.: کتاب بیماری قند * نوشته ایو گلینگ :.
دوشنبه, ۱۲ خرداد ۱۳۹۳، ۰۸:۵۵ ق.ظ
کتاب «بیماری قند» نوشته «ایوگلینگ» ترجمه ی «منیژه شیخ جوادی(بهزاد)» از جمله کتاب هایی است که در حوزه پزشکی درباره دیابت به رشته تحریر درآمده است. اگرچه محتوای ارائه شده در این کتاب در سطح ضعیفی قرار دارد و نویسنده نتوانسته است آن حد از جامعیت علمی لازم را به اثر خود ببخشد و سعی نموده است به صورت پرسش و پاسخ، خواننده را راهنمایی کند ولی در هر صورت خواندن این کتاب کار ابتری نخواهد بود و ان شاء الله خواهد توانست بر معلومات خواننده برای مواجهه با بیماری قند بیافزاید. من تا صفحه 229 این کتاب را خواندم و از خواندن بقیه آن(به دلیل سودمند نبودن) صرف نظر کردم.
اطلاعات کتاب
نام کتاب: بیماری قند(راهنمایی برای افراد خانواده و دوستان مبتلایان به بیماری قند)
نویسنده کتاب: ایوگلینگ
مترجم کتاب: منیژه شیخ جوادی(بهزاد)
ناشر: پیکان
نوبت چاپ: دوم، 1389
تعداد صفحات: 363
شناسنامه مطالعه
بازه ی زمانی مطالعه من: 20 اردیبهشت الی 5 خرداد 1393
مکان مطالعه من: پادگان الله اکبر(خدمت سربازی – شهرستان اسلام آباد غرب)
نکات کلیدی:
1. دیابت نوعی بیماری است که بدن قادر به ساختن انسولین نیست و یا انسولین را به صورت درست استفاده نمی کند که در عوض بر روی سوخت گلوگز(قند) برای تولید انرژی اثر می گذارد. به هر صورتی که این بیماری خوانده می شود، مفهومش فقدان کنترل بر گلوگز خون است.
(ص 7 خ 19: سوال ... ص 8 خ 1: خون است)
2. برای درک کامل مفهوم این بیماری، نخست باید ارتباط گلوگز، انسولین و غذا را با همدیگر درک کنیم. گلوگز سوختی است که بدن برای تولید انرژی به کار می گیرد. این سوخت از مواد غذایی و آشامیدنی هایی که مصرف می کنیم شکل می گیرد. با هضم غذا در معده و روده گلوکز وارد جریان خون و سلول ها می شود و بایستی از یک دریچه سلولی عبور کند که معمولا بسته است. کلیدی که این دریچه بسته را می گشاید، انسولین است. هورمونی که توسط غده پانکراس ترشح می شود، درست مانند دربانی عمل می کند که دریچه سلولی را می گشایدو اجازه ورود گلوکز را به داخل سلول می دهد. در درون سلول، گلوکز با برای تولید فوری انرژی مصرف می شود و یا به صورت گلوکوژن برای مصرف آینده ذخیره می شود.
زمانی که افراد مبتلا به بیماری قند می شوند، بدن آنها در استفاده از گلوکز برای تولید انرژی با دشواری روبه رو می شود، زیرا بدن در ساخت انسولین و یا مصرف آن با مسئله ای رویاروست. نتیجه این است که گلوکز نمی تواند وارد سلول ها شود و میزان گلوکزی که در خون جریان می یابد، بالاتر از حد مورد نیاز است و انرژی سلول ها کاهش می یابد. ... در بدن نیز گلئکز مثل بنزین اتومبیل عمل می کند یعنی سوخت اصلی بدن برای تامین انرژی است. بدن خود به خود تلاش می کند که میزان گلوکز خون را در حد طبیعی نگه دارد، تا از انرژی کافی بهره مند شده و به کار و فعالیت بپردازد. در هر صورت، اگی میزان گلوکز خون شما کمتر از 70 میلی گرم در هر دسی لیتر باشد (mg/dl) بدنتان به لرزه می افتد و احساس ضعف و یا گرسنگی می کنید –علایمی که نشان می دهند سوخت بدنتان کاهش یافته و بایستی غذا بخورید. از جانب دیگر، اگر پس از خوردن غذا میزان قند خونتان بالای حد طبیعی می رسد مبین این است که قند وارد سلول ها نشده است تا انرژی را تامین کند. گلوکز اضافی وارد ادرار می شود زیرا بدنتان تلاش می کند تا میزان قند خون را به حالت طبیعی برگرداند.
د18ر طول روز، غده پانکراس به فعالیت شدید می پردازد تا میزان قند خونتان را در حدی طبیعی نگه دارد و آن را تنظیم کند. به محض خوردن غذا، پانکراس آن را احساس می کند(که میزان قند خون بالا می رود9 و بلافاصله انسولین را در جریان خون رها می سازد تا سلول ها از آن برای تامین انرژی استفاده کنند. بر عکس، هر زمان که میزان قند خون پایین تر از حد طبیعی است، بدن هورمون های تنش را تولید می کند(مثلا گلوکاژون، کورتیزول، اپی نفرین و هورمون های رشد) تا میزان قند خون را بالا ببرد. جالب است که شما مجبور نیستید به این جریان فکر کنید! ماشین بدنتان به گونه ای طراحی شده است که خود به خود این اعمال را انجام دهد، به شرطی که مبتلا به مرض قند نباشید.
