولوژی تاکید آن براستراتژی سازمانی، سادگی و استاندارد سازی مراحل مختلف چرخه حیات طراحی سیستم و نقطه ضعف آن دوره نسبتاً طولانی پاسخگویی آن می‌باشد. در هر صورت این متدولوژی در حال حاضر به صورت استانداردی در جهت طراحی سیستم‌های اطلاعاتی درآمده است.
ب) متدولوژی Proto typing: پروتوتایپینگ به معنی تکامل تدریجی یک محصول می‌باشد به طوری که محصول اولیه تولید شده خود در واقع محصول نهایی است که درطول زمان به تدریج تکمیل می گردد. نقطه قوت آن سرعت استقرار سیستم اطلاعاتی و نقطه ضعف آن دوباره کاری‌های فراوان و اشکالات زیاد ایجاد شده در سیستم است که باید به مرور زمان مرتفع گردند.
ج) متدولوژی شی گرا (object-oriented): جدیدترین متدولوژی‌های طراحی سیستم‌های اطلاعاتی متدولوژی‌های شی گرا می‌باشند. این متدولوژی‌ها هم سرعت ایجاد سیستم اطلاعاتی را نسبت به روشهای ساختیافته بالا برده و هم کلیه نقاط قوت متدولوژی‌های ساختیافته را حفظ می‌نمایند اما بدلیل جدید بودن هنوز به استانداردی در جهت مستند سازی سیستم‌ها دست نیافته‌اند.

چرخه تکاملی تحلیل و طراحی سیستم             
1- شناخت سیستم موجود          
- بررسی اولیه، تعریف مساله و محدود پروژه
- مطالعات امکان سنجی
- تعیین برنامه زمانبندی پروژه 
- جمع آوری اطلاعات
2- تجزیه و تحلیل سیستم           
- تحلیل داده‌های جمع آوری شده در مرحله شناخت
- تحلیل نرم افزارها و سخت افزارهای موجود
- بررسی مشکلات و تعیین نیاز
3- طراحی سیستم پیشنهادی             
4- برنامه سازی            
- برنامه نویسی 
- استقرار و نصب سیستم 
- پشتیبانی و بهبود سیستم 

شرح خدمات پروژه طراحی سیستم اطلاعاتی و کنترل مدیریت                
درباره لزوم، تعریف و چرخه تکاملی طراحی سیستم اطلاعاتی به تفصیل گفته شد. با توجه به موارد مطروحه می‌توان خدمات تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم اطلاعاتی را در قالب موارد زیر بیان نمود:
الف) مطالعه و شناخت سیستم موجود           
- بررسی اولیه شامل شناخت، تعیین محدوده پروژه، تقسیم سیستم به زیر سیستم‌ها با حفظ یکپارچگی سیستم، تعیین متدولوژی یا متدولوژی‌های مورد استفاده در طول پروژه و تبیین پایه‌های نظری پروژه طراحی سیستم 
- تعیین برنامه زمان بندی براساس تعداد زیر سیستم‌ها و حجم تبادلات اطلاعاتی و متدولوژی تعیین شده 
- جمع آوری اطلاعات در هر یک از زیر سیستم‌ها ، مستند سازی آنها در قالب ابزارهای موجود وطراحی فرمها و فرمتهای مورد نیاز جهت تبادل اطلاعات داخلی و خارجی سیستم مورد مطالعه          
- ارائه گزارش شناخت شامل معرفی سیستم، بیان نحوه جمع آوری اطلاعات و متدولوژی بکار رفته، خصوصیات آن و دلیل انتخاب، DFDهای سیستم، دیکشنری داده (درون داده‌ها و برون داده‌ها، پردازشها، فایلها و ذخایر اطلاعاتی)، نرم افزارهای موجود و نحوه استفاده از خروجی بانکهای اطلاعاتی و نرم افزارهای تخصصی در سیستم مورد مطالعه 
ب) تجزیه و تحلیل سیستم موجود            
- تحلیل سیستم از نظر ورودی‌ها و خروجی ها
- تحلیل نرم افزارهای موجود و تعیین نحوه هماهنگ سازی آنها با سیستم
- مدل سازی از سیستم 
- بررسی و تحلیل مشکلات موجود و تشخیص نیازهای سیستم (Requirement Analysis) 
ج) طراحی سیستم پیشنهادی            
- طراحی ورودی‌ها و خروجی‌های سیستم 
- طراحی ساختار بانک اطلاعاتی وتبیین فرمهای مورد نیاز جهت انتقال اطلاعات
- ارائه گزارش طراحی سیستم شامل DFDهای سیستم پیشنهادی، دیکشنری داده، ERDها و سایر مستندات مورد نیاز جهت برنامه نویسی سیستم
(6)
Image
مطلب هفتم -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
پروژه تجزیه و تحلیل سیستم فروشگاه اینترنتی       
توضیحات بیشتر در مورد پروژه تجزیه و تحلیل سیستم فروشگاه اینترنتی
Actor :
در واقع کسی است که Usecase در جهت سرویس دادن به آن عمل می کند سیستم ساخته شده در نهایت باید جوابگوی نیازمندی های آنها باشد می توان گفت شناسایی Actor ها اولین قدم برای تهیه نیازمندیها در یک سیستم یافتن Actor هاست زیرا اگر بدانیم که Actor چیست وچه می خواهد به راحتی می توانیم Usecase های مورد نظر را استخراج کنیم           
یکی از راههای شناسایی Actor ها ترسیم نمودار Content Diagram آن است این نمودار جز استاندارد های UML نیست ولی ترسیم آن درتشخیص Actorها به ما کمک می کند در این دیاگرام در واقع کل سیستم بدون توجه به جزئیات آن در نظر می گیریم در این دیاگرام بررسی می کنیم سیستم با چه سازمانها یا افرادی در ارتباط است Content Diagram فروشگاه اینترنتی است که در این شکل مدیریت سایت و مشتری با سایت فروشگاه اینترنتی در ارتباط اند
Usecase :
با شناساییActor ها می فهمیم که چه کسانی با سیستم کارمی کنند پس به راحتی می توانیم دریابیم که این افراد از سیستم چه می خواهند اینکه این افراد از سیستم چه می خواهند یعنی Usecase ، برای رفع هر نیازمندی یک Usecase در نظر می گیریم مجموعه این Usecase ها Usecase diagram است
Usecase diagram
مجموع Actorها وUsecaseها وروابط موجود بین آنها در یک نمودار به نام Usecase diagram ترسیم می شود که در بر گیرنده تمام آن چیزی است که کاربران از سیستم می خواهند Usecase diagram در واقع یک نمونه تصویری از مدل نیازمندی ها برای سیستم است.