(ص 8 خ 2: برای درک ... ص 9 خ23: نباشید)
3. انواع مرض قند، مرض قند نوع اول(کودکان و جوانان: از دست دادن قدر تولید انسولین برای همیشه) و نوع دوم(در بزرگسالان با کاهش مقدار تولید انسولین)، مرض قند دوران بارداری:
(ص 11 خ 5: مرض قند نوع اول ... ص 13 خ 5: بیماری است)
4. عوامل احتمالی بیماری قند نوع اول: «واکنش ایمنی» و «عوامل محیطی و ویروسی» و «عوامل ژنتیکی» و «دلایل ناشناخته»:
(ص 14 خ 3: آنچه ... ص 16 خ 1: خوانده می شود)
5. عوامل ابتلا به بیماری قند نوع دوم: «سن و عوامل ژنتیکی» و «روش زندگی و چاقی» و «عوامل محیطی»:
(ص 16 خ 2: آنچه ... ص 18 خ آخر: نیکوتینیک)
6. آزمایش های پزشکان برای تشخیص مرض قند(پلاسمای خون و میزان مقاومت قند خون)
//ص 20 ... بر اساس سه ضابطه ی زیر، علایم ابتلا به بیماری دیابت ظاهر می شود: میزان قند خون ناشتا بالاتر و یا برابر 126 میلی گرم در هر دسی لیتر؛ میزان قند خون غیر ناشتا که در هر زمانی از روز گرفته می شود بالاتر از 200 میلی گرم در هر دسی لیتر باشد؛ میزان قند خون دو ساعت پس از خوردن غذا که بالاتراز 200 میلی گرم در هر دسی لیتر باشد.//
//ص 20 ... در بعضی از کشور ها پزشکان میزان قند خون را بر حسب میلی مولز در هر لیتر (mmol/L) به جای میلی گرم در هر دسی لیتر(mg/dl) محاسبه می کنند. برای تغییر واحد اول به دوم از این فرمول استفاده کنید: mmol/l=mg/dl÷18 و mg/dl=mmol/L×18 //
(ص 19 خ 1: سوال ... ص 20 خ آخر: mg/dl)
7. زمانی که میزان قند خون فردی به طور ثابت در حد میان 110 تا 140 باقی می ماند، به او گفته می شود که در «حد مرزی» قرار گرفته است و یا آمادگی ابتلا به بیماری قند را دارد. اگرچه هنوز مبتلا به بیماری قند نشده است اما احتمال ابتلا به این بیماری بالاست.
(ص 21 خ 15: زمانی که ... خ 21: بالاست)
8. سالها قبل از پزشکان با آزمایش ادرار، میزان قند خون را تعیین می کردند. اگر ادرار غلیظ بود و بوی عسل داشت، نشانه آن بود که قند اضافی وارد ادرار شده است و فرد مبتلا به بیماری قند شده است.
(ص 22 خ 3: آیا می دانید ... خ 7: شده است)
9. مرض قند و بیماری های جانبی:
(ص 22 خ 8: بسیاری از ... خ 14: بردارند)
10. علائم ابتلا به بیماری قند چیست؟ اگرچه علائم بیماری به طور خفیفی از فردی به فرد دیگر متفاوت است، پس از آگاهی به چگونگی ارتباط این علائم با همدیگر و واکنش بدن در مقابل آنها، شناسایی علایم آسان خواهد بود. اگر کسی را می شناسید که دچار اختلال قند خون استف او را تشویق کنید که روش زندگی خود را عوض کند و میزان مخاطرات این بیماری را کاهش دهد.
زمانی که قند خون بالاست (بالاتر از 250 میلی گرم در دسی لیتر) و این امر مدت ها به طول می انجامد(هفته ها تا سال ها)، علائم دیگری نیز در فرد مبتلا ظاهر می گردند که نیازمند درمان پزشکی است:
ضعف، دشواری در تنفس، کمبود آب بدن، بوی بد دهان، دهان خشک، شوک، فشار خون پایین، اغما.
(ص 24 خ 1: سوال: علائم ... ص 25 خ 7: اغما)
11. درمان بیماری قند چگونه است:
(ص 25 خ 8: سوال: درمان ... ص 26 خ 16: ترکیب شوند)
12. قرص های قند چگونه اثر می کنند:
(ص 27 خ 1: سوال: قرص های ... خ 13: می کاهد)
13.انواع انسولین:
(ص 29 خ 3: پنج ... ص 31 خ 11: می باشد)
14.چرا انسولین را نمی توان به صورت قرص مصرف کرد و باید مستقیما وارد خون شود:
(ص 32 خ 3: انسولین ... خ 16: بدن شود)
15.عوامل موثر بر بیماری قند(غذا، نوشیدنی ها، میزان فعالیت، داروها، عدم سلامتی، دوره عادت ماهانه)
(ص 37: جدول)
16. تزریق چندباره انسولین نشانه نیاز بدن است و نه شدت بیماری، انواع انسولین درمانی(فشرده و معمولی):
(ص 37 خ 13: میزان ... ص 38 خ 10: باشد)
17. پمپ انسولین هزینه بر و نسبتا مفید:
(ص 38 خ 16: پمپ انسولین ... ص 40 خ 9: نادیده گرفته اند)
18. عدم درمان قطعی برای بیماری قند و ماندگار بودن مرض قند تا آخر عمر بر فرد مبتلا، فاز ماه عسل و عدم نیاز موقتی بدن(برای مدتی محدود) به تزریق انسولین:
(ص 41 خ 21: متاسفانه ... ص 42 خ 22: خواهد شد)
19. شیرینی خوردن ربطی به بیماری قند ندارد، آغاز بیماری قند نوع اول از ده سال قبل و نوع دوم از هفت سال قبل از ظهور علایم:
(ص 44 خ 2: دلیل دیگری ... خ 15: نمی شود)
20. انسولین باعث کوری نمی شود، بیماری قند عامل کوری است.
(ص 45 خ 13: انسولین ... خ 13: کوری است)
21.بزرگترین خطری که پس از مصرف انسولین می تواند بیمار را تهدید نماید، پایین افتادن ناگهانی قند خون است.
(ص 46 خ 8: بزرگترین ... خ 10: خون است)
22. واقعیت دیگر آن است که مبتلایان به قند با اختلالاتی در چشم، قلب، کلیه و اعصاب رویاروی می شوند. دیابت علت اصلی موارد تازه کوری و بیماری های کلیوی است. بر اساس آمار، 60 تا 70 درصد از مبتلایان به قند دچار صدمات عصبی می شوند که در موارد شدید منجر به قطع پا می گردد.
(ص 47 خ 18: واقعیت ... خ 22: می گردد)
23. پژوهش ها نشان داده است که کنترل دقیق میزان قند خون و فشار خون، احتمال بروز خطر را در سکته قلبی تا 44%، در ناراحتی های قلبی تا 56%، در کوری تا 25% کاهش داده است.
(ص 48 خ 16: پژوهش ها ... خ 18: کاهش داده است)
24. کاهش چشمگیر عوارض جانبی بیماری قند نوع اول بر بدن بیمار:
(ص 49 خ 2: تحقیقات ... خ 8: کاهش)
25. ابتلای بیماری قند در بزرگسالان نیز بیشتر مشاهده می گردد. با رسیدن به سن 65 تا 74 سالگی، از هر 5 نفر، 1 نفر دچار بیماری قند است. پیش بینی می شود که به زودی در 90% مبتلایان به بیماری قند، این بیماری بعد از سن چهل و پنج سالگی ظهور خواهد کرد، زیرا هم اکنون بیش از نیمی از مبتلایان به بیماری قند، دهه پنجاه سالگی را می گذرانند.
(ص 51 خ 10: ابتلای ... خ 14: می گذرانند)
26. عواقب احتمالی بیماری قند(بیماری های قلبی، فشار خون بالا، بیماری های کلیوی، بیماری های چشم، بیماری های دندان، اختلالات صبی، ناتوانی جنسی، عفونت دستگاه ادراری و تناسلی در مردان و زنان، یبوست و عمل دفع سخت معده:
(ص 52 خ 19: این افراد ... ص 56 خ 15: بدن)
27. آزمایش های توصیه شده به بیماران مرض قندی(HbA1c یا Glycosylated Hemoglobin Test، فروکتوسامین Fructisamine، Lipid Panel، نمودار ادرار، فشار خون، معاینه پاها، اتساع چشم):
(ص 57 خ 5: در این جا ... ص 59 خ 16: نمایند)
28. با کاهش هر درصد میزان HbA1c از خطر اختلالات چشم، کلیه و اعصاب تا 35% کاسته می شود.
(ص 60 خ 9: با کاهش ... خ 10: می شود)
29. اگر این بیماری در سابقه خانوادگی شما مشاهده می شود، میزان خطر افزایش می یابد. اگر برادر و یا خواهری دارید که مبتلا به بیماری قند نوع اول می باشند، احتمال خطر برای شما از 5 تا 6% خواهد بود، و اگر والدین تان مبتلابه بیماری قند نوع اول هستند، احتمال خطر برای شما از 2 تا 6% خواهد بود. اما در صورتی که والدین یا خواهران و برادران شما مبتلا به بیماری قند نوع دوم باشند، احتمال خطر برایشما 40 درصد خواهد بود. اگر مبتلا به بیماری قند دوران بارداری شده اید، احتمال ابتلای شما به بیماری قند نوع دوم تا 50% بالا می رود.
این احتمالات بر اساس آمارگیری ها و پژوهش ها تخمین زده شده اند. عامل ارثی، تنها عاملی است که احتمال ابتلای شمارا به بیماری قند افزایش می دهد. نقش خودتان را در این میان فراموش نکنید. اگر دارای وزن اضافی هستید و روش زندگی تان سالم نیست، میزان خطر را افزایش می دهید. برای کاهش این میزان، همین امروز قدم هایی بردارید، تا این عوامل خطر را تغییر جهت دهید. زمانی که غذای سالم می خورید و مرتبا ورزش می کنید، اطمینان داشته باشید که در قبال خطر ابتلا به بیماری قند بیمه شده اید.
(ص 63 خ 1: اما اگر این ... خ 17: بیمه شده اید)
30. هیپوگلی سمیا به مفهوم «قند خون پایین است». این مفهوم برای توصیف شرایطی به کار گرفته می شود که در آن میزان قند خون از حد طبیعی پایین تر است. معمولا هیپوگلی سمیا را واکنش نسبت به انسولین می خوانند. میزان قند خون پایین و یا شوک انسولین، عارضه جانبی منفی بیماری قند است. ، عواملی که موجب هیپوگلی سمیا(دیر خوردن غذا، کم خوردن غذا، تزریق زیاد انسولین، ورزش زیاد و...)، نشانه های پایین افتادن قند خون(عرق کردن، لرزش دست، عصبی شدن، سوزش لب، سرگیجه).
(ص 65 خ 3: هیپوگلی سمیا ... ص 67 خ 8: برمی گردد)
31. خطرناک ترین حالت هیپوگلی سمیا:
(ص 68 خ 2: هیپوگلی سمیا ... خ 11: می دهند)
32. علائم قند خون پایین:
(ص 68 و 69: جدول)
33. قاعده 15/15 برای بالا بردن قند خون و مقابله با هیپوگلی سمیا:
(ص 72 خ 2: قاعده 15 ... خ 17: نیفتد)
34. فهرست موادی که حاوی 15 گرم تقریبی کربوهیدرات اند:
(ص 74 خ 7: فهرست ... خ 15: صبحانه)
35.گلوکاژون برای بیمارانی که قادر به بلعیدن نیستند و به حمله ی شدید هیپوگلی سمیا دچار شده اند:
(ص 75 خ 1: قاعده سوم ... ص 76 خ 18: نگیرد)
36. اهمیت جعبه گلوکاژن برای بیمار دیابتی:
(ص 78 خ 13: اگر بیمارستان ... خ 17: بررسی کنید)
37. دو قانون طلایی برای درمان هیپو گلی سمیا: 1- اگر بیمار دارای همه علائم هیپوگلی سمیا می باشد، اما نمی توان آنها را اندازه گیریکرد، شما به درمان رایج آن بپردازید. 2- اگر در مورد آنچه که باید به بیمار بدهید، شک دارید، کمی ماده شیرین به او بدهید(شکر).
(ص 79 خ 1: ما دو قانون ... خ آخر: موثرند)
38. چگونه به بیمار قندی که دچار هیپوگلی سمیا شده کمک کنم(دو قاعده ی شماره 37 و قاعده 35):
(ص 80 خ 1: چگونه ... خ 9: تماس بگیرید)
39. تاثیر بیماری قند(هیپوگلی سمیا) بر نغییر خلق و خو و عصبانی و خشمگین شدن فرد بیمار:
(ص 82 خ 14: زمانی که ... ص 83 خ 22: خواهد کرد)
40. نقش خطرناک ورزش در کاهش میزان قند خون برای بیماران قندی بالاتر از 240 میلی گرم در هر دسی لیتر است:
(ص 90 خ 2: اگر کسی ... خ 14: خواهد بود)
41. اگر میزان قند خون کسی بالای 240 میلی گرم در هر دسی لیتر باشد، بایستی در انجام ورزش احتیاط کند، زیرا موجب بالا رفتن قند خونش می شود. بالا بودن میزان قند خون به مفهوم آن است که سلول ها نمی توانند گلوکز را برای تامین انرژی مصرف کنند. انجام ورزش موجب ترشح گلوکز در جریان خون برای استفاده عضلات و سلول ها می گردد. اما این امر تنها منجر به افزایش میزان قند خون می شود. زیرا که مسئله انسولین همچنان در بدن باقی می ماند.