سناریو:          
اینکه Usecase چه هدفی دارد وچه می خواهد بکند نیاز به سناریو دارد سناریو متنی است که فعالیت های Usecaseرا به طورکامل شرح می دهد .

سناریو خرید و فروش محصولات از طریق اینترنت              
Name: مدیرت سایت
Pre condition: ورود به سایت اینترنتی مربوطه.
Post condition: نمایش محصولا بصورت طبقه بندی شده.
Goal: خرید محصول بدون حضورفیزیکی در فروشگاه (صرفه جویی در وقت و هزینه)
Description: سیستمی نوپا در ایران بوده که باید مورد توجه قرار بگیرد.
Main flow:
1. کاربر به بخش مورد نظر خود وارد می شود.
۲٫ محصول مورد نظر را انتخاب می کند.
۳٫ جهت سفارش دادن محصول مشخصات مربوطه را وارد می کند.
۴٫ سیستم با دریافت درخواست موجودی را بررسی کرده و سپس متنی را جهت تائیدیه ارسال نمایش می دهد.
۵٫ مشتری با ملاحظه سبد کلای خود در صورت موافقت تائیدیه را ارسال می کند.در غیر اینصورت به صفحه اول باز میگردد.
۶٫ مجوز لازم به واحد ارسال محصول داده میشود.
۷٫ محصول ازطریق پست ( t_pox ، باربری و…) برای مشتری ارسال می گردد.
(7)

مطلب هشتم -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
انواع نمودار جریان کار           
الف) نمودار عمودی یا یک ستونه 
ب) نمودار افقی یا چند ستونه
Image
الف)نمودار عمودی یا یک ستونه             
این نمودار در مواردی بکار می آید که کلیه مراحل یک کار در یک قسمت یا یک واحد انجام شود. با کمک این نمودار آنالیست می تواند به ارتباط کاری موجود در یک واحد پی ببرد و از تکرار و تداخلهای وظیفه ای وعملیاتی آگاه شود. 

ب) نمودار جریان کار افقی یا چند ستونه      
این نمودار در مواردی بکار می آید که مراحل انجام یک کار در چند قسمت یا چند واحد انجام می شود . این نمودار به آنالیست کمک می کند تا به نحوه ارتباط بین واحدهای مختلف پی ببرد و از تکرارها و تداخلها یی که در آن واحد رخ می دهد آگاهی پیدا نماید.