(ص 91 خ 2: اگر میزان ... خ 9: باقی می ماند)
42. اهمیت صحیح غذا خوردن و به موقع خوردن وعده های غذایی(از سه تا 6 وعده متناسب با بدن بیمار) برای کنترل مرض قند:
(ص 108 خ 1: از دو طریق ... ص 109 خ 11: تعیین می کند)
43. رژیم غذایی برای بیمار مرض قندی مادام العمر است، نکاتی برای انتخاب رژیم غذایی متناسب با بیماری های دیگر فرد دیابتی(مثلا اگر فشار خون دارد نباید در غذایش نمک باشد یا برای کسانی که اختلال کلیه دارند خوردن موز و گوجه فرگی به دلیل پتاسیم موجود در آن ها مضر است):
(ص 110 خ 13: رهنمودهایی ... ص 111 خ 9: متفاوت اند)
44. اصلاح غذای آزاد به چه رژیم غذایی اطلاق می شود(حاوی 20 کالری و یا 5 گرم کربود هیدرات در هر پرس!)، لزوم امتناع بیمار مرض قندی از خوردن غذای آزادی با بیش از 60 کالری، توصیه هایی برای چگونگی مصرف غذاهای آزاد برای بیمار مرض قندی:
(ص 128 خ 3: اصطلاح ... خ 12: نگذارند)
45. روش سالم تهیه غذاهایی که منجر به داشتن قلبی سالم می گردد، این است که نخست محتویات غذایی را که تهیه می کنید بشناسید. برای کاهش چربی و کلسترول در غذا، مواد کم چربی را به جای چربی های اشباع شده ی سنتی به کار بگیرید. مثلا به جای پخت و پز با کره و یا روغن حیوانی که دارای چربی اشباع شده فراوانی هستند، روغن زیتون، روغن ذرت، سویا و یا روغن بادام کوهی مصرف کنید. این نوع روغن ها چربی اشاباع شده نیستند و فاقد کلسترول نیز می باشند. کره نباتی را می توانید به جای کره حیوانی استفاده کنید. از تکه های بدون چربی گوشت استفاده کنید.
(ص 130 خ 16: روش سالم ... ص 131 خ 2: استفاده کنید)
46. چاشنی هایی(مثل ریحان، جعفری، نعناع،لیمو و ...) برای پختن غذاهای «گوشت گوساله» و «گوشت طیور» و «ماهی» و «سبزجات»:
(ص 136: جدول پایین صفحه)
47. //ص 145 ... بدون شکر به مفهوم داشتن کمتر از 5 گرم قند طبیعی و یا افزوده شده است(مثلا ژلاتین بدون شکر)؛ فاقد شکر افزوده شده به مفهوم آن است که در هنگام تولید محصول هیچ نوع قندی به آن افزوده نشده است. اگرچه این ماده غذایی می تواند حاوی سایر انواع کربوهیدرات بوده و دارای کالری هایی مساوی شکل اصلی این غذا باشد؛ غیر شیرین به مفهوم آن است که در طول تولید محصول به آن شکر اضافه نشده است(مثل آب پرتقال طبیعی).//
توصیه به خطرناک بودن مواد غذایی و نوشیدنی های رژیمی در سوپرمارکت ها و دلایل آن:
(ص 144 خ 4: مفهوم ... ص 145 خ 17: طبیعی)
48.سایر اسامی شکر بر روی برچسب های مواد غذایی: نیشکر، شکر کم کالری، شیره ی ذرت، ایزومالت، شیرین کننده ذرت، لاکتوز(قند شیر)، دکسترین، مالتوز(قند مالت)، مالتو دکسترین، شکر قهوه ای، ملاس، فراکتوز(قند میوه)، شیرین کننده طبیعی، شیره ذرت پر فراکتوز، سوربیتول، نشاسته هیدرژنه، زیلیتول، disaccharide (نوعی کربوهیدرات از جنس مالتوز و لاکتوز)، پولیولز(الکل شکر).
(ص 147 خ 1: سایر ... ص 147 خ 10: زیلیتول)
49. رژیم صحیح غذایی مانع از بازگشت مجدد چاقی و اضافه وزن می گردد:
(ص 147 خ 10: آیا افراد می توانند ... ص 149 خ 7: ادامه دهد)
50. مضر بدن مشروبات الکلی برای بیماران مرض قندی:
(ص 151 خ 2: اگرچه ... ص 152 خ 10: نباشند)
51. لزوم دقت در باور نکردن حرف شیرینی فروش هایی که مدعی فاقد شکر بودن شیرینی هایشان هستند و توصیه هایی برای شناخت این موضوع:
(ص 152 خ 18: اگر ... ص 153 خ 6: خواهند داد)
52. نکاتی در باب پولیولز، سوربیتول و نتایج مصرف آنها:
(ص 153 خ 19: گروهی ... ص 154 خ 18: محدود سازد)
53. زمانی که بیمار می شویم و یا زخمی شده ایم بدنمان با تنش ناشی از بیماری انطباق می یابد. چگونه؟ با ترشح هورمون هایی که به جنگ عفونت می روند. این عمل موجب افزایش میزان قند خون می شود، چه مبتلا به بیماری قند باشیم و چه نباشیم. معمولا بدن با ترشح انسولین بیشتر این افزایش قند خون را جبران می کند. اما در مواقعی که فردی مبتلا به بیماری قند است، بدن او قادر به انجام این عمل نخواهد بود، زیرا بدنش در ساختن انسولین و یا مصرف آن با دشواری روبه رو است. پس قند خونش بالا رفته و ثابت می ماند و زمانی که میزان قند خون بالاتر از طبیعی است، هایپر گلی سمیا خوانده می شود.
(ص 158 خ 10: زمانی که ... خ 18: می شود)
54. اگر کسی مبتلا به هایپر گلی سمیا است و دسترسی فوری به پزشک ندارد او را وادار بخ خوردن مقدار زیادی آب کنید و از فعالیت او جلوگیری نمایید. این عمل مانع از افزایش بیشتر قند خون و در نتیجه بی آبی بدن می گردد.
(ص 165 خ 8: اگر کسی ... خ 11: می گردد)
55. تمایز دستگاه های دیجیتالی سنجش قند خون نسبت به آزمایش ادرار برای تشخیص بالا و پایین رفتن میزان قند خون:
(ص 166 خ 8: از زمانی ... خ 20: نرفته است)
56. قانون نخست برای افراد مبتلا به مرض قند این است که در زمان بیماری استفاده از انسولین و یا قرص قند را متوقف نسازند. زیرا در زمان بیماری میزان قند خونشان بالا خواهد رفت چه قادر به خوردن غذا باشند و چه نباشند.
(ص 167 خ 4: قانون ... خ 7: نباشند)
اطلاعات کتاب
نام کتاب: بیماری قند(راهنمایی برای افراد خانواده و دوستان مبتلایان به بیماری قند)
نویسنده کتاب: ایوگلینگ
مترجم کتاب: منیژه شیخ جوادی(بهزاد)
ناشر: پیکان
نوبت چاپ: دوم، 1389
تعداد صفحات: 363
شناسنامه مطالعه
بازه ی زمانی مطالعه من: 20 اردیبهشت الی 5 خرداد 1393
مکان مطالعه من: پادگان الله اکبر(خدمت سربازی – شهرستان اسلام آباد غرب)
نکات کلیدی:
1. دیابت نوعی بیماری است که بدن قادر به ساختن انسولین نیست و یا انسولین را به صورت درست استفاده نمی کند که در عوض بر روی سوخت گلوگز(قند) برای تولید انرژی اثر می گذارد. به هر صورتی که این بیماری خوانده می شود، مفهومش فقدان کنترل بر گلوگز خون است.
(ص 7 خ 19: سوال ... ص 8 خ 1: خون است)
2. برای درک کامل مفهوم این بیماری، نخست باید ارتباط گلوگز، انسولین و غذا را با همدیگر درک کنیم. گلوگز سوختی است که بدن برای تولید انرژی به کار می گیرد. این سوخت از مواد غذایی و آشامیدنی هایی که مصرف می کنیم شکل می گیرد. با هضم غذا در معده و روده گلوکز وارد جریان خون و سلول ها می شود و بایستی از یک دریچه سلولی عبور کند که معمولا بسته است. کلیدی که این دریچه بسته را می گشاید، انسولین است. هورمونی که توسط غده پانکراس ترشح می شود، درست مانند دربانی عمل می کند که دریچه سلولی را می گشایدو اجازه ورود گلوکز را به داخل سلول می دهد. در درون سلول، گلوکز با برای تولید فوری انرژی مصرف می شود و یا به صورت گلوکوژن برای مصرف آینده ذخیره می شود.
زمانی که افراد مبتلا به بیماری قند می شوند، بدن آنها در استفاده از گلوکز برای تولید انرژی با دشواری روبه رو می شود، زیرا بدن در ساخت انسولین و یا مصرف آن با مسئله ای رویاروست. نتیجه این است که گلوکز نمی تواند وارد سلول ها شود و میزان گلوکزی که در خون جریان می یابد، بالاتر از حد مورد نیاز است و انرژی سلول ها کاهش می یابد. ... در بدن نیز گلئکز مثل بنزین اتومبیل عمل می کند یعنی سوخت اصلی بدن برای تامین انرژی است. بدن خود به خود تلاش می کند که میزان گلوکز خون را در حد طبیعی نگه دارد، تا از انرژی کافی بهره مند شده و به کار و فعالیت بپردازد. در هر صورت، اگی میزان گلوکز خون شما کمتر از 70 میلی گرم در هر دسی لیتر باشد (mg/dl) بدنتان به لرزه می افتد و احساس ضعف و یا گرسنگی می کنید –علایمی که نشان می دهند سوخت بدنتان کاهش یافته و بایستی غذا بخورید. از جانب دیگر، اگر پس از خوردن غذا میزان قند خونتان بالای حد طبیعی می رسد مبین این است که قند وارد سلول ها نشده است تا انرژی را تامین کند. گلوکز اضافی وارد ادرار می شود زیرا بدنتان تلاش می کند تا میزان قند خون را به حالت طبیعی برگرداند.
د18ر طول روز، غده پانکراس به فعالیت شدید می پردازد تا میزان قند خونتان را در حدی طبیعی نگه دارد و آن را تنظیم کند. به محض خوردن غذا، پانکراس آن را احساس می کند(که میزان قند خون بالا می رود9 و بلافاصله انسولین را در جریان خون رها می سازد تا سلول ها از آن برای تامین انرژی استفاده کنند. بر عکس، هر زمان که میزان قند خون پایین تر از حد طبیعی است، بدن هورمون های تنش را تولید می کند(مثلا گلوکاژون، کورتیزول، اپی نفرین و هورمون های رشد) تا میزان قند خون را بالا ببرد. جالب است که شما مجبور نیستید به این جریان فکر کنید! ماشین بدنتان به گونه ای طراحی شده است که خود به خود این اعمال را انجام دهد، به شرطی که مبتلا به مرض قند نباشید.
(ص 8 خ 2: برای درک ... ص 9 خ23: نباشید)
3. انواع مرض قند، مرض قند نوع اول(کودکان و جوانان: از دست دادن قدر تولید انسولین برای همیشه) و نوع دوم(در بزرگسالان با کاهش مقدار تولید انسولین)، مرض قند دوران بارداری:
(ص 11 خ 5: مرض قند نوع اول ... ص 13 خ 5: بیماری است)
4. عوامل احتمالی بیماری قند نوع اول: «واکنش ایمنی» و «عوامل محیطی و ویروسی» و «عوامل ژنتیکی» و «دلایل ناشناخته»:
(ص 14 خ 3: آنچه ... ص 16 خ 1: خوانده می شود)
5. عوامل ابتلا به بیماری قند نوع دوم: «سن و عوامل ژنتیکی» و «روش زندگی و چاقی» و «عوامل محیطی»:
(ص 16 خ 2: آنچه ... ص 18 خ آخر: نیکوتینیک)
6. آزمایش های پزشکان برای تشخیص مرض قند(پلاسمای خون و میزان مقاومت قند خون)
//ص 20 ... بر اساس سه ضابطه ی زیر، علایم ابتلا به بیماری دیابت ظاهر می شود: میزان قند خون ناشتا بالاتر و یا برابر 126 میلی گرم در هر دسی لیتر؛ میزان قند خون غیر ناشتا که در هر زمانی از روز گرفته می شود بالاتر از 200 میلی گرم در هر دسی لیتر باشد؛ میزان قند خون دو ساعت پس از خوردن غذا که بالاتراز 200 میلی گرم در هر دسی لیتر باشد.//
//ص 20 ... در بعضی از کشور ها پزشکان میزان قند خون را بر حسب میلی مولز در هر لیتر (mmol/L) به جای میلی گرم در هر دسی لیتر(mg/dl) محاسبه می کنند. برای تغییر واحد اول به دوم از این فرمول استفاده کنید: mmol/l=mg/dl÷18 و mg/dl=mmol/L×18 //
(ص 19 خ 1: سوال ... ص 20 خ آخر: mg/dl)
7. زمانی که میزان قند خون فردی به طور ثابت در حد میان 110 تا 140 باقی می ماند، به او گفته می شود که در «حد مرزی» قرار گرفته است و یا آمادگی ابتلا به بیماری قند را دارد. اگرچه هنوز مبتلا به بیماری قند نشده است اما احتمال ابتلا به این بیماری بالاست.