مراحل بررسی نمودار جریان کار 
مرحله اول : تعیین کار مورد نظر 
مرحله دوم : تعیین مراحل کار 
مرحله سوم: ترسیم نمودار جریان کار در وضع موجود 
مرحله چهارم : تجزیه و تحلیل نمودار جریان کار 
مرحله پنجم : تنظیم نمودار پیشنهادی 

مرحله اول : تعیین کار مورد نظر                 
دراین مرحله آنالیست بایستی کاری که می خواهد مورد بررسی قرار دهد را تعیین و نقطه آغاز و پایان آن را دقیقاً مشخص نماید.

مرحله دوم : تعیین مراحل کار                       
دراین مرحله آنالیست بایستی از کلیه مراحل انجام کار لیستی تهیه نموده و دقت نماید که صرفاً جریان کار مورد نظر را تعقیب و از آن منحرف نشود.      

مرحله سوم: ترسیم نمودار جریان کار در وضع موجود     
دراین مرحله آنالیست با استفاده از اطلاعات کسب شده در مرحله دوم نمودار در وضع موجود را ترسیم می کند و اگر کلیه مراحل در یک واحد انجام شود نمودار عمودی و اگر در چند واحد انجام شود نمودار افقی رسم می گردد.          

مرحله چهارم : تجزیه و تحلیل نمودار     
دراین مرحله آنالیست با دید انتقادی به نمودار وضع موجود نگاه کرده و سوالات ذیل را درباره اطلاعات جدول می پرسد.
1- این مرحله چیست یا بعبارت دیگر در این مقطع کدام یک از مراحل کار باید انجام شود ؟
2- چرا بایستی این مرحله انجام شود؟
3- چرا این مرحله توسط این فرد انجام می شود ؟
4- چرا این مرحله دراین زمان انجام می گیرد ؟
5- این مرحله چگونه انجام می گیرد؟
6- چرا این مرحله دراین مکان انجام می شود ؟

مرحله ششم: تنظیم نمودار پیشنهادی
دراین مرحله آنالیست تغییرات و اصلاحاتی که با توجه به پاسخ سوالات فوق لازم می داند در نمودار وضع موجود ایجاد و نمودار در وضع پیشنهادی را تنظیم می نماید . در اغلب موارد نمودار در وضع پیشنهادی دارای مراحل کمتر و روشی ساده تر می باشد . (8)


مطلب نهم -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
نمودار جریان کار           
به‌کار بردن فرم‌هاى مختلف پرسش‌نامهٔ کنترل داخلى براى کسب اطلاع از کنترل‌ها و ارزیابى آنها امروزه تا اندازه‌اى رواج یافته است. مع‌هذا در بعضى موارد مخصوص مانند عملیات ادارى و یا حسابدارى مربوط به خرید یا فروش کالا، پرسش‌نامهٔ کنترل داخلى نمى‌تواند در کلیهٔ موارد به تنهائى تصویر کاملى از عملیات موردنظر به‌دست بدهد. علت این امر آن است که پرسش‌نامهٔ کنترل داخلى به‌صورت استاندارد طرح‌ریزى شده است و بعضى ویژگى‌هاى مربوط به نحوهٔ عمل هر دستگاه در مورد عملیاتى از قبیل خرید و فروش کالا به سادگى قابل درج در پرسش‌نامه نیستند. در این نوع موارد عموماً چاره‌اى به‌جز تهیهٔ یادداشت‌هاى اضافى در اطراف سیستم کنترل داخلى نیست ولى بسیار اتفاق مى‌افتد که یادداشت‌هاى تهیه شده توسط یک کارمند براى تشریح کامل روش‌ها و کنترل‌ها کافى نیست و عدم رغبت به مطالعهٔ چنین یادداشت‌ها و یا ناقص بودن آنها ممکن است موجب شود که کنترل‌ها یا نقاط ضعف به‌خصوصى در آنها از نظر دور بمانند و یا در ارزیابى سیستم کنترل داخلى توجه کافى به آنها مبذول نگردد.