(ص 21 خ 15: زمانی که ... خ 21: بالاست)
8. سالها قبل از پزشکان با آزمایش ادرار، میزان قند خون را تعیین می کردند. اگر ادرار غلیظ بود و بوی عسل داشت، نشانه آن بود که قند اضافی وارد ادرار شده است و فرد مبتلا به بیماری قند شده است.
(ص 22 خ 3: آیا می دانید ... خ 7: شده است)
9. مرض قند و بیماری های جانبی:
(ص 22 خ 8: بسیاری از ... خ 14: بردارند)
10. علائم ابتلا به بیماری قند چیست؟ اگرچه علائم بیماری به طور خفیفی از فردی به فرد دیگر متفاوت است، پس از آگاهی به چگونگی ارتباط این علائم با همدیگر و واکنش بدن در مقابل آنها، شناسایی علایم آسان خواهد بود. اگر کسی را می شناسید که دچار اختلال قند خون استف او را تشویق کنید که روش زندگی خود را عوض کند و میزان مخاطرات این بیماری را کاهش دهد.
زمانی که قند خون بالاست (بالاتر از 250 میلی گرم در دسی لیتر) و این امر مدت ها به طول می انجامد(هفته ها تا سال ها)، علائم دیگری نیز در فرد مبتلا ظاهر می گردند که نیازمند درمان پزشکی است:ضعف، دشواری در تنفس، کمبود آب بدن، بوی بد دهان، دهان خشک، شوک، فشار خون پایین، اغما.
(ص 24 خ 1: سوال: علائم ... ص 25 خ 7: اغما)
11. درمان بیماری قند چگونه است:
(ص 25 خ 8: سوال: درمان ... ص 26 خ 16: ترکیب شوند)
12. قرص های قند چگونه اثر می کنند:
(ص 27 خ 1: سوال: قرص های ... خ 13: می کاهد)
13.انواع انسولین:
(ص 29 خ 3: پنج ... ص 31 خ 11: می باشد)
14.چرا انسولین را نمی توان به صورت قرص مصرف کرد و باید مستقیما وارد خون شود:
(ص 32 خ 3: انسولین ... خ 16: بدن شود)
15.عوامل موثر بر بیماری قند(غذا، نوشیدنی ها، میزان فعالیت، داروها، عدم سلامتی، دوره عادت ماهانه)
(ص 37: جدول)
16. تزریق چندباره انسولین نشانه نیاز بدن است و نه شدت بیماری، انواع انسولین درمانی(فشرده و معمولی):
(ص 37 خ 13: میزان ... ص 38 خ 10: باشد)
17. پمپ انسولین هزینه بر و نسبتا مفید:
(ص 38 خ 16: پمپ انسولین ... ص 40 خ 9: نادیده گرفته اند)
18. عدم درمان قطعی برای بیماری قند و ماندگار بودن مرض قند تا آخر عمر بر فرد مبتلا، فاز ماه عسل و عدم نیاز موقتی بدن(برای مدتی محدود) به تزریق انسولین:
(ص 41 خ 21: متاسفانه ... ص 42 خ 22: خواهد شد)
19. شیرینی خوردن ربطی به بیماری قند ندارد، آغاز بیماری قند نوع اول از ده سال قبل و نوع دوم از هفت سال قبل از ظهور علایم:
(ص 44 خ 2: دلیل دیگری ... خ 15: نمی شود)
20. انسولین باعث کوری نمی شود، بیماری قند عامل کوری است.
(ص 45 خ 13: انسولین ... خ 13: کوری است)
21.بزرگترین خطری که پس از مصرف انسولین می تواند بیمار را تهدید نماید، پایین افتادن ناگهانی قند خون است.
(ص 46 خ 8: بزرگترین ... خ 10: خون است)
22. واقعیت دیگر آن است که مبتلایان به قند با اختلالاتی در چشم، قلب، کلیه و اعصاب رویاروی می شوند. دیابت علت اصلی موارد تازه کوری و بیماری های کلیوی است. بر اساس آمار، 60 تا 70 درصد از مبتلایان به قند دچار صدمات عصبی می شوند که در موارد شدید منجر به قطع پا می گردد.
(ص 47 خ 18: واقعیت ... خ 22: می گردد)
23. پژوهش ها نشان داده است که کنترل دقیق میزان قند خون و فشار خون، احتمال بروز خطر را در سکته قلبی تا 44%، در ناراحتی های قلبی تا 56%، در کوری تا 25% کاهش داده است.
(ص 48 خ 16: پژوهش ها ... خ 18: کاهش داده است)
24. کاهش چشمگیر عوارض جانبی بیماری قند نوع اول بر بدن بیمار:
(ص 49 خ 2: تحقیقات ... خ 8: کاهش)
25. ابتلای بیماری قند در بزرگسالان نیز بیشتر مشاهده می گردد. با رسیدن به سن 65 تا 74 سالگی، از هر 5 نفر، 1 نفر دچار بیماری قند است. پیش بینی می شود که به زودی در 90% مبتلایان به بیماری قند، این بیماری بعد از سن چهل و پنج سالگی ظهور خواهد کرد، زیرا هم اکنون بیش از نیمی از مبتلایان به بیماری قند، دهه پنجاه سالگی را می گذرانند.
(ص 51 خ 10: ابتلای ... خ 14: می گذرانند)
26. عواقب احتمالی بیماری قند(بیماری های قلبی، فشار خون بالا، بیماری های کلیوی، بیماری های چشم، بیماری های دندان، اختلالات صبی، ناتوانی جنسی، عفونت دستگاه ادراری و تناسلی در مردان و زنان، یبوست و عمل دفع سخت معده:
(ص 52 خ 19: این افراد ... ص 56 خ 15: بدن)
27. آزمایش های توصیه شده به بیماران مرض قندی(HbA1c یا Glycosylated Hemoglobin Test، فروکتوسامین Fructisamine، Lipid Panel، نمودار ادرار، فشار خون، معاینه پاها، اتساع چشم):
(ص 57 خ 5: در این جا ... ص 59 خ 16: نمایند)
28. با کاهش هر درصد میزان HbA1c از خطر اختلالات چشم، کلیه و اعصاب تا 35% کاسته می شود.
(ص 60 خ 9: با کاهش ... خ 10: می شود)
29. اگر این بیماری در سابقه خانوادگی شما مشاهده می شود، میزان خطر افزایش می یابد. اگر برادر و یا خواهری دارید که مبتلا به بیماری قند نوع اول می باشند، احتمال خطر برای شما از 5 تا 6% خواهد بود، و اگر والدین تان مبتلابه بیماری قند نوع اول هستند، احتمال خطر برای شما از 2 تا 6% خواهد بود. اما در صورتی که والدین یا خواهران و برادران شما مبتلا به بیماری قند نوع دوم باشند، احتمال خطر برایشما 40 درصد خواهد بود. اگر مبتلا به بیماری قند دوران بارداری شده اید، احتمال ابتلای شما به بیماری قند نوع دوم تا 50% بالا می رود.
این احتمالات بر اساس آمارگیری ها و پژوهش ها تخمین زده شده اند. عامل ارثی، تنها عاملی است که احتمال ابتلای شمارا به بیماری قند افزایش می دهد. نقش خودتان را در این میان فراموش نکنید. اگر دارای وزن اضافی هستید و روش زندگی تان سالم نیست، میزان خطر را افزایش می دهید. برای کاهش این میزان، همین امروز قدم هایی بردارید، تا این عوامل خطر را تغییر جهت دهید. زمانی که غذای سالم می خورید و مرتبا ورزش می کنید، اطمینان داشته باشید که در قبال خطر ابتلا به بیماری قند بیمه شده اید.
(ص 63 خ 1: اما اگر این ... خ 17: بیمه شده اید)
30. هیپوگلی سمیا به مفهوم «قند خون پایین است». این مفهوم برای توصیف شرایطی به کار گرفته می شود که در آن میزان قند خون از حد طبیعی پایین تر است. معمولا هیپوگلی سمیا را واکنش نسبت به انسولین می خوانند. میزان قند خون پایین و یا شوک انسولین، عارضه جانبی منفی بیماری قند است. ، عواملی که موجب هیپوگلی سمیا(دیر خوردن غذا، کم خوردن غذا، تزریق زیاد انسولین، ورزش زیاد و...)، نشانه های پایین افتادن قند خون(عرق کردن، لرزش دست، عصبی شدن، سوزش لب، سرگیجه).
(ص 65 خ 3: هیپوگلی سمیا ... ص 67 خ 8: برمی گردد)
31. خطرناک ترین حالت هیپوگلی سمیا:
(ص 68 خ 2: هیپوگلی سمیا ... خ 11: می دهند)
32. علائم قند خون پایین:
(ص 68 و 69: جدول)
33. قاعده 15/15 برای بالا بردن قند خون و مقابله با هیپوگلی سمیا:
(ص 72 خ 2: قاعده 15 ... خ 17: نیفتد)
34. فهرست موادی که حاوی 15 گرم تقریبی کربوهیدرات اند:
(ص 74 خ 7: فهرست ... خ 15: صبحانه)
35.گلوکاژون برای بیمارانی که قادر به بلعیدن نیستند و به حمله ی شدید هیپوگلی سمیا دچار شده اند:
(ص 75 خ 1: قاعده سوم ... ص 76 خ 18: نگیرد)
36. اهمیت جعبه گلوکاژن برای بیمار دیابتی:
(ص 78 خ 13: اگر بیمارستان ... خ 17: بررسی کنید)
37. دو قانون طلایی برای درمان هیپو گلی سمیا: 1- اگر بیمار دارای همه علائم هیپوگلی سمیا می باشد، اما نمی توان آنها را اندازه گیریکرد، شما به درمان رایج آن بپردازید. 2- اگر در مورد آنچه که باید به بیمار بدهید، شک دارید، کمی ماده شیرین به او بدهید(شکر).
(ص 79 خ 1: ما دو قانون ... خ آخر: موثرند)
38. چگونه به بیمار قندی که دچار هیپوگلی سمیا شده کمک کنم(دو قاعده ی شماره 37 و قاعده 35):
(ص 80 خ 1: چگونه ... خ 9: تماس بگیرید)
39. تاثیر بیماری قند(هیپوگلی سمیا) بر نغییر خلق و خو و عصبانی و خشمگین شدن فرد بیمار:
(ص 82 خ 14: زمانی که ... ص 83 خ 22: خواهد کرد)
40. نقش خطرناک ورزش در کاهش میزان قند خون برای بیماران قندی بالاتر از 240 میلی گرم در هر دسی لیتر است:
(ص 90 خ 2: اگر کسی ... خ 14: خواهد بود)
41. اگر میزان قند خون کسی بالای 240 میلی گرم در هر دسی لیتر باشد، بایستی در انجام ورزش احتیاط کند، زیرا موجب بالا رفتن قند خونش می شود. بالا بودن میزان قند خون به مفهوم آن است که سلول ها نمی توانند گلوکز را برای تامین انرژی مصرف کنند. انجام ورزش موجب ترشح گلوکز در جریان خون برای استفاده عضلات و سلول ها می گردد. اما این امر تنها منجر به افزایش میزان قند خون می شود. زیرا که مسئله انسولین همچنان در بدن باقی می ماند.