براى رفع این اشکال بعضى از مؤسسات حسابرسى علاوه بر تکمیل پرسش‌نامهٔ کنترل داخلى (و یا به‌جاى آن) با تهیهٔ نمودارهائى که به ”نمودار جریان کار“ موسوم است کلیهٔ اسناد و فرم‌ها و دفاتر مورد استفاده براى هرگونه کنترل و هم‌چنین کلیهٔ عملیاتى را که روى اسناد مذکور انجام داده مى‌شود، به‌صورت نمودار یا نقشه مشخص مى‌کنند تا به وسیلهٔ آن کنترل داخلى برقرار شده را تجزیه و تحلیل نموده و نقاط ضعف یا قوت آن را به سهولت بشناسند. در هر ”نمودار جریان کار“ موضوع به‌خصوصى مورد تجزیه و تحلیل قرار مى‌گیرد و روش‌هاى عمل و کنترل داخلى در مورد موضوع تحت مطالعه از جمله گردش اسناد مربوط و کلیهٔ عملیاتى که در هر مرحله توسط قسمت‌ها یا کارمندان انجام داده مى‌شود، ترسیم مى‌گردد. در ذیل یک نمودار جریان کار را که در مورد حسابدارى خرید کالا تهیه شده است ملاحظه مى‌کنید. لازم به تذکر است که آنالیست‌هاى مختلف از سبک‌هاى متفاوتى براى تهیهٔ این نمودارها استفاده مى‌کنند، لیکن سعى مى‌شود همواره از سمبُل‌ها و علامات استاندارد استفاده شود و ضمناً فُرم‌ها طورى تهیه شود که براى دیگر خوانندگان به سهولت قابل استفاده باشد. مواردى‌که نمودارهاى جریان کار بیشتر مورد استفاده قرار مى‌گیرند عبارت است از روش‌هاى مربوط به خرید و فروش کالا، دریافت و ارسال مواد و کالا توسط انبار، سیستم پرداخت دستمزد حقوق و بالاخره هزینه‌یابى دستگاه، ولى باید توجه داشت که استفاده از نمودارهاى جریان کار فقط منحصر به این موارد نبوده و به‌خصوص در فن ”تجزیه و تحلیل سیستم‌ها“ چگونگى روش‌هاى عملى در مورد کارهاى مختلف را به وسیلهٔ نمودار جریان کار نشان مى‌دهند.
حسن بزرگ نمودارهاى جریان کار در مقام مقایسه با پرسش‌نامهٔ کنترل داخلى در آن است که اولاً به‌علت زنجیرى بودن عملیات، امکان از نظر دور ماندن هرگونه عمل یا کنترل مؤثر به مراتب کمتر است و ثانیاً مجموعه عملیات و کنترل‌هاى مربوط به هر فعالیت در یک صفحه و به‌صورت نمودار خلاصه مى‌شود و بنابراین کلیهٔ جوانب آن را مى‌توان در کنار یکدیگر دید و سنجید. مع‌هذا به‌کار بردن نمودارهاى جریان کار هنوز آن‌طور که باید و شاید در حسابرسی، به‌خصوص در کشور ما رواج نیافته است و این امر را شاید بتوان معلول علل زیر دانست:

۱. تهیهٔ نمودارها وقت زیادى مى‌گیرد. این امر علاوه بر آن که عملیات حسابرسى را طولانى‌تر ساخته و اتمام آن را به تعویق مى‌اندازد، موجب افزایش حقّ‌الزحمهٔ حسابرسى نیز مى‌شود.

۲. نمودارهاى جریان کار بیشتر در موارد مخصوص مورد استفاده قرار مى‌گیرند و در مورد سایر جنبه‌هاى کنترل داخلی، کماکان مى‌بایست پرسش‌نامهٔ کنترل داخلى یا یادداشت‌هاى معمولى به‌کار برده شود. بدیهى است وقتى استفاده از پرسش‌نامه یا یادداشت‌هاى کنترل داخلى اجتناب‌ناپذیر باشد، به منظور حداکثر استفاده از وقت، ترجیح داده مى‌شود که پرسش‌نامه شامل کلیهٔ مسائل مربوط به کنترل بشود و در آن‌صورت تهیهٔ نمودارهاى جریان کار به‌جز در موارد استثنائى یک کار اضافى خواهد بود.

۳. تغییراتى که در روش‌هاى کار و کنترل‌هاى داخلى داده مى‌شود موجب مى‌شود که نمودارها مرتب احتیاج به مرور و اصلاح داشته باشند. البته این امر در مورد پرسش‌نامه یا یادداشت‌هاى کنترل داخلى نیز صادق است ولى در این موارد فقط قسمت مربوطه اصلاح مى‌شود در صورتى‌که در مورد نمودار گاه ضرورت مى‌یابد که نمودار اصلاً تعویض شده و نمودار جدیدى تهیه شود. (8)


مطلب دهم -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
نمونه: تجزیه و تحلیل سیستم آژانس مسکن + فایل MDL و دیگر فایل ها           
عکس:

این پروژه از قسمت های زیر تشکیل شده است:
بخش اول: معرفی پروژه (بر اساس آموخته هایی که از مصاحبه با چند نفر کسب شده است)، اطلاعاتی که در قراردادهای فیمابین منعقد می گردد، بلوک دیاگرام(ص4)، نمودار بستر(ص5)، سطح یک منطقی(ص6)، سطح دو واحد خرید و فروش(ص7)، سطح سه امور مدارک، ERD آزانس مسکن، سوالات مربوط به ارتباط نهادها.

بخش دوم: استفاده از طراحی شی گرا با استفاده از نرم افزار رشنال رز (ص11)، UseCase واحد پذیرش و UseCase واحد مالی و UseCase واحد گزارش گیری، UseCase واحد خرید و فروش، نمودار Sequence (ص15)، نمودار Callboration (ص16)، نمودار SSALC (ص17)، نمودار حالت(ص18).

فایل های پیوستی: تمام اسناد مربوط به شکل و نمودار های بیان شده در فایل PDF، به صورت جدا همراه نیز بسته می باشد.

لینک دانلود: 71-Attache-1  به حجم
Download
-

نمونه: تحلیل سیستم انتخاب واحد دانشگاه + آموزش استفاده از نرم افزار در طی نمونه + فایل MDL   
عکس:

***در این پروژه جهت بدست آوردن نیازهای سیستم نرم افزاری ابتدا با کاربران مصاحبه ای انجام گرفته و به تحلیل و بررسی مشکلات و نیازمندی ها پرداخته شده است.به طور کلی سیستم جاری تحلیل شده و نیازمندی ها مشخص شده است، سپس با توجه به نیازمندی ها ، سیستم کامپیوتری تعریف شده است. برای تحلیل سیستم کامپیوتری از نرم افزار Rational Rose استفاده گردیده که از نمودارهای use case، sequence ، collaboration و classبرای تحلیل بهره گرفته شده است.
*** با توجه به نمودار فوق موجودیتهای خارجی که با سیستم در ارتباط هستند مشخص می شود.هر کدام ازاین موجودیتهای خارجی به عنوان کاندیده هایی هستند که می توانند به عنوان actor هایی برای سیستم تشخیص داده شوند. در مجموع در سیستم انتخاب واحد سه actor داریم.پس از شناسایی actorها ما دیگر می دانیم چه کسانی با سیستم کار می کنند پس به راحتی می توانیم دریابیم که این افراد از سیستم چه می خواهند این که این افراد از سیستم چه می خواهند یعنی usecase.یعنی برای 
هر نیازمندی یک usecase در نظر می گیریم.مجموعه این usecase ها همان usecase diagram را تشکیل می دهد, در واقع ما با شناسایی actor ها به استخراج usecase ها میرسیم.
*** (usecase diagram) دیاگرام موردهای استفاده:
یک usecase رفتار سیستم را توصیف می کند، که شامل تقابل بین سیستم و بازیگران می باشد. بعبارت کلی یک usecase یک الگوی رفتاری توانایی های سیستم و یک دنباله تراکنش های وابسته به هم می باشد، که بوسیله ی سیستم و بازیگران انجام می پذیرد و دیاگرام موردهای استفاده یک نمای سطح بالای سیستم از دید بازیگران سیستم به ما می دهد و نحوه ی برخورد آن با دنیای بیرون را مشخص می کنند . این دیاگرام در طول تحلیل سیستم برای بدست آوردن نیازمندی ها و نشان دادن چگونگی کارکرد سیستم بکار می رود.
برای رسم یک دیاگرام مورد استفاده ابتدا در نمای usecase view روی آیکون main دو کلیک کنید تا دیاگرام مربوط به آن باز شود، کافی است که از جعبه ابزار سمت چپ، آیکون new use case را انتخاب کرده و بعد از قرار دادن روی دیاگرام با دو کلیک کردن روی آن در فرم specification نام، توضیحات و stereotype مربوط به آن را وارد نمایید.
برای ساختن یک وابستگی جدید بین دو عنصر نیز روی آیکون association کلیک کرده و این وابستگی را با کلیک کردن روی عنصر اول و کشیدن تا عنصر دوم بسازید . سپس با دو کلیک کردن روی آن مشخصات آن را وارد نمایید.
*** (sequence diagram) دیاگرام توالی
دیاگرام توالی بصورت منظم و در یک توالی زمانی پشت سر هم ارتباطات متقابل اشیا را به ما نشان می دهد .این دیاگرام برای انجام عمل خاصی در یک usecase مشخص مراحل انجام کار را مرحله به مرحله به شما نشان می دهد، یعنی دنباله ای از رویدادها را برای انجام یک عمل مشخص می سازد.
در مراحل تحلیل وطراحی برای فهم نحوه ی عملکرد سیستم از این دیاگرام استفاده می شود.
جهت ساخت یک دیاگرام توالی در قسمت browser رشنال رز در قسمت usecase view روی نود مورد استفاده ی مورد نظر راست کلیک کرده و new و سپس sequence diagram را انتخاب نمایید .روی نود جدید ایجاد شده دو کلیک کنید تا پنجره ی دیاگرام مربوط به آن باز شود.
1) Boundary :اجزای لازم برای برقراری ارتباط سیستم با یک بازیگر را در خود دارند . این کلاسها می توانند پنجره ها، سنسورها، ترمینالها یا ... باشند.مثلا پنجره ی گرفتن اسم رمز جهت ورود به برنامه، یک boundary می باشد.این نوع کلاسها معمولا جهت استفاده، با یک کلاس از نوع کنترلی در ارتباط هستند.در این سیستم فرم اصلی یک boundary است.
2) Control :این کلاسها معمولا اشیا دیگر ورفتارهای تعبیه شده در یک usecase را کنترل می کنند.در این سیستم نیز بخش کنترلی وجود دارد که صحت را بررسی می کند.
3) Entity :این کلاسها اطلاعاتی را که باید توسط سیستم ذخیره گردند را د ر خود نگهداری می کنند .محل نگهداری ساختمان داده های منطقی سیستم، این کلاسها می باشند. در این سیستم درس entity می باشد.
***جریان اصلی usecase main flow و جریان فرعی alternative flow
***دیاگرام همکاری collaboration diagram
یک نما از ارتباطات ساختاری بین اشیا در مدل فعلی را بما می دهد . تاکید این دیاگرام بر ارتباط بین اشیا است در حالیکه تاکید دیاگرامهای توالی بر روی دنباله ای از رویدادها بود. این نوع دیاگرام شامل اشیا، لینک ها، وپیغام ها می باشد.
برای درک وفهم چگونگی رفتار سیستم واتخاذ هر گونه تصمیمی در این مورد از این دیاگرام استفاده کنید.برای ساخت این دیاگرام کافی است روی دیاگرام توالی ایستاده و کلید f5 را بزنید.همچنین اگر ابتدا این دیاگرام را ساخته سپس روی آن ایستاده f5 را بزنید دیاگرام توالی آن ساخته می شود.
***(class diagram) دیاگرام کلاس
این دیاگرام به شما کمک می کند تا نمای ساختاری سیستم تان را بصورت بصری (visual) در آورید . این دیاگرام از معمول ترین دیاگرامهای UML می باشد .این دیاگرامها جزییات هر کلاس و ارتباطات بین آنها را نشان می دهد و پایه و اساس دیاگرامهای اجزا و پیاده سازی می باشد.
برای add کردن یک متد به یک کلاس کافی است, در browser روی آن راست کلیک کرده و
new >operationرا انتخاب نماییم، سپس در کادر فعال شده مشخصات متد مورد نظر را وارد کنیم. در این سیستم اعمالی که هر اشیا باید انجام دهند یک متد است.
حال باید این کلاسهای تولیدی و کلیه یattribute های مربوط به کلاسهای entity را وارد نماییم. وارد کردن یکattribute جدید به یک کلاس، با کلیک راست کردن روی آن و انتخاب گزینه ی new>attribute صورت می پذیرد در این سیستم هر اطلاعاتی که اشیا در خود دارند یک خصوصیت است.