(ص 91 خ 2: اگر میزان ... خ 9: باقی می ماند)
42. اهمیت صحیح غذا خوردن و به موقع خوردن وعده های غذایی(از سه تا 6 وعده متناسب با بدن بیمار) برای کنترل مرض قند:
(ص 108 خ 1: از دو طریق ... ص 109 خ 11: تعیین می کند)
43. رژیم غذایی برای بیمار مرض قندی مادام العمر است، نکاتی برای انتخاب رژیم غذایی متناسب با بیماری های دیگر فرد دیابتی(مثلا اگر فشار خون دارد نباید در غذایش نمک باشد یا برای کسانی که اختلال کلیه دارند خوردن موز و گوجه فرگی به دلیل پتاسیم موجود در آن ها مضر است):
(ص 110 خ 13: رهنمودهایی ... ص 111 خ 9: متفاوت اند)
44. اصلاح غذای آزاد به چه رژیم غذایی اطلاق می شود(حاوی 20 کالری و یا 5 گرم کربود هیدرات در هر پرس!)، لزوم امتناع بیمار مرض قندی از خوردن غذای آزادی با بیش از 60 کالری، توصیه هایی برای چگونگی مصرف غذاهای آزاد برای بیمار مرض قندی:
(ص 128 خ 3: اصطلاح ... خ 12: نگذارند)
45. روش سالم تهیه غذاهایی که منجر به داشتن قلبی سالم می گردد، این است که نخست محتویات غذایی را که تهیه می کنید بشناسید. برای کاهش چربی و کلسترول در غذا، مواد کم چربی را به جای چربی های اشباع شده ی سنتی به کار بگیرید. مثلا به جای پخت و پز با کره و یا روغن حیوانی که دارای چربی اشباع شده فراوانی هستند، روغن زیتون، روغن ذرت، سویا و یا روغن بادام کوهی مصرف کنید. این نوع روغن ها چربی اشاباع شده نیستند و فاقد کلسترول نیز می باشند. کره نباتی را می توانید به جای کره حیوانی استفاده کنید. از تکه های بدون چربی گوشت استفاده کنید.
(ص 130 خ 16: روش سالم ... ص 131 خ 2: استفاده کنید)
46. چاشنی هایی(مثل ریحان، جعفری، نعناع،لیمو و ...) برای پختن غذاهای «گوشت گوساله» و «گوشت طیور» و «ماهی» و «سبزجات»:
(ص 136: جدول پایین صفحه)
47. //ص 145 ... بدون شکر به مفهوم داشتن کمتر از 5 گرم قند طبیعی و یا افزوده شده است(مثلا ژلاتین بدون شکر)؛ فاقد شکر افزوده شده به مفهوم آن است که در هنگام تولید محصول هیچ نوع قندی به آن افزوده نشده است. اگرچه این ماده غذایی می تواند حاوی سایر انواع کربوهیدرات بوده و دارای کالری هایی مساوی شکل اصلی این غذا باشد؛ غیر شیرین به مفهوم آن است که در طول تولید محصول به آن شکر اضافه نشده است(مثل آب پرتقال طبیعی).//
توصیه به خطرناک بودن مواد غذایی و نوشیدنی های رژیمی در سوپرمارکت ها و دلایل آن:
(ص 144 خ 4: مفهوم ... ص 145 خ 17: طبیعی)
48.سایر اسامی شکر بر روی برچسب های مواد غذایی: نیشکر، شکر کم کالری، شیره ی ذرت، ایزومالت، شیرین کننده ذرت، لاکتوز(قند شیر)، دکسترین، مالتوز(قند مالت)، مالتو دکسترین، شکر قهوه ای، ملاس، فراکتوز(قند میوه)، شیرین کننده طبیعی، شیره ذرت پر فراکتوز، سوربیتول، نشاسته هیدرژنه، زیلیتول، disaccharide (نوعی کربوهیدرات از جنس مالتوز و لاکتوز)، پولیولز(الکل شکر).
(ص 147 خ 1: سایر ... ص 147 خ 10: زیلیتول)
49. رژیم صحیح غذایی مانع از بازگشت مجدد چاقی و اضافه وزن می گردد:
(ص 147 خ 10: آیا افراد می توانند ... ص 149 خ 7: ادامه دهد)
50. مضر بدن مشروبات الکلی برای بیماران مرض قندی:
(ص 151 خ 2: اگرچه ... ص 152 خ 10: نباشند)
51. لزوم دقت در باور نکردن حرف شیرینی فروش هایی که مدعی فاقد شکر بودن شیرینی هایشان هستند و توصیه هایی برای شناخت این موضوع:
(ص 152 خ 18: اگر ... ص 153 خ 6: خواهند داد)
52. نکاتی در باب پولیولز، سوربیتول و نتایج مصرف آنها:
(ص 153 خ 19: گروهی ... ص 154 خ 18: محدود سازد)
53. زمانی که بیمار می شویم و یا زخمی شده ایم بدنمان با تنش ناشی از بیماری انطباق می یابد. چگونه؟ با ترشح هورمون هایی که به جنگ عفونت می روند. این عمل موجب افزایش میزان قند خون می شود، چه مبتلا به بیماری قند باشیم و چه نباشیم. معمولا بدن با ترشح انسولین بیشتر این افزایش قند خون را جبران می کند. اما در مواقعی که فردی مبتلا به بیماری قند است، بدن او قادر به انجام این عمل نخواهد بود، زیرا بدنش در ساختن انسولین و یا مصرف آن با دشواری روبه رو است. پس قند خونش بالا رفته و ثابت می ماند و زمانی که میزان قند خون بالاتر از طبیعی است، هایپر گلی سمیا خوانده می شود.
(ص 158 خ 10: زمانی که ... خ 18: می شود)
54. اگر کسی مبتلا به هایپر گلی سمیا است و دسترسی فوری به پزشک ندارد او را وادار بخ خوردن مقدار زیادی آب کنید و از فعالیت او جلوگیری نمایید. این عمل مانع از افزایش بیشتر قند خون و در نتیجه بی آبی بدن می گردد.
(ص 165 خ 8: اگر کسی ... خ 11: می گردد)
55. تمایز دستگاه های دیجیتالی سنجش قند خون نسبت به آزمایش ادرار برای تشخیص بالا و پایین رفتن میزان قند خون:
(ص 166 خ 8: از زمانی ... خ 20: نرفته است)
56. قانون نخست برای افراد مبتلا به مرض قند این است که در زمان بیماری استفاده از انسولین و یا قرص قند را متوقف نسازند. زیرا در زمان بیماری میزان قند خونشان بالا خواهد رفت چه قادر به خوردن غذا باشند و چه نباشند.
(ص 167 خ 4: قانون ... خ 7: نباشند)