لینک دانلود: 71-Attache-2 به حجم
Dowmload
-

نمونه: تجزیه و تحلیل سیستم آموزش و پرورش      
عکس:
*** این تحقیق حاوی این مطالب است: تاریخچه آموزش و پرورش، نمودار اجزای وزارت آموزش و پرورش(ص7)، مستندسازی UseCase ها و Actor ها، انواع وابستگی(ص11)، نیازهای کمی و کیفی هر Usecase، نمودار همکاری و توالی(ص 15 الی 19)

لینک دانلود: 71-Attache-3 به حجم
Download
-

نمونه: فروشگاه آنلاین + فایل MDL                
عکس:
***بخش های تشکیل دهنده فروشگاه اینترنتی (ص1 تا 5)
***دیاگرام تجزیه سیستم فروشگاه آنلاین (ص5)
***UseCase سیستم فروشگاه آنلاین (ص6)
***UseCase سیستم فروشگاه آنلاین و وابستگی ها (ص7)
***مستند سازی سیستم فروشگاه آنلاین به وسلیه شرح موضوعات به همراه گردش وقایع (ص8 الی 15)
***نیازمندی های سیستم فروشگاه آنلاین (ص 16 الی 23)
*** نمودارهای همکاری بخش های (ص 24 الی 31)
***نمودار توالی اطلاعات کاربر(ص 33)
***نمودار توالی حراجی (ص34)
***نمودار توالی خرید(ص35)
***نمودار حذف کالا(ص36)
***نمودار توالی جستجو(ص37)
***نمودار توالی عضویت(ص38)
***نمودار توالی پرداخت(ص39)

لینک دانلود: 71-Attache-4 به حجم
Download
-

نمونه: کارت هوشمند سوخت             
عکس:

***مقدمه: پروژه کارت سوخت یکی از بزرگترین پروژه های IT کشور است.
*** توضیحی درباره پروژه کارت سوخت و نحوه اجرای آن
***پشتیبانی پروژه کارت سوخت و تبعیت از استاندارد ITIL
***اجزای تشکیل دهنده کارت سوخت
***نحوه کارت سوخت (ص8) خیلی خواندنی و جالب است
***نحوه ارتباط با پمپ بنزین (ص8 الی 10) خیلی جالب و خواندنی است
***فرایند انتقال اطلاعات در شبکه کارت هوشمند سوخت
***مشکلات کارت سوخت 
***Usecase: (ص11 الی 27) شامل بررسی نیازها و نمودارهای مختلف

لینک دانلود: 71-attache-5 به حجم
Download
-

نمونه: تجزیه و تحلیل کتابخانه                       
عکس:

-فایل PDF:
***مقدمه و توضیحی درباره کتابخانه های عمومی کشور
***اهداف مد نظر از اجرای این پروژه (ص6)
***شرح مراحل عملیات (ص7 الی 12) به طور کاملا دقیق
***مستندسازی (ص13 الی 19)
***دیاگرام ها (ص20 تا 41)
-فایل Word:
*** مقدمه و توضیح
***مستندسازی (ص3 الی 19)
***نمودار UseCase ها (ص20 الی 36) خیلی دیدنی است
***تعمیم بین UseCase ها (ص36 الی 56) خیلی دیدنی است

لینک دانلود: 71-Attache-6 به حجم
Download
-

نمونه: سیستم مدیریت فروش               
عکس:

***سناریو
***جدول Actor و وظایف شان
***نمودار UseCase ها
***نمودار Class
***نمودار Collaboration
***نمودار Sequence : قالب توجه و جدید
***نمودار State Machine : قابل توجه و جدید
***نمودار State chart : قابل توجه و جدید

دانلود: 71-Attach-7 به حجم
Download
-

نمونه: بررسی و تحلیل سیستم رادیولوزی بیمارستان                   
عکس:

پاور پوینت:
***مقدمه و اطلاعاتی درباره رادیولوژی، سیستم آن و کاربرد آن
***نحوه پذیرش بیماران و تحت اسکن دستگاه قرار گرفتن و امور اداری و بایگانی هر ویزیت بیمار
***نمودار سازمانی بیمارستان (ص 11)
***نمودار سلسله مراتبی بخش رادیولوژی (ص 12)
***OFD بخش پذیرش و اداری و بایگانی (ص13 الی 16)
***نمودار های مرتبط دیگر (ص17 الی 18)
***نمودار ERD (ص19 الی 22)
***دیگشنری پروژه (ص23 الی 28)
فایل ورد:
***مقدمه ای درباره رادیولوژی (فقط همین را دارد)

لینک دانلود: 71-Attach-8 به حجم
Download
-

نمونه: تحلیل و طراحی سیستم بانکداری الکترونیک         
عکس:

***مقدمه: هدف، تاریخچه بانکداری، بانکداری آنلاین، خدمات ارائه شده به مشتری در بانکداری آنلاین.
***تحلیل و طراحی: دیدگاه مشتری و مدیر
***نیاز عملکردی (Functtiional Requiirement) و نمودار (ص6)
***ویژگی های سیستم بانک اینترنتی (ص7 الی 8)
***دیاگرام UseCase (ص 9)
***دیاگرام فعالیت ها (Activity Diagram) (ص 10) 
***دیاگرام کلاس (Class Diagram) (ص 11)
***دیاگرام: مراحل انجام صورت حساب ها (Pay Bills)، انتقال وجوه (Transfer Funs)، مراحل انجام خدمات چک (Cheqeue Services)، مراحل انجام نمایش حساب (Ballance Enquiiry,, Viiew Accountt)، مراحل انجام ابزار سودمند (Uttiilliittiies) (ص 12)
***معماری سیستم بانکداری الکترونیک (Architecture of E-Banking System) (ص 17)
***معماری برنامه کاربردی بانکداری الکترونیکی (Architecture of E-banking System Application) (ص 18)

لینک دانلود: 71-Attach-9 به حجم
Download

-

       



/*این مطلب به مروز زمان تکمیل می شود و توسعه می یابد.*/  


منابع:     
1. مفهوم و تعریف اولیه ی طراحی سیستم/ سایت فروش مقالات انگلیسی مرتبط
http://isiarticles.com/topic/620 
2. ویکی پدیا 
http://fa.wikipedia.org/wiki/معماری_نرم‌افزار 
3. فرآیند توسعه نرم افزار:
http://fa.wikipedia.org/wiki/فرایند_توسعه_نرم‌افزار 
4. منابع اخذ شده از سایت پروژه:
https://www.google.com/search?client=opera&q=site:prozhe.com+%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84+%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85&sourceid=opera&ie=utf-8&oe=utf-8&channel=suggest&gws_rd=ssl
5. لینک حذف شد.
6. طراحی سیستم فروش،بازاریابی
http://tahlilesystem.blogsky.com/1391/03/06/post-5/ 
http://tahlilesystem.blogsky.com/1391/03/07/post-6/ 
http://tahlilesystem.blogsky.com/1391/03/08/post-7/ 
7. پروژه تجزیه و تحلیل سیستم فروشگاه اینترنتی
http://narmafza92.blogfa.com/post/5 
8. نمودار جریان کار:
http://hosinhatami.blogfa.com/post-616.aspx 
http://www.aftabir.com/business/financial/accountancy/purporst/sorts_internal_information_chart.php 
9. پرسش نامه کنترل داخلی:
https://www.google.com/search?client=opera&q=%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%B4+%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%84+%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C&sourceid=opera&ie=utf-8&oe=utf-8&channel=suggest&gws_rd=ssl 
10. 


تحقیقات فروشی ها:
- تجزیه تحلیل سیستم فروشگاه:
http://www.peroje.com/تجزیه-تحلیل-سیستم-فروشگاه/peroje-405.html
- پروژه های تجزیه تحلیل (۴۹پروژه)
http://memari.iranblog.com/1391/07/04/پروژه-رایگان-تجزیه-و-تحلیل-سیستم-ثبت-نا/ 
- پروژه مهندسی نرم افزار تحلیل سیستم انبار داری فروشگاه
http://www.myprozhe.com/product/دانلود-پروژه-مهندسی-نرم-افزار-تحلیل-سی.php
- تحلیل سیستم فروش
http://www.civilica.com/Paper-SYSTEMAPPROACH01-SYSTEMAPPROACH01_036=تحلیل-سیستم-فروش.html
- تجزیه و تحلیل سیستم مدیریت فروش
این پروژه شامل سناریو، جداول مربوطه و فایل رشنال رز برای یک سیستم مدیریت فروش میباشد.نمودارهای آن شامل use case diagram و class diagram و collaboration diagram و sequence diagram و state machine و state chart است.
http://digiproject.ir/fa-stuff-35.html
- دوره آنلاین تحلیل و طراحی بانک اطلاعاتی سیستم خرید و فروش فروشگاهی در SQL Server
http://www.nikamooz.com/دوره-های-آنلاین/دوره‌های-برنامه-نویسی-قابل-دانلود/ثبت-نام-و-دانلود-دوره-های-برنامه-نویسی.html?view=item&id=48


برای کسب اطلاعات بیشتر:       
- نمودار جریان کار:
https://www.google.com/search?client=opera&q=%D9%86%D9%85%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B1+%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86+%DA%A9%D8%A7%D8%B1&sourceid=opera&ie=utf-8&oe=utf-8&channel=suggest&gws_rd=ssl 
- نمودار system content دیاگرام:
https://www.google.com/search?client=opera&q=Content+Diagram&sourceid=opera&ie=utf-8&oe=utf-8&channel=suggest&∓gws_rd=ssl 
http://en.wikipedia.org/wiki/System_context_diagram 



موافقین ۲ مخالفین ۰ ۹۳/۱۰/۰۹
سید ابوالفضل هاشمی

برنامه نویسی

ناقص

نظرات  (۴)

با تشکر فراوان
سلام ببخشید چرا لینک تجزیه و تحلیل کتابخانه کار نمی کنه؟؟؟؟
لطفا بررسی کنید. با تشکر..
پاسخ:
سلام. کار می کنه.
سلام، من هنوز شروع به خواندن نکردم ولی مطلب خوبی به نظر میرسه در انتها بازم نظر میدم :)
ممنون
واااااقعا ازتون ممنونم ، من چند تا مقاله در رابطه با این  موضوع خونده بودم اما این پستتون خیــــــــلی جامع و کاربردی بود ، خیلی ممنون :)
خدا خیرتون بده .

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی